پزشکیان

سرویس جهان مشرق – یکی از اولین و مهم‌ترین نکاتی که رهبر انقلاب پس از شهادت سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور فقید کشورمان، بر آن تأکید کردند، لزوم تداوم خدمات دولت و متوقف نشدن امور مهم داخلی و بین‌المللی در اثر این ضایعه بود. از جمله‌ی اموری که دولت شهید رئیسی به آن اهتمام جدی داشت و اصولاً نقطه‌ی تمایز این دولت با دولت پیش از آن در سیاست خارجی محسوب می‌شد، روی گرداندن از قدرت‌های امپریالیست غربی و توجه بیش‌تر به قطب‌های جدید قدرت در شرق و «جنوب جهانی» بود. شاید بتوان پررنگ‌ترین نمودِ این چرخش را عضویت کامل ایران در سازمان اقتصادی (و رفته‌رفته سیاسی و نظامی) «بریکس» دانست که میوه‌های آن اکنون آماده‌ی چیده شدن به دست دولت جدید، به ریاست آقای پزشکیان، خواهد بود.

رؤسای هیأت‌های اعزامی به نشست پارلمانی سال ۲۰۲۴ «بریکس» در شهر «سنت‌پترزبورگ» در روسیه. «محمدباقر قالیباف» (سوم از راست) رئیس هیأت اعزامی ایران، در حاشیه‌ی این نشست با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، دیدار، و در مورد مسائل مربوط به بریکس و همچنین روابط دوجانبه‌ی ایران-روسیه، تبادل‌نظر کرد. (+)

در بحبوحه‌ی حادثه‌ی سقوط بالگرد رئیس‌جمهور شهید و تب‌وتاب ایران برای انتخاب یک رئیس‌جمهور جدید، نشست مهمی تحت عنوان «انجمن پارلمانی بریکس» با حضور اعضای عالی‌رتبه‌ی پارلمان‌های کشورهای عضو این سازمان در شهر سنت‌پترزبورگ در روسیه برگزار شد. در رأس هیأت اعزامی ایران، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، قرار داشت که در حاشیه‌ی نشست با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، دیدار، و بر اهمیت دلارزدایی از روابط اقتصادی-تجاری اعضای بریکس و همچنین تداوم همکاری‌های دوجانبه میان ایران و روسیه در حوزه‌های امنیتی، منطقه‌ای، نظامی و فنی تأکید کرد. با توجه به تشکیل بریکس در تضاد مستقیم با یک‌جانبه‌گرایی آمریکایی-غربی، یکی از دلایل اهمیت بریکس برای ایران در مسیر عبور از تحریم‌های واشینگتن، ثروت هنگفتی است که در میان اعضای این سازمان تقسیم شده است.

دیدار «محمدباقر قالیباف» (چهارم از چپ) رئیس مجلس شورای اسلامی، با «ولادیمیر پوتین» (چپ) رئیس‌جمهور روسیه، در حاشیه‌ی نشست پارلمانی بریکس در «سنت‌پترزبورگ» در روسیه در ماه جولای سال ۲۰۲۴. دو طرف در این نشست بر تداوم روابط دوجانبه تأکید کردند و قالیباف اطمینان داد دولت جدید ایران نیز به اجرای قراردادهای امضاشده میان دو طرف در دوران ریاست‌جمهوری شهید رئیسی، متعهد خواهد بود. (+)

شرکت مشاوره‌ی «مهاجرت سرمایه‌محور[۱]» بریتانیایی «هنلی و شرکا[۲]» در اولین گزارش خود درباره‌ی ثروت کشورهای عضو سازمان بریکس، تحت عنوان «گزارش ثروت بریکس[۳]»، مجموع ثروت قابل‌سرمایه‌گذاری در اعضای این سازمان در حال حاضر را بالغ بر ۴۵ تریلیون دلار ارزیابی کرده است[۴]. بریکس متشکل از گروهی اقتصادهای نوظهور جهان است که پیش‌تر برزیل، روسیه، هند، چین، و آفریقای جنوبی را در بر می‌گرفت، اما ماه ژانویه‌ی سال جاری میلادی (۲۰۲۴) پس از پیوستن ایران، عربستان، امارات، مصر، و اتیوپی شاهد توسعه‌ی گسترده‌ای بود. در این گزارش، فرصت‌های برجسته‌ای که این سازمان پیش روی کشورمان قرار می‌دهد، و برخی از چالش‌های موجود بر سر راه بهره‌مندی از این فرصت‌ها را بیش‌تر بررسی خواهیم کرد. لازم به ذکر است که تفاوت در برخی آمارها و ارقام این گزارش به این خاطر است که عربستان هنوز فرآیند عضویت رسمی در بریکس را تکمیل نکرده و عضو رسمی این سازمان به حساب نمی‌آید.

در همین‌باره بخوانید:

›› اتحادیه اقتصادی اوراسیا-بریکس: مسیر هموار ایران برای عبور از سلطه دلار

گزارش هنلی و شرکا[۵]، حاکی از آن است که ده کشور عضو بریکس، در حال حاضر، ۱/۶ میلیون نفر جمعیت با بیش از یک میلیون دلار دارایی قابل‌سرمایه‌گذاری دارند[۶]؛ از جمله ۴۷۱۶ نفر با بیش از ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه و ۵۴۹ میلیاردر. پیش‌بینی می‌شود شمار میلیونرها در بریکس طی ده سال آینده ۸۵ درصد افزایش یابد. اعضای این بلوک اکنون ۴۵ درصد از جمعیت و حدود ۳۶ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را در خود جای داده‌اند، که با احتساب شاخص «برابری قدرت خرید»، از سهم ۳۰ درصدی «گروه ۷» بیش‌تر است.

پرتاب ماهواره‌ی ایرانی «خیام» با پرتابگر «سایوز-۲/۱بی» روسیه. در تصویر بزرگ‌تر، پرچم ایران روی کلاهک و پرچم روسیه چسبیده به زیر کلاهک قابل‌مشاهده است. کشورهای عضو بریکس پیشاپیش در زمینه‌های مختلفی با یک‌دیگر همکاری دارند و تلاش می‌کنند جهان تک‌قطبی و قدرت بلوک غرب، به رهبری آمریکا، را به چالش بکشند. (+)

نمایی نزدیک‌تر از لحظه‌ی پرتاب ماهواره‌بر «سایوز ۲/۱بی» روسیه از تأسیسات تحت کنترل این کشور در قزاقستان، که ماهواره‌ی ایرانی «خیام» را با موفقیت در مدار زمین قرار داد. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› عبور بریکس از گروه ۷ و گذار جهان از اقتصاد آمریکایی

