پرونده هسته ای

******

روزنامه‌های امروز شنبه ششم خردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که آزادی دیپلمات سرافراز اسدالله اسدی، قیمت تمام شده خودرو، سفر پادشاه عمان به تهران، تحلیل‌هایی درباره لایحه حمایت از حجاب و عفاف و رونمایی از موشک «خرمشهر» در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

روز گذشته‌ تصویری از حضور اسدالله اسدی، با سبد گل در میان برخی از مقامات از جمله علی بهادری‌جهرمی، سخنگوی دولت و کاظم غریب‌آبادی، دبیر ستاد حقوق بشر منتشر شد. اسدی ۵۰ساله که پیش از این به عنوان دیپلمات در سفارت ایران در اتریش کار می‌کرد، در سال ۲۰۲۱ طی یک عملیات نخ نما شده از طرف موساد از سوی دادگاه شهر آنتورپ به اتهام برنامه‌ریزی برای بمب‌گذاری در نشست سالانه منافقین در فرانسه، به ۲۰ سال حبس محکوم شد.

آزادی این جانبار وطن دوست مورد توجه روزنامه‌ها قرار گرفته است، هم‌میهن در گزارشی با عنوان تبادل زندانیان در آستانه سفر سلطان نوشته است:

در آستانه سفر هیثم‌بن طارق، پادشاه عمان به ایران، شاهد مبادله اسدالله اسدی، دیپلمات زندانی در بلژیک و اولیویه وندکاستیل، شهروند بلژیکی زندانی در ایران بودیم؛ مبادله‌ای که در تحقق یافتن آن عمان نقش واسطه‌ و میانجی‌گری داشت. این در حالی است که گمانه‌زنی می‌شود همانند سال ۱۳۹۰، حضور پادشاه عمان ایران، حامل پیام‌های مهمی از سوی آمریکا، غرب و کشورهای عربی برای ایران باشد؛ به‌طوری‌که گشایش‌های سیاسی و اقتصادی و امنیتی با محوریت هسته‌ای برای کشور رقم بزند. هرچند برخی از کارشناسان درباره گشایش پرونده هسته‌ای ایران و مهمتر از آن، لغو تحریم‌ها دیدگاه و نظرات دیگری دارند و براین باورند که تنها راهکار برون‌رفت از تحریم‌ها مذاکره مستقیم ایران با آمریکا است. با این حال این سفر قطعاً در راستای عادی‌سازی روابط ایران و کشورهای مهم عربی مانند عربستان و مصر تاثیر خواهد داشت.

در ادامه این گزارش به نقل از یک کارشناس مسائل سیاست خارجه آمده است:

موضوع سفر مقامات عمان به ایران همواره با اتفاق بوده است؛ چه در زمان قابوس و چه در حال حاضر. به نظر می‌رسد که پادشاه عمان در تلاش است حامل پیامی باشد به همین دلیل در روزهای گذشته سفرهایی به منطقه داشته است. در گذشته عمانی‌ها این ویژگی را داشتند که بین ایران و کشورهای مختلف پیام‌هایی را مبادله کنند. اگر شاهد سفر پادشاه عمان به ایران هستیم، حتما این موضوع ‌می‌تواند در راستای مذاکرات دوجانبه برای ارتقای روابط باشد و هم می‌تواند پیام‌آور اتفاقات جدید مانند پیام برخی از کشورها یا حل مسائل باقی مانده میان ایران و اروپا مانند مبادله و آزادی زندانیان باشد.

روزنامه اعتماد آزادی اسدالله اسدی و الیور واندکاستیل با اجرای توافقنامه انتقال محکومین بین ایران و بلژیک را باز شدن گره کور رابطه تهران و بروکسل خوانده و نوشته است:

توافق انتقال محکومان میان تهران و بروکسل، تابستان سال گذشته امضا شد. بر اساس این دست از توافقنامه‌های قضایی دو کشور می‌توانند از یکدیگر درخواست کنند که یک زندانی تبعه خودشان را که در کشور مقابل محکوم و زندانی شده است به کشور بازگردانند تا این تبعه ادامه محکومیت خود را در زندان‌های کشور خودش بگذراند. همزمان با آزادی اسدالله اسدی در بلژیک، نخست‌وزیر بلژیک، الکساندر دی کرو هم اعلام کرد که الیور واندکاستله، شهروند بلژیکی که در ایران به اتهام جاسوسی محکوم شده‌ بود، آزاد شده و به این کشور بازگشته است. هر چند این دو شهروند به صورت متقابل و همزمان آزاد شده‌اند، اما فرآیند آزادی آن دو بر اساس توافقنامه انتقال محکومان و هر یک به صورت جداگانه به درخواست کشور متبوعش انجام شده است و نه در قالب تبادل زندانی.

