پزشک خانواده

به گزارش مجاهدت از مشرق، این روزها موضوع اجرای طرح پزشکی خانواده و برنامه سلامت خانواده ایرانی از سوی مسؤولان و متولیان بهداشت و درمان کشور به صورت مکرر به گوش می‌رسد و قرار است با اجرای طرح پزشکی خانواده، چتر بهداشت و درمان جامعه بر سر هر خانواده ایرانی در اقصی و نقاط کشور گسترانیده شود.

برنامه پزشکی خانواده سابقه دو دهه‌ای در ایران دارد؛ به طوری که از ابتدای دهه 80 در کشور شروع شد و اکنون در تمام روستاها و شهرهای زیر 20 هزار نفر جمعیت اجرایی شده است.بخش شهری این برنامه نیز از سال 91 در دو استان فارس و مازندران به صورت آزمایشی شروع شد.

کشورهای پیشرو در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع توانسته‌اند با رویکرد سلامت‌نگر، کل‌نگر و توجه به همه ابعاد سلامتی و ریشه‌یابی علل بیماری در روش و محیط زندگی و نیز تشخیص و درمان به‌ موقع همراه با کاهش پرداخت مستقیم از جیب مردم، ضمن ارتقای سلامتی فرد، خانواده و اجتماع، با هزینه کرد کارا و اثربخش منابع منجر به عدالت در سلامت و در نهایت ارتقای رضایت مردم شوند.

اجرای برنامه سلامت خانواده در ۵۷ شهر از ابتدای اردیبهشت

بهرام عین اللهی٬ وزیر بهداشت با اشاره به آغاز به کار برنامه سلامت خانواده در ۵۷ شهر کشور از ابتدای اردیبهشت امسال، اولویت اجرای این برنامه را مناطق محروم کشور عنوان کرد.

وزیر بهداشت با اشاره به اجرای برنامه سلامت خانواده به عنوان یکی از اولویت‌های وزارت بهداشت در سال جاری، رویکرد مهم این برنامه را تقویت اقدامات پیشگیرانه و حفظ سلامت مردم خواند که با مشارکت گروه‌های گسترده و توانمند، در بستر شبکه بهداشت و درمان کشور دنبال می‌شود.

وی عملکرد مراقبان سلامت را که در مناطق شهری به عنوان اعضای گروه‌های سلامت خانواده خدمت ارائه می‌کنند، مشابه خدمات بهورزان در مناطق روستایی عنوان کرد و گفت: تیم‌های سلامت با پایش فعالانه جمعیت تحت پوشش، سلامت آنها را به طور منظم پیگیری می‌کنند و می‌کوشند با آگاه سازی افراد از وضعیت سلامت خود، از بروز مشکلات ناشی از بیماری‌ها در افراد، پیشگیری کنند.

مراقب سلامت در خط مقدم پزشکی خانواده

وزیر بهداشت خاطرنشان کرد:عضو دیگر تیم سلامت، پزشک خانواده است.همچنین پزشک خانواده در صورت نیاز به خدمات تخصصی، فرد را به پزشک متخصص به عنوان سطح دو خدمات ارجاع می‌دهد و در این مرحله اطلاعات مربوط به وضعیت سلامت بیمار و فرآیندهای درمانی او در پرونده الکترونیکی، در اختیار پزشک متخصص قرار می‌دهد.

مراقب سلامت در صورت تشخیص بیماری، فرد بیمار و نیازمند مراقبت را به پزشک خانواده به عنوان سطح یک خدمات ارجاع می‌دهد تا به صورت رایگان معاینه و درمان شودبا توجه به اجرای طرح پزشکی خانواده، موضوع تامین پزشکان مورد نیاز اجرای طرح و در نظر گرفتن مشوق‌هایی برای ایجاد انگیزه و مشارکت مطلوب پزشکان در اجرای طرح از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.