«یورگ استفن» مدیرعامل هنلی و شرکا، ضمن اشاره به این‌که بریکس با اضافه کردن اعضای جدید از منطقه‌ی خاورمیانه و شمال آفریقا، از جمله ایران، عربستان و امارات، «قدرت اقتصادی و نفوذ جغراسیاسی چشم‌گیری جذب کرده»، می‌گوید بریکس[۷] اکنون بازیگری بسیار تأثیرگذار در اقتصاد جهانی است که فرصت‌های جدید جذابی را پیش روی سرمایه‌گذاران، کارآفرینان، و سرمایه‌داران بااستعداد قرار می‌دهد. استفن معتقد است: «گنجاندن کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا صرفاً یک جهت‌گیری سیاسی جدید نیست، بلکه به معنای به رسمیت شناختن جایگاه اقتصادی روبه‌رشد این کشورهاست. این منطقه، که از لحاظ تاریخی به دلیل منابع انرژی‌اش بسیار مهم بوده، اکنون نقش اقتصادی متنوع‌تری را ایفا می‌کند. مشارکت روبه‌رشد خاورمیانه و شمال آفریقا در بریکس، دریایی از فرصت‌ها را در حوزه‌هایی فراتر از خود این مناطق در اختیار سرمایه‌گذاران در سراسر جهان قرار می‌دهد و امکان دسترسی آن‌ها به بازارهای به‌سرعت در حال رشد، موقعیت مناسب جغرافیایی راهبردی، و محیط‌های فرهنگی و تجاری منحصربه‌فرد را فراهم می‌نماید.»

در همین‌باره بخوانید:

›› سازمان همکاری شانگهای؛ گامی به سوی نظم نوین جهانی و عبور از تحریم

›› کارشناس استرالیایی: زمان صحبت از جهان پساواشینگتن است

اقیانوس ثروت خصوصی در بریکس

گزارش هنلی و شرکا نشان می‌دهد طی دهه‌ی گذشته، ثروت خصوصی در چین ۹۲ درصد رشد کرده، که رقم چشم‌گیری است. چین اکنون میزبان ۸۶۲,۴۰۰ میلیونر، از جمله ۲,۳۵۲ نفر با بیش از ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه و ۳۰۵ میلیاردر است. هند با ۳۲۶,۴۰۰ میلیونر، شامل بیش از ۱۰۰۰ نفر با بیش از ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه و ۱۲۰ میلیاردر، در میان اعضای بریکس در رتبه‌ی دوم قرار دارد و طی ده سال گذشته بیش از ۸۵ درصد رشد ثروت را تجربه کرده است. جمعیت میلیونرهای امارات نیز از سال ۲۰۱۳ تا کنون ۷۷ درصد افزایش یافته و این مرکز پیشتاز ثروت در خاورمیانه، اکنون میزبان ۱۱۶,۵۰۰ میلیونر، از جمله بیش از ۳۰۰ سرمایه‌دار با بیش از ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه است. طی دهه‌ی گذشته، ثروت خصوصی در عربستان و اتیوپی نیز رشد داشته و جمعیت میلیونرهای این دو کشور، به‌ترتیب، ۳۵ و ۳۰ درصد افزایش یافته است. ایران با ۳۸ درصد «کاهش ثروت» طی یک دهه‌ی گذشته، جایگاه آخر را در این زمینه در بین اعضای بریکس دارد. حدود ۱۱,۹۰۰ میلیونر، ۴۰ سرمایه‌دار با بیش از ۱۰۰ میلیون دلار و ۲ میلیاردر (با سرمایه‌ی بیش از یک میلیارد دلار) در ایران زندگی می‌کنند[۸].

تصویر ماهواره‌ای از بندر جاسک در دهانه‌ی خلیج فارس. جایگاه منحصربه‌فرد راهبردی ایران، این کشور را به یکی از شاهراه‌های اصلی در پروژه‌ی کمربند و جاده‌ی چین تبدیل می‌کند. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› پایان «لحظه تک‌قطبی آمریکا»/ عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای چه منافعی دارد؟

«جف دی. اوپدایک» کارشناس برجسته‌ی سرمایه‌گذاری و امور مالی شخصی، می‌گوید: «کشورهایی که زمانی «در حال توسعه» یا «در حال ظهور» یا، از روی تحقیر، «جهان سوم» خطاب می‌شدند، اکنون اقتصادهای پویایی هستند که دارند نظم جهانی را تغییر می‌دهند. کشورهای غیرغربی، و در رأس آن‌ها بریکس، از نظر اقتصادی دارند جهان را به سوی یک واقعیت جدید سوق می‌دهند: یک «وضعیت موجودِ» اقتصادی، اجتماعی، و پولی نوظهور که در حال تغییر آن چیزی است که جهان طی نزدیک به هشت دهه به عنوان معیار پذیرفته است[۹].» چنان‌که «خوزه کابایرو» اقتصاددان ارشد، اشاره می‌کند: «بریکس به عنوان یک سازمان، مجموعه‌ای از بازارهای پویا با نظام‌های سیاسی نسبتاً پایدار را در اختیار می‌گذارد که می‌توانند بر آینده‌ی اقتصاد جهان تأثیر بگذارند. قدرت برخی از این اقتصادها در پویایی حوزه‌ی کسب‌وکارهای خرد تا متوسط آن‌هاست و برخی دیگر، در چابکی نظام‌های سیاسی آن‌ها. به این ترتیب، اعضای بریکسِ گسترده‌تر [با اعضای جدیدش]، به عنوان یک سازمان بین‌دولتی، مکمل یک‌دیگر هستند؛ که به نوبه‌ی خود پایداری ایجاد ثروت توسط آن‌ها را تضمین می‌کند[۱۰].»

دلار آمریکا امروزه بیش از آن‌که صرفاً یک ارز باشد، یک کالا، ابزار، و سلاح در دست واشینگتن برای جنگ با کشورهای دیگر است. روابط متقابل ایران با سایر دولت‌های تحت تحریم آمریکا، از جمله روسیه و چین، و همچنین عضویت تهران در سازمان‌هایی مانند «بریکس» و «سازمان همکاری شانگهای» می‌تواند نقش مهمی در تضعیف دلار و متعاقباً خنثی شدن تحریم‌های آمریکا ایفا نماید. (+)

چشم‌انداز رشد ثروت خصوصی و مراکز تجمع ثروت در بریکس

نگاهی به پیش‌بینی‌های رشد ثروت خصوصی در بریکس طی دهه‌ی پیش رو، نشان می‌دهد هند در این زمینه با چشم‌انداز رشد ۱۱۰ درصدی ثروت سرانه تا سال ۲۰۳۳، پیشتاز است. امارات با پیش‌بینی ۹۵ درصد رشد ثروت جایگاه دوم را در اختیار دارد. و بلافاصله پشت سر این دو کشور، چین با ۸۵ درصد، اتیوپی با ۷۵ درصد، آفریقای جنوبی با ۶۰ درصد، و مصر با ۵۵ درصد، پیش‌بینی می‌شود همگی طی یک دهه‌ی آینده، رشد ثروت بیش از ۵۰ درصدی را تجربه کنند. ایران و روسیه در این فهرست، با پیش‌بینی رشد ثروت ۲۵ درصدی بین سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۳، در جایگاه‌های آخر بین اعضای بریکس قرار دارند[۱۱]. طبق داده‌های انحصاری گزارش ثروت بریکس، پنج شهر هستند که اگرچه در فهرست ۱۰ شهر ثروتمند بریکس[۱۲] در سال ۲۰۲۴ قرار نگرفته‌اند، اما انتظار می‌رود طی دهه‌ی آینده رشد ثروت بسیار بالایی (فراتر از ۸۰ درصد) را تجربه کنند.