روزنامه ایران آزادی اسدی را ضربه به حیثیت نداشته منافقین خوانده و می‌نویسد:

آزادی دیپلمات ایرانی از یک سو از تلاش‌های گسترده پیدا و پنهان دولت سیزدهم با میانجیگری عمان پرده برداشته و از سوی دیگر مهر تأییدی بر شکست سناریوی محافل اطلاعاتی غربی- صهیونیستی در این پرونده به شمار می‌آید. پیش‌تر در جریان تحولات مربوط به این موضوع، انتشار خبری مبنی بر تصویب لایحه مبادله مجرمان بین بلژیک و ایران در کمیسیون روابط خارجی پارلمان بلژیک که می‌توانست امکان تبادل زندانی میان تهران و بروکسل و آزادی اسدی را فراهم کند، موج اعتراضی گسترده‌ای از سوی محافل رسانه‌ای غرب برانگیخته شد. اگر چه دولت بلژیک در یک عقب‌نشینی اولیه این موضوع را رد کرد، اما گروهک منافقین با همراهی امریکا و محافل رسانه‌ای وابسته به این کشور و گروه‌ها کوشیدند در روند اجرای این پرونده جنجال‌سازی کنند.

بازگشت غرب به کانال سلطان

هر زمان صحبت از تبادل زندانی بین ایران و کشورهای غربی به میان می‌آید باید منتظر شنیدن نام عمان به‌عنوان واسطه مذاکرات نیز بود. در آخرین موردی که رسانه‌ها خبر از جابه‌جایی زندانی بلژیکی با اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانی زندانی در بلژیک داده‌اند باز این عمان است که به‌عنوان کشور واسطه بستر تبادل زندانی بین دو کشور را فراهم کرده است. حالا خبر رسیده که سلطان عمان با بسته پیشنهادی جدیدی از جانب غرب برای حل پرونده هسته‌ای راهی تهران است.

روزنامه فرهیختگان درباره نقش عمان در ایجاد کانال ارتباطی غرب با ایران نوشته است:

از آنجایی که تبادل زندانیان بین ایران و غرب همواره یکی از پیوست‌های مذاکراتی طرف آمریکایی بوده درمورد آزادی اسدالله اسدی نیز می‌توان حدس زد که این ماجرا غیرمرتبط با مذاکرات ایران و آمریکا نبوده و سفر قریب‌الوقوع سلطان عمان به ایران نیز این گزاره را بیشتر تقویت می‌کند. گزاره‌ای که مک وارون، مشاور آمریکا در خاورمیانه نیز آن را مورد اشاره قرار داده و مدعی شده است: «پادشاه عمان حامل پیام آمریکا به ایران است.» علاوه‌بر این موارد زمانی که نقش تاریخی عمان در واسطه‌گری برای مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا را در نظر می‌گیریم و اخبار وقایع مثبت چند روز اخیر را به آن پیوست می‌کنیم این گزاره پررنگ‌تر از قبل می‌شود که احتمالا قرار است اتفاقات مثبتی در مسیر مذاکرات هسته‌ای رقم بخورد.

روزنامه آرمان امروز نیز درباره کانال عمانی می‌نویسد:

نقش و تاثیر سلطنت عمان را در بسیاری از توافقنامه ها و مواضع مهم بین المللی به روشنی می بینیم. از جمله این موارد به گشایشی که با میانجیگری عمان برای کاهش تنش میان ایران و غرب انجام شد یا آزادی زندانیان غرب محبوس در ایران و همچنین توافقنامه مشهور برجام می توان اشاره کرد. سفر اخیر سلطان هیثم به مصر در قالب تلاش های مسقط برای رفع اختلافات بین کشورها صورت گرفته است. تجدید روابط میان ایران و مصر احتمالا دارای ابعاد مختلف راهبردی و ژئوسیاسی فراتر از روابط دو کشور خواهد بود.

نمایش کمدین جنگ‌طلب در تهران!

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در یک نمایش تبلیغاتی جدید بر مبنای اتهاماتی که صحت آن پیش از این بارها توسط تهران رد شده از مردم ایران خواست کنار روسیه نایستند.

روزنامه وطن امروز درباره این پیام عجیب نوشته است:

به نظر می‌رسد بیشتر صحبت‌های زلنسکی ناشی از شکست‌های اخیر در جنگ است. وی در باخموت شکست سنگینی خورد و به نظر می‌رسد نتوانست نیروهایش را برای مقاومت ترغیب کند. از سوی دیگر تجهیزات بزرگ و سرنوشت‌ساز توسط غربی‌ها برای اوکراین ارسال نشد. موضوع حضور اوکراین در ناتو هم فعلا در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. از سویی اعراب هم با دعوت از زلنسکی به وی این مورد را فهماندند که باید جنگ با دیپلماسی و مذاکره تمام شود. در همین رابطه سفارت روسیه در قاهره اعلام کرد کشورهای عربی با وجود «دروغگویی» رئیس‌جمهوری اوکراین و تلاش «وقیحانه» واشنگتن، در سی‌ودومین نشست سران کشورهای عربی که در جده عربستان سعودی برگزار شد همچنان به بی‌طرفی درباره اوضاع داخلی اوکراین پایبند هستند!