سعید کریمی،معاون درمان وزیر بهداشت،درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به این پرسش که «در طرح پزشکی خانواده بیماران چگونه تحت درمان قرار می‌گیرند؟»،گفت:پزشکی خانواده سه سطح دارد. سطح یک مربوط به بهداشت و بقیه مربوط به درمان است.

وی ادامه داد: سطح یک در شهرهای زیر 20 هزار نفر جمعیت،مناطق عشایری و مددجویان کمیته امداد و بهزیستی برقرار شده است.از ابتدای دیماه سال گذشته شروع شده و اکنون تقریبا تکمیل شده است.

معاون درمان وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: در سطح دو که مربوط به بیمارستانهاست، در تمام مراکز نظام ارجاع مشخص شده تا در هر رشته‌ای، از مرکزی که می‌خواهد از سطح یک به سطح 2 ارجاع داده شود، از چه مسیری صورت گیرد و تخصص‌ها مشخص شده است.

کریمی افزود: سامانه‌ها هوشمند و تمام الکترونیک شده و در این سامانه امکان نسخه نویسی، شرح حال، رادیولوژی و اقدامات پارا کلینیکی مشخص شده است.

وی متذکر شد: وقتی در سطح یک بیمار را ویزیت کردند به سطح 2 ارجاع داده می‌شود و در سطح دو که بیمارستان است بیمار مشاهده و بررسی می‌کنند و به محض اینکه نسخه پیچی شد باز خورند آن برای پزشک ارسال می‌شود.

وزارت بهداشت برنامه اجرایی پزشک خانواده را اعلام نکرده است

کامران باقری لنکرانی، وزیر اسبق بهداشت درباره « اجرای طرح پزشکی خانواده»، بیان داشت:هنوز وزارت بهداشت به طور رسمی برنامه خود را در خصوص اجرای طرح پزشکی خانواده اعلام نکرده و دستورالعملی ندیدیم.

وی ادامه داد: اطلاع داریم پیش نویسی تهیه شده و تجارب قبلی به خصوص مربوط به اجرای طرح در استانهای فارس و مازندران را جمع آوری کردند، اما آنچه می‌توان گفت این است که ما با یک شرایط متفاوت از گذشته روبرو هستیم.

اکنون سطح سواد کشور بالا رفته و با بیماری‌های پیچیده تری روبرو هستیم

وزیر اسبق بهداشت گفت: در زمانی که شبکه می‌خواست تشکیل شود این کاملا قابل قبول بود که بهور آن زمان حتی دیپلم هم نداشته باشد.بهورزان نسل اول ما فاقد دیپلم بودند اما اکنون سطح سواد کشور بالا رفته و با بیماری‌های پیچیده تری روبرو هستیم.

باقری لنکرانی متذکر شد:‌ توقعات مردم بیشتر است. بنابراین شبکه ما اگر بخواهد به کارکرد خود ادامه دهد باید روز آمد شود و بتواند پاسخگوی این نیازها باشد.

باید از نیروهای چند بیشه استفاده کنیم

وی متذکر شد: روز آمدی یعنی اینکه باید از نیروهای تخصصی تر و در عین حال چند بیشه استفاده کنیم تا به نتایج بهتری برسیم.

آرش انیسیان، مدیرکل اقتصاد و درمان سازمان نظام پزشکی در خصوص مشکلات پزشک خانواده شهری، اظهار کرد: بحث پزشک خانواده و نظام ارجاع یک بحث بسیار جامع و کلی است که در چارچوب سیاست‌های کلی هر نظام سلامت و کشوری وجود دارد.

وی افزود: کشورهایی که در نظام ارجاع و پزشک خانواده تجربه موفقی داشتند یک مشوق اصلی برای گیرنده خدمت تعریف کردند. گیرندگان خدمت در صورتی می‌توانستند از پوشش بیمه‌ای استفاده کنند که صرفاً از طریق نظام ارجاع، مراجعه کرده باشند.