جایگاه کشورهای عضو «بریکس» در نقشه‌ی جهان. عربستان هنوز به طور رسمی به عضویت این سازمان درنیامده است. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› فواید متقابل عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای

«بنگلور» که به دلیل حوزه‌ی فناوری پررونقش به «سیلیکون‌ولیِ[۱۳] هند» ملقب شده، در حال حاضر، حدود ۱۳,۲۰۰ میلیونر را در خود جای داده و پیش‌بینی می‌شود این تعداد تا سال ۲۰۳۳ با ۱۲۵ درصد رشد، به بیش از ۳۰,۰۰۰ نفر برسد و این شهر را به یکی از شهرهای بلوک بریکس با بالاترین سرعت رشد تبدیل کند. «اندرو آمویلز» رئیس بخش تحقیقات شرکت اطلاعات ثروت «ثروت جهان جدید» مستقر در آفریقای جنوبی، می‌گوید شارجه در امارات و ریاض و جده در عربستان نیز شهرهایی هستند که باید آن‌ها را مدنظر قرار داد: «اگرچه شارجه ثروت خصوصی بسیار کم‌تری از دبی و ابوظبی دارد، اما درصد سرعت رشد جمعیت میلیونرهای این شهر از هر دوی این شهرها کمی بیش‌تر است. در حال حاضر، ۴۱۰۰ سرمایه‌دار با بیش از یک میلیون سرمایه در امارات زندگی می‌کنند و پیش بینی می‌شود این رقم با رشدی ۱۲۰ درصدی، تا سال ۲۰۳۳ به بیش از ۹۰۰۰ نفر برسد. پیش‌بینی می‌شود جمعیت میلیونرهای جده و ریاض نیز طی دهه‌ی آینده، به‌ترتیب، ۱۰۰ درصد و ۹۰ درصد رشد داشته باشد. آمویلز می‌گوید «کیپ‌توان» «مادر شهر» آفریقای جنوبی نیز احتمالاً شاهد هجوم سرمایه‌داران خواهد بود و جمعیت فعلی ۷۴۰۰ نفری میلیونرهای آن، طی ۱۰ سال آینده، با ۸۵ درصد رشد، در سال ۲۰۳۳ به ۱۳,۵۰۰ نفر خواهد رسید[۱۴].»

اعضای «بریکس» بر اساس رشد ثروت بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ (ستون سمت راست). سه ستون وسط جدول، به‌ترتیب، (از چپ) تعداد افراد با «یک میلیون»، «صد میلیون» و «یک میلیارد» دلار سرمایه‌ی قابل‌سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهند. ردیف آخر جدول، مربوط به آمار کل کشورهای عضو بریکس است. (+)

موانع پیش رو: تفاوت‌های سیاسی و عدم تحرک اقتصادی در بریکس

با وجود آن‌چه که گفته شد، «رابرت موگیلنیکی» محقق ارشد مقیم اندیشکده‌ی «مؤسسه‌ی کشورهای عربی خلیج [فارس] در واشینگتن»، هشدار می‌دهد: «کشورهای جدیدی که از خاورمیانه عضو بریکس شده‌اند، یک گروه همگن را تشکیل نمی‌دهند. این کشورها شرایط اقتصادی متفاوتی دارند: عربستان و امارات از اقتصادهای قوی برخوردار هستند، در حالی که مصر و ایران با چالش‌های اقتصادی نظام‌مند روبه‌رو هستند. همچنین تفاوت‌های عمده‌ای میان مواضع هر کدام از این کشورها در نظم کنونی بین‌المللی و نحوه‌ی پیگیری منافع ‏سیاسی و دیپلماتیک‌شان توسط بازیگران ارشد دولتی آن‌ها در صحنه‌ی جهانی دیده می‌شود[۱۵].»‏

ناوچه‌ی موشک‌انداز روسی «ولیکی اوستیوگ» (چپ) از بندری در شهر «طرطوس» در سوریه عازم مأموریت گشت‌زنی در دریای مدیترانه می‌شود. دو زیردریایی دیزلی-برقی روسی پروژه‌ی ۶۳۶/۳ کلاس «وارشاویانکا» (نسخه‌ای از کلاس «کیلو») نیز در سمت راست تصویر دیده می‌شوند. پایگاه دریایی روسیه در طرطوس، تنها پایگاه دریایی این کشور در خارج از کشورهای شوروی سابق است. طی سال‌های گذشته، معادلات جهانی تغییر زیادی کرده‌اند و کشورهای مختلف نقش رهبری یک‌جانبه‌ی آمریکا را به چالش کشیده‌اند. (+)

به علاوه، اگرچه بریکس اکنون در شاخص تولید ناخالص داخلی جهان با احتساب برابری قدرت خرید، از گروه ۷ پیشی گرفته است، اما شهروندان آن نسبت به ساکنان پیشرفته‌ترین اقتصادهای جهان، تحرک اقتصادی کم‌تری دارند. بر اساس «شاخص قدرت گذرنامه‌ی هنلی[۱۶]» [فهرستی که ایران در آن در جایگاه صدم جهان قرار دارد]، دارندگان گذرنامه‌ی کشورهای عضو بریکس صرفاً می‌توانند به ۲۱ درصد میانگین تولید ناخالص داخلی جهان، بدون ویزا دسترسی داشته باشند[۱۷]. این در حالی است که کشورهای گروه ۷ در مجموع، بدون نیاز به ویزا، به طور میانگین به بیش از ۸۰ درصد تولید ناخالص داخلی جهان دسترسی دارند. «دومینیک وُلِک» رئیس گروه مشتریان خصوصی هنلی و شرکا، می‌گوید بریکسِ گسترده، فرصت‌های جدیدی را در بخش مهاجرت سرمایه‌محور[۱۸] ایجاد خواهد کرد: «هم برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال دسترسی بیش‌تر به [بازار] کشورهای عضو بریکس هستند و هم برای کسانی که در کشورهای عضو بریکس زندگی می‌کنند و در پی بهبود دسترسی‌های جهانی و قدرت گذرنامه‌ی خود هستند. طرح‌های مبتنی بر اعطای اقامت[۱۹] و/یا تابعیت[۲۰] از طریق سرمایه‌گذاری می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در جذب استعداد و سرمایه‌ی بدون بدهی و پرورش یک اکوسیستم یکپارچه‌تر و قدرتمندتر ایفا کنند[۲۱].» طبق گزارش هنلی و شرکا، ایران از جمله کشورهای عضو بریکس است که ویزای سرمایه‌گذاری اعطا می‌کند، اما شهروندان آن، بدون ویزا، حتی امکان سفر به نیمی از اعضای دیگر بریکس را نیز ندارند.