*******

روزنامه‌های امروز سه شنبه ۱۹ اردیبهشت ماه در حالی چاپ و منتشر که ترکیه در دام دوقطبی انتخاباتی، ابعاد تازه واگذاری خودرو به نهادها و سایه تکرار ۹۹ بر سر بورس در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

ریل‌گذاری ماه‌های اخیر در حوزه سیاست‌خارجی جمهوری‌اسلامی درحال ثمردهی است و روند تحولات منطقه‌ای و جهانی، به‌ویژه در حوزه غرب‌آسیا، از شکل‌گیری روندهای جدید در خاورمیانه و خلیج‌فارس حکایت دارد؛ روندهایی که مسیر خروج از زیرسایه نظم هژمونیک آمریکایی را در پیش گرفته است؛ از جمله آن پرونده برجام است.

روزنامه همشهری درباره گره‌گشایی از پرونده دیپلماسی در دولت سیزدهم نوشته است:

افزایش محسوس سطح رفت‌وآمدهای دیپلماتیک جمهوری‌اسلامی و رایزنی‌های انجام شده دراین چارچوب، نشان‌دهنده عزم تهران برای پیشبرد اهداف ترسیمی در حوزه‌های «دیپلماسی اقتصادی» و «دیپلماسی همسایگی» است؛ موضوعی که ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امورخارجه در نشست‌خبری دیروز خود نیز بر آن تأکید کرد. بررسی گام‌های برداشته شده ازسوی تهران با هدف گره‌گشایی از مشکلات حوزه دیپلماسی و سیاست‌خارجی و برداشتن گام‌های روبه‌جلو دراین عرصه، نشان می‌دهد جمهوری‌اسلامی تا میزان قابل‌توجهی در شکل‌دهی به روندها و رویکردهای منطقه‌ای موفق عمل کرده است.

در ادامه این گزارش آمده است:

سیر صعودی روابط جمهوری‌اسلامی با دولت‌های عربی، یکی دیگر از دستاوردهای تهران در پیشبرد «دیپلماسی همسایگی» به‌حساب می‌آید، موضوعی که سخنگوی وزارت امورخارجه در نشست‌خبری دیروز خود نیز بر آن تأکید و تصریح کرد تبادل هیأت‌ها برقرار است و شاهد اتفاق‌های مثبتی نیز دراین حوزه بوده‌ایم. روند روبه‌جلوی مناسبات با کشورهای امارات، عربستان و کویت از یک‌سو و شکل‌گیری چشم‌انداز جدید در روابط ایران با مصر، بحرین و اردن ازسوی دیگر، نشان‌دهنده حرکت منطقه درمسیر راهبردی نوین است.

روزنامه هم‌میهن در یادداشتی به قلم ولی نصر مشاور اوباما نوشته است که در سالگرد برجام تنها باید با آمریکایی‌ها توافق جامع کرد، در این یادداشت آمده است:

برای واشنگتن و متحدانش، یک توافق منطقه‌ای گسترده مزایای زیادی خواهد داشت. این توافق هم به‌عنوان مدیریت بحران عمل می‌کند، هم به محدود کردن بیشتر فعالیت‌های هسته‌ای ایران کمک می‌کند و هم محدودیت‌های دائمی و اقدامات شفاف‌سازی را در برنامه هسته‌ای تهران ایجاد می‌کند و از رقابت میان همسایگان ایران برای تطابق با فناوری چرخه سوخت هسته‌ای تهران جلوگیری می‌کند. به‌عبارت دیگر، این توافق، توافقی به مراتب بادوام‌تر و قدرتمندتر از برجام خواهد بود. اگر این توافق تنش‌ها را بین ایران و همسایگانش کاهش دهد، به ایالات متحده این امکان را می‌دهد که بیشتر بر نگرانی‌های دیگر و سیاسی مهمی مانند تغییرات آب‌وهوایی و رقابت قدرت‌های بزرگ تمرکز کند. مهمتر از همه – و برخلاف یک برجام احیاشده – این توافق در واقع امکان وقوع را دارد. ممکن است بلندپروازانه به نظر بیاید، اما جهان به ترتیباتی نیاز دارد که در آن، مسائل هسته‌ای و منطقه‌ای را با هم ادغام کند. البته اگر بخواهید ثبات پایدار در خاورمیانه ایجاد کنید و برای دست‌یافتن به این امر گاهی اوقات جاه‌طلبی ضروری است. گاهی اوقات، بهترین راه برای حل یک مشکل آزاردهنده، بزرگتر کردن آن است.