مدیرکل اقتصاد و درمان سازمان نظام پزشکی گفت: نظام پزشکی و درمان کشور ما نظام لیبرال و آزادی بوده و بیمار می‌توانست به هر پزشکی که تمایل داشت مراجعه کند اما در کشورهای موفق به این شکل نیست و افراد برای هر بیماری ابتدا باید به پزشک خانواده مراجعه کنند و پزشک خانواده هم بر اساس پروتکل‌ها بیمار را ارجاع می‌دهد.

انیسیان، اجرای برنامه پزشک خانواده را در کارایی و اثربخشی نظام سلامت موثر دانست و اظهار کرد: محور تمام برنامه‌های موفق نظام ارجاع، بخش خصوصی است و نظام پزشکی‌ها هم اساسی ترین نقش را در قالب انجمن‌ها و آموزش پزشکان دارند.

ساختار فرهنگی نظام سلامت پذیرای پزشک خانواده نیست

وی با بیان اینکه اداره کل پزشک خانواده در کشور ما نقش فعالی را در پیشبرد اهداف پزشک خانواده ایفا کرده، گفت: ساختار فرهنگی نظام سلامت پذیرای پزشک خانواده نیست؛ به طوری که اگر به یک بیمار شهری بگوییم که حق ندارد خدمات مورد نیازش را خارج از نظام ارجاع دریافت کند ممکن است در شهر شورش شود؛ به دلیل اینکه ما این حق انتخاب را سالهای سال به مردم دادیم و حالا می‌خواهیم این حق را از آنها بگیریم.

بودجه و منابع مالی و تجهیزاتی باید اقتصادی و بهینه استفاده شوند

مدیرکل اقتصاد و درمان سازمان نظام پزشکی متذکر شد: بودجه و منابع مالی و تجهیزاتی همیشه محدود است و باید اقتصادی و بهینه استفاده شوند؛ لذا اگر بر مبنای نیاز برنامه ریزی نکنیم و با گشاده دستی هزینه کنیم کم خواهیم آورد؛ کمااینکه اتفاقاتی که الان در نظام سلامت می‌افتد همین است؛ گشاده دستی‌های بی مورد و تنگ نظری‌ها و سیاست‌های انقباضی غیرضروری و اجباری.

وی با بیان اینکه نظام ارجاع مدل‌های مختلفی دارد تأکید کرد: هیچ لزومی ندارد که بیمار حتماً یک پزشک مشخص داشته باشد و می‌توان انتخاب پزشک متخصص را آزاد گذاشت.

مقدمات پزشکی خانواده فراهم نیست

علی اکبر حق دوست، رئیس پژوهشکده آینده پژوهی سلامت وزارت بهداشت با بیان اینکه مقدمات پزشکی خانواده فراهم نیست و برنامه دقیقی هم برای پیاده سازی این طرح نداریم،گفت: اجرای برنامه پزشکی خانواده به مقدمات فرهنگی و تشکیلاتی و مالی نیاز دارد و اگر این برنامه راه بیفتد همه از آن انتقاد خواهند کرد.

دسترسی مردم دچار محدودیت است

وی افزود: سیستمی که مردم در آن محدودیت‌های جدی نسبت به دسترسی خدمات پیدا کنند با نظام پزشکی خانواده ناهمخوان است و قطعاً مردم نارضایتی پیدا خواهند کرد و بالتبع وقتی نمایندگان مجلس این نارضایتی را بیینند دیگر حمایت نخواهند کرد.

ابهام در پرداختها با کم اقبالی بیمه ها و بخش خصوصی روبرو می‌شود

رئیس پژوهشکده آینده پژوهی سلامت وزارت بهداشت اظهار کرد: وقتی این عدم قطعیت‌ها پرداخت‌ها را از ماه به سال تغییر می‌دهد مسلماً بخش خصوصی و بیمه‌ها هم استقبالی نخواهند کرد.

پزشک خانواده بدون برنامه منسجم است

وی گفت: ما در خصوص پزشک خانواده نه یک برنامه منسجم و بودجه پایدار داریم که همه ذینفعان را در برگرفته باشد و نه مقدمات فرهنگی و تشکیلاتی و اقتصادی آن را فراهم کردیم.