حضور شهید «رئیسی» رئیس‌جمهور وقت ایران، در نشست مجازی فوق‌العاده‌ی «بریکس» با موضوع اوضاع غزه. بریکس اگرچه عمدتاً با اهداف اقتصادی پایه‌گذاری شد، اما می‌تواند به یک وزنه‌ی سیاسی در جامعه‌ی بین‌المللی تبدیل شود و مقابل جهان تک‌قطبی تحت سلطه‌ی آمریکا بایستد. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› روابط ایران با «بریکس»: غولی که به جنگ غرب برخاسته

عضویت ایران در بریکس در دوران شهید رئیسی و رایزنی‌های قالیباف، رئیس مجلس ایران، در نشست پارلمانی اخیر این سازمان، زمینه را فراهم کرده تا دولت جدید آقای پزشکیان از ظرفیت‌های گسترده‌ی این بلوک قدرتمند برای پیشبرد اهداف جغراسیاسی، اقتصادی و نظامی کشور بهره‌مند شود. اگرچه پزشکیان وعده داده تلاش کند مانند دولت روحانی، حل مشکلات کشور را از طریق توافق با قدرت‌های غربی پیگیری کند، اما ضرورت دارد مسیرهای موازی، از جمله تقویت همکاری‌ها با کشورهای شرقی، نیز همزمان پیگیری شود تا دولت جدید پس از تکرار تجربه‌ی تلخ دوران روحانی و ناامیدی از دولت‌های غربی، و در رأس آن‌ها دولت آمریکا به ریاست احتمالی دونالد ترامپ، تمام پل‌ها را پشت سر خود خراب‌شده نبیند.

دیدار هیأت اعزامی ایران (راست) به ریاست «محمدباقر قالیباف» (دوم از راست) رئیس مجلس، با هیأت روس به ریاست «ولادیمیر پوتین» (دوم از چپ) رئیس‌جمهور روسیه، در حاشیه‌ی نشست پارلمانی بریکس در «سنت‌پترزبورگ». دو طرف در این نشست بر تداوم همکاری‌ها به‌رغم تغییر دولت در ایران تأکید کردند. (+)

به گزارش مجاهدت از مشرق، کمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی پس از دیدار با مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور منتخب، گفت: خدمت رییس جمهور منتخب، شورای راهبردی روابط خارجی و نقشی که این شورا در تدوین راهبردهای مختلف در زمینه روابط خارجی دارد را معرفی کردم.

وی ادامه داد: امیدوارم که هرچه سریع‌تر دولت ایشان استقرار پیدا کند، ما هم در پیشبرد اهداف ایشان در کنارشان هستیم. رئیس‌جمهور منتخب هم گفتند ان‌شاءالله از این مجموعه استفاده خواهند کرد، زیرا نگاه آقای پزشکیان، مبتنی بر ارتباط و تقویت با سایر کشورها است.

رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در خصوص راهبرد وزارت خارجه با بیان اینکه مقام معظم رهبری، راهبردهای سیاست خارجی را تعیین می‌کنند، اظهار کرد: دولت‌های مختلف با رویکردهای خاص خود باید راهبردها را پیاده کنند. علاوه بر این رویکردها که از نظر اجرایی بسیار حائز اهمیت هستند چگونگی رسیدن به این اهداف راهبردی هم مهم است.

وی در خصوص نگاه پزشکیان به سیاست خارجی، گفت: نگاه آقای پزشکیان این‌گونه است که با تمام کشورها از جمله آنهایی که امروز با آنها مشکل داریم ارتباط برقرار و حتی با آنها باید گفت‌وگو و زمینه‌های توسعه روابط را ایجاد کنیم و این نگاه به طور کلی نگاه مثبتی است.

خرازی گفت: وظیفه همه است که در این راه به دولت کمک کنیم تا ان‌شاءالله موفق شود و بتواند روابط خارجی فعال همراه با احترام و توأم با گفتگوهای سازنده برقرار کند و این مسئله در روابط ایران با کشورهای دیگر و مشکلات منطقه خیلی مؤثر خواهد بود.

به گزارش مجاهدت از مشرق، روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: محمدجواد ظریف در این همایش گفت: «ما دوگانه «نگرش تهدیدمحور» و «نگرش فرصت‌محور» را داریم. تحریم بسیار بد است، اما این مردم بودند که تحریم را تحمل کردند، نه ما و من فکر می‎کنم، دکتر پزشکیان، شما مردم را تهدید نمی‎بینید و این شروع مهمی است که ما مردم، جوانان و بانوان‌مان را فرصت ببینیم. اگر پزشکیان این دید فرصت نسبت به مردم را نداشت افزایش مشارکت در دور دوم اتفاق نمی‎افتاد. مردم با حضور و عدم حضورشان در دور اول این پیام را به ما دادند که از ما راضی نیستند و در برابر این پیام باید سه مرحله را پیش ببریم. اول؛ با مردم آشتی کنیم. دوم؛ باید از مردم پوزش بخواهیم. سوم؛ باید با مردم همدل شویم.

در حوزه بین‌المللی هم نیاز نداریم تهدیدها را فراموش کنیم اما بدانیم که همه آنها را می‌توانیم به فرصت تبدیل کنیم. درست است که ما در دنیا اختلافاتی داریم اما دنیا می‌تواند برای ما فرصت باشد و می‌توانیم از امکانات دنیا استفاده کنیم. ما نیاز داریم سرمایه دنیا وارد کشورمان شود و جوانان ما از بهترین تکنولوژی دنیا بهره‌مند شوند. نگاه تهدیدمحور ناشی از عدم خودباوری است. کسی که خود را باور دارد معتقد است که می‌تواند تهدیدها را به فرصت تبدیل کند. قدرت معنایی ایران که مهم‌ترین عامل قدرت ماست، همین خودباوری است که با آن با غرور و افتخار با دنیا مذاکره کند و راه را پیش ببرد و سدها را بشکند. سد هسته‌ای، سد FATF و همه سدها را می‌توانیم بشکنیم به شرط آنکه خود را باور کنیم و بپذیریم که می‌توانیم فرصت داشته باشیم. لذا معتقدم دولت پزشکیان دولت فرصت‌محور است نه دولت تهدید».