در حالی که هم‌میهن توافق منطقه‌ای بدون آمریکا را بیهوده می‌داند، روزنامه ایران از نظم جدید منطقه بدون نفوذ غرب خبر داده و نوشته است:

امریکا گرچه طی سال‌های اخیر کوشیده بود با تقویت همپیمانان خود در منطقه خاورمیانه، عرصه عمل ایران را محدود کند اما به نظر می‌رسد در نزاع خودساخته‌ای که با کشورمان چه با حضور نظامی مستقیم و چه با ابزار حمایت از تروریسم تکفیری بر سر نفوذ منطقه‌ای رقم زده، حاصلی جز شکست نیافته است. به این ترتیب واشنگتن پس از آنکه در جنگ‌های نیابتی فرسایشی درمانده شد و از سوی دیگر خود به شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران در عرصه دیپلماسی و تحریم‌ها اعتراف کرد، زمان را مناسب دید تا بر راهبردی در خاورمیانه متمرکز شود که نقطه کانونی آن حمایت از عادی‌سازی رابطه اسرائیل و کشورهای عربی و همچنین سرمایه‌گذاری عمده بر عملیات‌های اطلاعاتی و نیابتی علیه نیروهای نظامی برون‌مرزی جمهوری اسلامی بود.

روزنامه ایران نوشته است:

راهبردی که عملاً امکان اجرای آن با توافق تهران و ریاض به عنوان دو بازیگر مهم منطقه از میان رفته و تصمیم‌گیرندگان در امریکا را به موضع‌گیری‌های شتابزده و سفرهای سراسیمه به منطقه وادار کرده است. موضع‌گیری اخیر مشاور امنیت ملی امریکا ناظر به چنین فضایی صورت گرفته است. «سالیوان» پرونده هسته‌ای و مذاکرات نیمه‌تمام وین را دستاویزی برای دامن زدن به تنش‌های دیپلماتیک جدید قرار داده و تلویحاً مسئولیت همه اقدامات تخریبگرانه اسرائیل علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران را متوجه امریکا کرده است.

روزنامه خراسان نیز در سرمقاله خود با عنوان برجام در برزخ حیات و مرگ می‌نویسد:

روزهای سخت و دردناک برجام در اتاق مراقبت های ویژه در حال گذر است و همه همچنان که از بلند شدن این بیمار رو به موت ناامیدند اما دلشان هم نمی خواهد مرگ قطعی را اعلام کنند. ظریف همچنان معتقد است آمریکا بدون هیچ جایگزینی، منافع همه – به ویژه آمریکایی ها و ایرانی ها- را به خطر انداخته و در این مسیر تنها به منافع اسرائیل اندیشیده تا یک دستاورد دیپلماتیک منحصر به فرد را از بین ببرد و این یعنی برای بازگشت، ایالات متحده نباید به ریسمان پوسیده ای به نام نتانیاهو دست بیندازد و امیدوار باشد که جایگزین بهتری برای برجام است.

قاتل‌ها را معرفی کنید!

تشکیل هیئت ویژه بررسی ناآرامی‌های سال گذشته به دستور رئیس‌جمهور سید ابراهیم رئیسی، سوژه گزارش برخی روزنامه‌ها شده است.

روزنامه جوان نوشته است:

بیش از ۸۰ نیروی حافظ امنیت طی کمتر از سه ماه به دست اهالی آشوب و اغتشاش به شهادت رسیدند و اگر سخن نعمت احمدی – در مقام یک حقوقدان رسانه‌ای- درست باشد، باید حداقل بیش از ۸۰ دادگاه فقط برای قاتلان این شهدا برگزار می‌شد و حکم قتل نیروی حافظ امنیت هم که روشن است؛ یعنی بالای ۸۰ قصاص به نفس. پس چرا چنین نشده است؟
اصلاح‌طلبان مثل همیشه که همه چیز را از چارچوب تنگ جناحی خود می‌بینند، هیئت ویژه رسیدگی را هم می‌خواهند به فضای تار و پرحاشیه سیاسی‌کاری ببرند. باید از آقای حقوقدان بپرسیم فهرست قاتل‌ها را طبق همان چیزی که گفته، «اطلاع‌رسانی درست» انجام شده، به رسانه‌ها بگوید و فهرست احکام اجرایی شده در مورد آن‌ها را هم بیان کند تا روشن شود ادعای او در مورد تبعیض بین طرف‌های درگیر و ایجاد تلویحی تشکیک در ذهن مخاطب چقدر منطبق بر واقع است.