حق دوست تصریح کرد: متأسفانه قیمت نسخه‌ها خیلی بالا رفته و خیلی از داروها از پوشش بیمه‌ای خارج شدند؛ از طرفی پزشکان عمومی هم موقعیت اجتماعی و درآمدی بالایی ندارند که با این شرایط و قوانین و مقررات موجود نمی‌توان برنامه پزشکی خانواده را اجرایی کرد.

حالا که طرح پزشکی خانواده در نقاط مختلف کشور به مرحله اجرا در آمده، باید با برنامه ریزی منسجم و تامین امکانات سخت افزاری همچون پزشک و پیرا پزشکان مورد نیاز، مسیر خدمت رسانی و تامین نیاز درمانی بیماران را تسهیل کند تا مردم هنگام ابتلا به بیماری دغدغه مکان و چگونگی ویزیت خود را نداشته باشند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، ابراهیم نوری گوشکی، متخصص پزشکی خانواده، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در یادداشتی به مناسبت روز جهانی پزشکی خانواده ٬ بیان داشت:‌پزشکان خانواده معمولاً اولین نقطه تماس برای جامعه سالم و بیمار هستند که به دنبال مراقبت‌های بهداشتی درمانی هستند.

آنها مراقبت مستمر و جامعی را در طول زندگی خود به افراد سالم و بیمار ارائه می‌دهند و روابط طولانی مدت با آنها ایجاد می کنند. این امر به پزشکان اجازه می‌دهد تا تاریخچه پزشکی، سبک زندگی و شرایط اجتماعی جامعه تحت نظر خود را درک کنند و مراقبت و پشتیبانی شخصی به آنها ارائه دهند.

رویکرد کل نگر: پزشکان خانواده با در نظر گرفتن سلامت جسمانی جامعه تحت پوشش، نه تنها رویکردی کل نگر به مراقبت های بهداشتی دارند، بلکه بهبود روابط عاطفی، اجتماعی و روانی او را نیز در نظر می‌گیرند. آنها بر مراقبت‌های پیشگیرانه، غربالگری و تشخیص زود هنگام بیماری‌ها برای کمک به بیماران برای حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری‌های مزمن تمرکز می‌کنند.

هماهنگی مراقبت: پزشکان خانواده به عنوان نقطه مرکزی هماهنگی برای نیازهای مراقبت‌های بهداشتی جامعه عمل می‌کنند. آنها با سایر ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی مانند متخصصان و بیمارستان‌ها کار می‌کنند تا اطمینان حاصل نمایند که افراد، بهترین مراقبت ممکن را دریافت می‌کنند و از تکرار خدمات جلوگیری می‌کنند.

حمایت و آموزش: پزشکان خانواده حامیان جامعه تحت پوشش خود هستند و به آنها کمک می کنند تا در سیستم مراقبت های بهداشتی حرکت کنند و به منابع مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. آنها همچنین به بیماران در مورد سلامتی خود، از جمله نحوه مدیریت شرایط مزمن بیماری، انتخاب شیوه زندگی سالم و پیشگیری از بیماری، آموزش می دهند.

پزشکان خانواده نقش مهمی در ارتقای سلامت و رفاه افراد و جوامع دارند. فداکاری، شفقت و تخصص، آنها را به قلب مراقبت های بهداشتی و منبع قابل اعتماد حمایت برای بیماران و خانواده ها تبدیل می کند.

پزشکان خانواده همواره ستون فقرات مراقبت‌های بهداشتی بوده‌اند. پزشکان خانواده همواره بستر مراقبت جامع، دلسوزانه و مردم محور بوده‌اند.

پزشکان خانواده دیدگاه منحصر به فردی به چالش‌های سلامت بیماران دارند و می‌توانند مراقبت‌های جامع ارائه کنند، نقش عمده‌ای در این محور به سمت مراقبت‌های بهداشتی اولیه ایفا می‌کنند.