همچنین در این نشست، عباس عبدی گفته است: «انتخابات روز ۸ یا ۱۵ تیر رخ نداد. این رخداد فرآیندی قدیمی دارد. در حقیقت از سال ۱۴۰۰ که انتخابات برگزار شد، این ذهنیت به وجود آمد که دیر یا زود سیستم سیاسی به بن‌بست می‌رسد که رسید و به دموکراسی تن داده شد تا اصلاح صورت گیرد. حدود اواسط سال گذشته سیستم به این نتیجه مشخص رسید که حکومت نه توانست یکدست شود و نه کارآمد. بنیاد این اتفاق دو شکاف عمیق در ساختار سیاسی ایران است. یکی شکاف درون ساختار قدرت و شکاف دیگر به مرور ایجاد و تشدید شده بین ساختار قدرت و مردم. صحبت‌های رهبری دقیق و روشن و با ادبیات دیگری ساختار اول را توضیح می‌دهد. تا وقتی که با شکاف درون ساختار قدرت مواجه هستیم امکان ندارد که پروژه‌ها پیش ‌رود. اما شکاف بدتر بین دولت و مردم است… از سال ۱۳۹۶ رابطه مردم با این فرآیند قطع شد و تنها یک راه مانده بود، اینکه آیا سیستم سیاسی کشور حاضر می‌شود انتخاباتی را آگاهانه بپذیرد؟ سیستم سیاسی در سال ۷۶ و ۹۲ انتظار روی کار آمدن خاتمی و روحانی را نداشت، اما آنها روی کار آمدند. بنابراین آن نوع انتخابات فایده‌ای نداشت. انتخابات ۱۴۰۳ مبنایی برای برطرف کردن این شکاف‌ها است. صحبت‌ها درباره انتخابات و اجرای آن معرف این اراده بود که سیستم سیاسی به نتیجه رسیده که باید این مسیر را برود اما این‌بار آگاهانه. از ابتدا گفتم که سیستم سیاسی ایران تن داده که آگاهانه پزشکیان رئیس‌جمهور شود، آن‌هم برخلاف ۷۶ و ۹۲. بارها هم در جلسات علنی و غیرعلنی گفتم اگر می‌خواهید زیر این انتخابات بزنید، از الان این اقدام را انجام دهید. صحبت‌های رهبری کاملاً مرحله بعدی را نشان داد که مجلس نمی‌تواند چوب لای چرخ دولت بگذارد. ایده کلی انتخابات ۱۴۰۳ بازگشت به جامعه و مردم و همچنین حذف شکاف درون قدرت و یکدست شدن قوا برای پیشبرد پروژه توسعه و آرامش مردم، حذف شکاف بین دولت و ملت و اعتماد مردم به اقدامات دولت است».

درباره اظهارات ظریف و عبدی گفتنی است هر دو نفر به تناسب اعوجاجات شخصیتی روایتی تحریف شده به دست می‌دهند. آقای ظریف در حالی ادعا می‌کند گفتمان دولت پزشکیان فرصت محور است و جریان تهدید محور را تخطئه می‌کند که شخصاً مجسمه فرصت سوزی و جلب بی‌سابقه‌ترین تهدیدهاست. مواضع او و دیگرانی مانند آقای روحانی در همان سال ابتدائی تشکیل دولت یازدهم، ارسال پیام ضعف به دشمنان تاریخی ملت ایران بود و روشن است که باب مذاکره متوازن با همین ادبیات اظهار ضعف بسته شد و باب تهدید و طلبکاری تروئیکای اروپایی قبل و بعد از برجام گشوده شد تا آن تحقیرهای تاریخی در پایمال کردن حقوق برجامی ایران و افزایش سیستماتیک تحریم‌ها در سه دولت اوباما و ترامپ و بایدن، تحقیر ظریف در مونیخ، تحقیر حمید ابوطالبی از سوی آمریکا، ممانعت انگلیس از افتتاح حساب بانکی و…. سپس توسعه تهدید داعش در پشت مرزهای ایران و نهایتاً ترور سردار سلیمانی در اثر پیام‌های ضعف پیاپی‌ای که از سوی تیم روحانی و ظریف ارسال شد و موجب شد دولت روحانی چهار سال دوم کاملاً به توپ فوتبال میان آمریکا و اروپا تبدیل شود و با بدترین کارنامه اقتصادی و امنیتی و دیپلماتیک، در حالی به پایان برسد که ناتوان از فروش نفت و واردات واکسن است و قادر به تأمین حداقل درآمد ارزی نیست و بایدن به واسطه خروج ترامپ از برجام از این دولت باج مضاعف می‌خواهد و فشار حداکثری را ابزار طلبکاری خویش قرار داده است. در چنین فرآیندی، محبوبیت روحانی تک‌رقمی شده و به زیر شش درصد رسیده بود.

عباس عبدی محکوم پرونده فروش اطلاعات به بیگانگان هم در خلاف گویی و «خودگویی و خودشگفتی»، دست کمی از ظریف ندارد. آقای پزشکیان در انتخابات اخیر چیزی حدود دو میلیون کمتر از آقای رئیسی (انتخابات ۱۴۰۰) کسب کرد (۲۵ درصد کل واجدان حق رأی) و طبق ادبیات خود همین افراطیون رئیس‌جمهور و دولت حداقلی محسوب می‌شود. اما با این وجود متهم پرونده فروش اطلاعات، انتخابات ۱۴۰۰ را موجب شکاف ملت و حاکمیت و انتخابات اخیر را موجب پر کردن آن شکاف می‌داند! مضحک نیست؟ یقیناً امثال عبدی سر سوزنی ارادت و احترام برای رئیس‌جمهور محترم و منتخب قائل نیستند همان‌گونه که برای خاتمی و ‌هاشمی و روحانی قائل نبودند و هر بار که خرشان از پل گذشت، از خجالت یکایک آن سیاسیون درآمدند.

اما افراطیون همان‌هایی هستند که قریب بیست سال است ادعا کرده‌اند انتخابات مهندسی شده است، رئیس‌جمهور تدارکاتچی نظام و فاقد اختیار است و فلان یا بهمان نامزد، نامزد نظام در انتخابات است و نظام نمی‌خواهد نامزد رقیب انتخاب شود و تقلب اتفاق افتاده و انبوهی از خزعبلاتی مانند این. اما هربار هم با هیجان تمام – و با بی‌صداقتی مطلق- آویزان یکی از نامزدها شده‌اند تا اگر پیروز شد، به دوگانگی و تقابل و ناکارآمدی در نظام دامن بزنند و مردم را طبق نقشه خارجی ناراضی کنند، و اگر رأی نیاورد دم از مهندسی و تقلب در انتخاب بزنند و مردم را بی‌اعتماد کنند. در همین انتخابات اخیر ادعا می‌شد قالیباف یا جلیلی نامزد نظام است و نمی‌گذارند پزشکیان انتخاب شود. برخی هم در همین حیص و بیص مدعی شدند نظام، پزشکیان را به بازی گرفته و می‌خواهد رئیس‌جمهور کند تا مشکلات را گردن او و حامیان سیاسی وی بیندازد!