ما معتقدیم که تمرکز باید بر مراقبت‌های بهداشتی پیشگیرانه و مراقبت‌های اجتماعی باشد و باید از نیروی انسانی موجود به ویژه پزشکان خانواده در حوزه مراقبت و پیشگیری، استفاده بهتری صورت گیرد.

انسانی‌سازی مراقبت‌های اولیه به این معناست که پزشکان خانواده (آن‌ها با نام‌های متعددی به کار می‌روند: پزشکان عمومی، پزشکان خانگی، مشاوران اولیه) باید بیشتر درپیشگیری و مراقبت‌های بهداشتی مشارکت داشته باشند و فقط به‌عنوان سرپرست و دروازه‌ای برای خدمات ثانویه کار نکنند.

دولت‌ها باید مسئول هماهنگ سازی مراقبت‌های بهداشتی درمانی باشند زیرا این بخشی از زیرساخت‌های مراقبت‌های بهداشتی در کشورهایشان است. دولت‌ها همچنین موقعیت خوبی برای تسهیل همکاری‌های لازم میان گروه‌های ذینفع مختلف، با حمایت از سیاست‌های مؤثر دارند. نیاز آشکار به طرح‌های «انسان محور» در تمام طیف‌های مراقبت‌های بهداشتی (از جمله فناوری‌های جدید) وجود دارد. این امر حیاتی است زیرا می تواند به بهینه سازی تجربه بیمار کمک کند.

در حال حاضر در چندین کشور و منطقه جهان، اهرم کافی برای حرکت به سمت این اهداف فراهم شده است. جوامع بیمار باید بحث را حول آگاهی و درک اهمیت قرارداد اجتماعی موجود و تغییرات بالقوه آن هدایت کنند. از همه ذینفعان خواسته می شود که به طور مداوم به این چارچوب‌ها برای رویکردی انسانی به مراقبت‌های بهداشتی احترام بگذارند و به کار گیرند و بیش از هر گروه دیگر ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی، پزشکان خانواده نقش محوری منحصر به فردی به عنوان مباشر سیستم مراقبت‌های بهداشتی عمومی دارند، هر چند در سیستم مراقبت‌های بهداشتی، محدودیت‌هایی وجود دارد، از جمله ناتوانی در تمرکز بر حذف نابرابری‌های بهداشتی و تامین به موقع منابع مالی به عنوان محرک اصلی قدرت در مراقبت‌های بهداشتی.

در هر صورت، پزشکان خانواده، مراقبت‌های اولیه و مستمر را برای کل خانواده در جوامع ارائه می کنند و به مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی رسیدگی می کنند و خدمات کامل مراقبت‌های بهداشتی را با سایر متخصصان هماهنگ می‌کنند.

در کشور جمهوری اسلامی ایران نیز بیش از ٣٨ سال از توفیقات اجرای طرح گسترش شبکه‌ها با رعایت اصول PHC در روستاها می‌گذرد که موجب مباهات نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران در گوشه و کنار دنیا بوده است ازآنجائیکه از سال ١٣٨٤ تا کنون با حفظ همان ساختار، طرح بیمه رایگان روستائیان با طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع در مناطق روستایی، عشایری و شهرهای زیر ٢٠ هزار نفر، موجبات ارتقای سلامت بیشتر روستائیان را فراهم آورد.

به عقیده بسیاری از کارشناسان کشوری و بین‌المللی تکیه بر همان اصول با برطرف کردن نقاط ضعف برنامه آن از یک طرف و از طرف دیگر توفیق نه چندان رضایت بخش مردم و ارائه دهندگان خدمت در ارائه نسخه ۰۲ شهری در فارس و مازندران که تغییرات اساسی را در ارتقای سلامت به همراه نداشت. تیم کارشناسی ما بر آن شد که با توجه به نقاط ضعف بسته‌های موجود (روستایی و شهری) مدلی از اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع را با رویکرد تیم محور آنطور که در شبکه‌های روستایی کشور اتفاق افتاد، در کل کشوراعم ازروستا و شهر با شرایطی تقریبا یکسان به اجرا در آوریم.