این همه دروغ و دغل در حالی است که یکی از نشانه‌های سلامت انتخابات در اغلب دوره‌ها غیر قابل پیش‌بینی نبودن نتیجه آن و انتخاب افرادی از طیف‌های رقیب هم بوده است. که اگر غیر از این بود، بر خلاف ادعای دروغین عبدی، خاتمی و کروبی و مجمع روحانیون و ۱۶ حزب از ۳۱ حزب اصلاح‌طلب در انتخابات ۱۴۰۰، پشت آقای عبدالناصر همتی صف نمی‌بستند و آقای مهرعلیزاده را هم یار کمکی و تخریبی وی قرار نمی‌دادند. و یا در انتخابات مجلس ۱۳۹۸ به جای یک لیست با سه لیست اصلاح‌طلبان مواجه نمی‌شدیم.

نکته مهم این است که بر خلاف تحریفات متهم پرونده فروش اطلاعات، شکاف عمیق دولت و ملت در دولت روحانی، با همت شهید رئیسی تا حدود زیادی کاهش یافت و اگر آن روند خدمتگزاری و معبرگشایی در دو عرصه سیاست خارجی و داخلی با حضور شهید رئیسی تداوم پیدا می‌کرد، قطعاً امید و اعتماد و همدلی تار و مار شده در دولت اشرافی غربگرا بیش از آنچه اتفاق افتاد، تقویت می‌شد.

نهایتاً این که مسئولیت بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی طبق قانون اساسی با مجلس شورای اسلامی است و کسانی که دزدکی سوار قطار مردم سالاری شده‌اند (و بعضاً سابقه آشوب در برابر رأی اکثریت و کارشکنی در مقابل دولت‌های ناهمسو به شکل حداکثری را دارند) مطلقاً در جایگاهی نیستند که برای لوث کردن مسئولیت مجلس تعیین تکلیف کنند.

سرویس سیاست مشرق- شواردنادزه نیم ساعت زودتر از دیدار با امام رسید، اضطراب شدیدی داشت. دستش چنان می‌لرزید که صدای استکان چای و نعلبکی که در دستش بود را می‌شنیدم. شواردنادزه گفت من مأمورم این دیدار را به‌خوبی انجام بدهم و می‌ترسم بحرانی اتفاق بیفتد؛ من به شواردنادزه گفتم هر کاری که امام کرد، شما تبعیت کنید. حتی به او گفتم جلو نرود تا با امام دست بدهد. ببیند امام چکار می‌کند، او هم همان کار را تکرار کند. شواردنادزه همین کار را کرد.

این جملات بخشی از روایت دیدار وزیر خارجه شوروی از زبان آخرین سفیر ایران در مسکو پس از ابلاغ‌نامه امام (ره) به گورباچف است، آن روزها آخرین رهبر شوروی در باتلاق اعتماد به آمریکا افتاده بود و امام (ره) در یک نامه تاریخی با اشاره به عواقب اعتماد به غرب پایان کمونیسم را به رهبران آن کشور اعلام کرده بودند.

گورباچف اگرچه یک سیاست‌مدار رده میانی در حزب کمونیست شوروی محسوب می‌شد اما توانست با بالا آمدن از پله‌های سیاست یکی پس از دیگری به بالاترین سطح رسیده و مشهور شود. در اواخر دهه ۱۹۷۰ و به دلیل یک نوآوری کوچک در کشاورزی، نخستین نشانه‌های شهرت در زندگی وی پدیدار شد. این نوآوری درواقع ابداع یک سیستم منسجم گروهی برای برداشت محصول بود. از شانس خوب ناگهان محبوبیتش افزایش یافت.

گورباچف در سال ۱۹۸۰ به عضویت کامل دفتر سیاسی حزب پذیرفته شد و همین مسئله باعث شد پارها به سفرهای خارجی برود، ازجمله او چند بار به انگلستان و کانادا سفر کرد، بعدها مارگارت تاچر نخست‌وزیر اسبق بریتانیا در خاطرات خود از ملاقات با گورباچف در سال ۱۹۸۴ نوشت که از او خوشم آمد. امکان معامله با او وجود داشت!

گورباچف در مقام دبیر کلی حزب نیز سعی کرد چهره متفاوتی از رهبران گذشته از خود نشان دهد و با تکرار رویه‌هایی چون ایجاد اصلاحات ساختاری در نظام تصمیم سازی به ظن خود یک شوروی جدید بسازد البته از همان زمان مشخص بود که بخش زیادی از این تفکرات چیزی جز توهمات ذهنی او نیست، به‌عنوان‌مثال در فوریه ۱۹۸۶ در کنگره حزب کمونیست با اعلام برائت از گذشته می‌گوید: «این راه پیموده شده کشور ما و دستاوردهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن، گواهی بر نیروی بی‌کران حیات‌بخش آموزه‌های مارکسیستی – لنینیستی و پتانسیل‌های عظیم این سوسیالیسم است، اما باید آن را اصلاح اساسی کرد زیرا شکست‌خورده است».

افول مردی که می‌خواست ستاره باشد!

گورباچف علاوه بر تغییر در سیاست‌گذاری‌های داخلی که تحت عنوان برنامه‌های اصلاحی معروف به پروسترویکا (بازسازی) و گلاسنوست (شفافیت)، شناخته‌شده بود، در سیاست خارجی نیز یک ماجراجویی عجیب را شروع کرده و اعلام کرد که از طریق رقابت تسلیحاتی نمی‌توان بر امپریالیسم غلبه کرد. او رفته‌رفته این فکر را در دفتر سیاسی جا انداخت که برای کاهش مشکلات اقتصادی باید سلاح‌های اتمی را کاهش داد.

کار به‌جایی رسید که هاشمی رفسنجانی در شرح روزگار گورباچف به وزیر خارجه وقت پیام داد که گورباچف ضعیف و بی‌قدرت شده است! وادادگی بیش‌ازحد به غربی‌ها کار را به‌جایی رساند که گورباچف درصدر هیئت‌رئیسه اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۸۷ از واشنگتن نیز دیدار کرد و در جریان این سفر، معاهداتی بی‌سابقه در رابطه با تسلیحات دو کشور منعقد کرد، ازجمله آن‌ها معاهدات INF و استارت یک و دو بود.

گورباچف در غرب به یک ستاره رسانه‌ای بدل شده بود و از این اتفاق بسیار خوشحال بود، انگیزه جایزه نوبل نیز بر این تحولات روحی روی رهبر شوروی اثر بیشتری گذاشته بود تا جایی که گورباچف در ژانویه ۱۹۸۷ در کمیته مرکزی حزب اعلام کرده که ما به همان اندازه که برای نفس کشیدن به هوا نیاز داریم، محتاج دموکراسی آمریکایی نیز هستیم.

این جملات در حالی بیان می‌شد که در همان روزها در جمهوری‌های قفقاز یک جنبش اعتراضی راه افتاده و در بالتیک برخی علم جدایی‌طلبی را بلند کرده بودند، اما گورباچف چنان در توهمات خود غرق بود که در روز ۷ اکتبر ۱۹۸۹ در جشن‌های چهلمین سالگرد تأسیس جمهوری دموکراتیک آلمان در یک ‌سخنرانی کنایه‌آمیز گفت هر کس دیر برسد، زندگی او را تنبیه خواهد کرد. این جمله آهنگین به‌زودی ورد زبان مردم شد.

البته دوران حضیض گورباچف خیلی زود فرارسید، روز ۱۹ آگوست ۱۹۹۱ رأس ساعت ۱۶: ۳۰ خطوط تلفن و تلگراف‌خانه ویلایی گورباچف واقع در کریمه قطع شد، در همین حال ستونی از نفربرهای نظامی بدون اطلاع قبلی به‌سوی ویلای رهبر شوروی آمدند، کاملاً مشخص بود که کودتایی صورت گرفته است. فرستادگان کودتاچیان از گورباچف می‌خواستند استعفای خود را بنویسد!

گورباچف از کریمه خارج‌شده و از همان‌جا کوشید وحدت شوروی را حفظ کند و پیشنهاد میثاقی تازه داد؛ میثاقی که بر اساس آن بتوان اتحاد شوروی را بر پایه‌یک سیستم جدید فدراتیو حفظ و اداره کرد. یلتسین روز ۸ دسامبر ۱۹۹۱ به‌صورت مخفیانه توافق‌نامه‌ای را با روسای جمهور اوکراین و روسیه سفید به امضا رساند، در این توافق‌نامه انحلال شوروی و موجودیت جمهوری‌های تازه استقلال‌یافته اعلام شد، تنظیم‌کنندگان این توافق‌نامه علت این تصمیم خود را رعایت حقوق بین‌الملل و توجه به واقعیت‌های ژئوپلیتیک اعلام کردند.

مجله اشپیگل در شرح آن روزها نوشته است که کرملین بلافاصله جایگاه خود را به‌عنوان مقر دولت اتحاد جماهیر شوروی، از دست داد و به مقر ریاست‌جمهوری فدراتیو روسیه بدل شد؛ مقری که ریاست آن را رئیس‌جمهور منتخب یعنی بوریس یلتسین بر عهده داشت. بدین ترتیب گورباچف به پادشاهی بی تاج‌وتخت و کشور بدل شد!

بیگ بنگ چپ‌ها در اتوبان یک‌طرفه گورباچف

ماجرای گورباچف در خود عبرت‌های مهمی دارد، رهبر شوروی البته در میان مردم ایران نیز چهره‌ای شناخته‌شده است و گاه‌وبیگاه شنیده می‌شود که برخی با اشاراتی به تعدادی از سیاست‌مداران، آن‌ها را با گورباچف مقایسه می‌کنند، ازجمله آن‌ها در همان دوران بهار اصلاحات بود که برخی از چپ‌های رادیکال با تدارکاتچی خواندن خاتمی سعی داشتند از او یک گورباچف بسازند.

روزنامه حیات‌نو نزدیک به اصلاح‌طلبان رادیکال در همان ایام نوشته که خاتمی گورباچف خوبی است ولی یلتسین ندارد تا با ضربه‌ای نظام را خرد کند، در همان روزها آقا فرمودند که نه آقای خاتمی گورباچف است و نه جریان افراطی یلتسین. در آن روزها برخی اصلاح‌طلبان معتقد بودند که باید در نظام یک «بیگ بنگ» بزرگ روی دهد زیرا که جامعه ایران پس از جنگ با انفجار مطالبات و تقاضاهای فروخفته‌ای مواجه شده که راه‌حل‌های حکومتی و راهکارهای مصلحتی نظیر بازنگری قانون اساسی و تأسیس مجمع تشخیص مصلحت و گفتمان سنتی از پس آن برنمی‌آید.

ابراهیم اصغر زاده ازجمله لیدرهای چپ‌ها در روزنامه همبستگی درباره گورباچفی کردن خاتمی نوشته بود:

عصری که علیرغم فرصت‌های نو برای جهان، حامل تهدیدات و خطرات جدیدی هم برای پیروزمندان و هم تماشاچیانش داشت. «دشمن‌هراسی» که بنیادی‌ترین اصل نظام معنایی جنگ سرد را تشکیل می‌داد، اینک آخرالزمان کمونیست‌ستیزی از یک‌سو و ضدیت با سرمایه‌داری از دیگر سو فرارسیده بود. کمونیست هراسی که سالیان متمادی محور اصلی امنیت جهان سرمایه‌داری و اصل راهنمای منافع ملی آمریکا بود، به‌سادگی رژیم چائوشسکو و دیوار برلین فرومی‌ریخت و بنا کردن نظم جدید بدون در دست داشتن چشم‌اندازی از دشمنان فرضی آن طنزی بیش نبود.

بیان این دست مطالب از سوی اصلاح‌طلبان حکایت از آن داشت که برخی تمایل دارند که مبارزه با استعمار آمریکایی را شعاری پوچ خوانده و با تشابه سازی از خاتمی او را وادار به گرفتن تصمیماتی کنند که به‌اندازه گورباچف بزرگ باشد، اصلاح‌طلبان در آن زمان این دگردیسی را «چپ نو» نامیده بودند.

ازجمله اثرات این معادل‌سازی‌های سیاسی راه‌اندازی گروه دوستی پارلمانی ایران و فرانسه بود که طی آن نشست‌های فراکسیون خط امام، مذاکرات و تریبون مجلس این فرصت را به اصلاح‌طلبان می‌داد تا با طرح مباحثی نظیر دوگانه «جمهوریت/ اسلامیت»، «قانونگرایی/ شخصی‌سازی»، «توسعه‌یافتگی/ عقب‌ماندگی» و ارائه تعریف جدید از امنیت ملی که متضمنِ نوسازی اجتماعی و توسعه سیاسی و پذیرش تنوع و تکثر باشد دست بزنند که به‌زعم خودشان هم سو با تحولات بین‌المللی بود!

در حالی برخی در ایران آرزوی گورباچف سازی از خاتمی را داشتند که در همان زمان در میان مردم روسیه او به فردی منفور بدل شده بود زیرا اصلاحات رهبر حزب کمونیست باعث یک تَرک بزرگ سیاسی و جغرافیایی گردیده بود. در آن زمان رهبر انقلاب تنها کسی بود که به داد خاتمی رسیده و او را از افتادن در یک دریای مواج و غرق شدن در آن نجات داد.

رهبر انقلاب در شرح این شبیه‌سازی‌های عجیب درباره خاتمی فرمودند:

من واقعاً دریغم می‌آید که اسم خاتمی را با گورباچف مقایسه کنم؛ ولی آن‌ها این مقایسه را کردند و صریحاً گفتند که در ایران هم گورباچفی به قدرت رسید! البته فراموش نکنیم که متأسفانه یک عدّه هم در داخل خوششان آمد و این اهانت را نفهمیدند و آن توطئه‌ای را که پشت این اهانت هست، به‌طریق‌اولی نفهمیدند! به مغرضان و آن‌هایی که می‌فهمند چه دارد اتفاق می‌افتد و چه می‌خواهند پیش بیاورند، کاری ندارم؛ اما یک عدّه از آن‌هایی که مغرض هم نبودند، نفهمیدند که چه شد و دشمن چه می‌خواهد انجام دهد.

آقا در ادامه بابیان اشتباهات اصلاح‌طلبان رادیکال در تبدیل کردن رئیس‌جمهور وقت به گورباچف می‌فرمایند:

این‌ها در چند مورد اشتباه کردند؛ اشتباه اول‌شان این است که آقای خاتمی، گورباچف نیست. اشتباه دوم‌شان این است که اسلام، کمونیسم نیست. اشتباه سوم‌شان این است که نظام مردمیِ جمهوری اسلامی، نظام دیکتاتوری پرولتاریا نیست. اشتباه چهارمشان این است که ایرانِ یکپارچه، شورویِ متشکل از سرزمین‌های به هم سنجاق‌شده نیست. اشتباه پنجم‌شان این است که نقش بی‌بدیل رهبری دینی و معنوی در ایران، شوخی نیست.

بررسی اسناد نشان می‌دهد که اولین بار بحث گورباچفی کردن خاتمی توسط ضدانقلاب در خارج از کشور طراحی شده و سر از روزنامه‌های زنجیره‌ای درآورده بود، ورود رهبر انقلاب برای نجات رئیس‌جمهور اصلاحات را باید از همین زاویه تحلیل کرد.

چه کسی می‌خواهند پزشکیان را خاتمی، گورباچف یا بنی‌صدر بسازند؟

گورباچفی کردن پزشکیان آن‌هم در روزهای که رئیس‌جمهور نه مراسم تحلیف و تنفیذ خود را برگزار کرده و نه کابینه‌اش آماده‌شده حکایت قابل‌توجهی دارد و نشان می‌دهد دست‌هایی مرموز در تلاش است که از همین ابتدای کار بحران پس از بحران را به دولت پزشکیان تحمیل کرده و از او شخصیتی بسازد که نه سرنوشت گورباچف بلکه روزگار بنی‌صدر را پیدا کند!

نکته قابل‌توجه آن‌که گورباچفی کردن پزشکیان مانند ساختن چنین لباسی برای خاتمی از بیرون کشور هدایت‌شده و توسط موساد عملیاتی شده است، نزدیک به ۱۰ روز قبل از آنکه یک روزنامه اصلاح‌طلب برای پزشکیان مانیفست گورباچفی شدن بنویسد، شبکه اینترنشنال در یک برنامه تحلیلی به ترسیم خطوطی می‌پردازد که رئیس‌جمهور منتخب را تا سطح گورباچف پایین می‌آورد.

این شبکه تلویزیونی وابسته به صهیونیست‌ها گفته است که اگر پزشکیان به دنبال اصلاح سیاسی در ایران است باید مسئله‌هایی چون پرونده هسته‌ای و موشکی در بیرون و مواردی چون کشف حجاب در داخل را در کوتاه‌ترین زمان اصلاح کند تا خود را رئیس‌جمهوری متمایز نشان دهد، از نگاه این شبکه ضد ایرانی پزشکیان در صورت اجرای این اصلاحات ضربتی محبوبیت زیادی در میان کشورهای غربی به دست آورده و گورباچف ایران خواهد شد.

البته واضح است که خط گورباچفی کردن پزشکیان توسط شبکه اینترنشنال به‌صورت قطعی از سوی سرویس‌های اطلاعاتی به این شبکه دیکته شده است، اما نکته مهم‌تر آن است که چه کسی این خط تحلیلی را به داخل آورده و هدفش از گورباچفی کردن پزشکیان چیست؟

پاسخ به این سؤال سخت نبوده اما بیانش نیاز به الزاماتی دارد، ازجمله آنکه از نگاه مردم ایران گورباچف یک سیاست‌مدار موفق نیست که جریانی از درون آن‌هم با نمای اصلاح‌طلب بخواهد از او الگوسازی کند، از نگاه مفسران سیاسی گورباچفی شدن پزشکیان به معنای آن است که برخی جریان‌های مرموز سیاسی درصدد هستند تا با برخی پخت‌وپزهای خاص در اندرونی از پزشکیان یک «دولت ناتمام» ساخته و به نام گورباچفی کردن پزشکیان از او یک بنی‌صدر بسازند که به کشورش خیانت نیز کرده است.

بی‌تردید میان گورباچفی شدن و بنی‌صدری کردن در سیاست ایران فاصله‌ای کمتر از یک تار مو است که عدم توجه به آن می‌تواند اثرات خطرناکی برای آینده کشور داشته باشد و ایران را از دوران «وعده صادق» به مرحله ماقبل تثبیت بازگرداند.

تحمیل این هزینه سنگین به کشور از سوی جریان‌هایی صورت می‌گیرد که از سویی با خطوط نفوذی سرویس‌های اطلاعاتی دشمن هم‌راستا وهم‌دست بوده و از سوی دیگر تلاش دارد تا با در سایه ماندن، گورباچفی کردن پزشکیان را به گردن یک جریان ساده لوح سیاسی در یک روزنامه دست چندم بیاندازد.

این عملیات خطرناک با آشکار ساختن اطلاعات محرمانه یکی از مدیران امنیتی کشور در شبکه اینترنشنال کلید خورده و قدم‌به‌قدم پیش رفته است، البته این تحرکات در سایه به‌زودی زیر تیغ آفتاب عیان شده و جریان نفوذ مجبور خواهد شد دست از این بازی خطرناک بکشد، تمامی این تحرکات ناپیدا میان سرویس جاسوسی دشمن و شبکه نفوذی آن این روزها در رصد آشکار قرار دارد!