اصول استراتژیکی که در این مدل رعایت می کنیم عبارتند از:

١-تغییر رویکرد از پزشک خانواده مراقبت کنندهِ خانواده محور به تیم پزشکی خانواده مراقبت کننده جامعه محور که با مسئولیت و مدیریت پزشک خانواده مراکزخدمات جامع سلامت و پزشکان مراقب محله سلامت، وظایف جامع خود را انجام خواهند داد.

٢-حفظ ساختار شبکه‌های بهداشتی درمانی موجود و نیرو های موجود و ایجاد زیر ساخت جدید مشابه خانه بهداشت و بهورز (خانه مراقب و مراقبِ محله) در شهر ها که خدمات را به صورت فعال با همان الگوی روستا ارائه خواهند داد.

٣-استفاده از ظرفیت پزشکان بخش خصوصی به عنوان پزشک همکارِ پزشک خانواده (نه پزشک خانواده) که در درمان بیماران به یاری پزشکان خانواده خواهند آمد

٤-نظام ارجاع سطح یک به دو (عمومی به متخصص) بصورت آزاد و توسط هر پزشک عمومی در هر کجای ایران صورت می گیرد.

٥-نظام مدیریت فن آوری اطلاعات سلامت در برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع جریان محور خواهد بود که حول پرونده الکترونیک سلامت، فرآیندهای اجرای این مدل را تسهیل خواهد نمود.

٦-مسئله محوری، یکپارچگی و جامع نگری فرآیندهای سلامت به جای سازمان محوری.

به گزارش مجاهدت از مشرق، حسین فرشیدی، در دومین روز از بیست و ششمین نشست کارشناسان ارشد کشورهای گروه پنج در زمینه همکاری‌های نظام سلامت، گفت: ایران با دارا بودن ۲۹ هزار و ۲۵۰ واحد بهداشتی، خدمات گسترده‌ای از جمله پزشکی خانواده به جمعیت روستایی و شهری به ویژه در شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر ارائه می‌دهد.

وی افزود: ایران ۳۰ میلیون نفر جمعیت در روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر و ۵۵ میلیون نفر جمعیت شهری دارد که برای توسعه دسترسی این میزان جمعیت به خدمات سلامت، برنامه‌های متعددی تاکنون اجرا کرده و برای آینده در دست اجرا دارد.

معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به رهنمودهای رهبری برای تقویت، بازسازی و توسعه شبکه بهداشتی ایران، گفت: با توجه به اجرای برنامه‌هایی نظیر پزشکی خانواده در کشور، توجه به تأکیدات رهبری برای تقویت شبکه بهداشتی سرلوحه کارها قرار گرفته به طوری که در دو سال اخیر ۴ هزار واحد بهداشتی در ایران ساخته، تعمیر یا بازسازی شده است.

وی افزود: رئیس جمهور نیز تأکیدات زیادی به اجرای برنامه پزشکی خانواده برای ارائه خدمات سلامت در تمام شهرها دارد. زیرا ارائه این خدمات در روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر در قالب پزشکی خانواده از سال‌ها پیش آغاز شده است.

فرشیدی ادامه داد: مطابق برنامه کشوری پزشکی خانواده، هر پایگاه سلامت شهری در ایران دارای یک پزشک و دو مراقب سلامت خواهد شد و هر پایگاه ۳ هزار نفر جمعیت را تحت پوشش قرار خواهد داد.

وی بیان داشت: از رهگذر اجرای برنامه پزشکی خانواده در کشور، سیاست توسعه و تقویت شبکه مراقبت‌های اولیه بهداشتی نیز در ایران عملیاتی می‌شود.

معاون بهداشت وزارت بهداشت گفت: نباید از نقش مؤثر بیمه‌ها در اجرای برنامه‌های سلامت غافل شد. بیمه سلامت و بیمه تأمین اجتماعی در ایران جمعیت‌های تحت پوشش خود را از سطح خانه‌های بهداشت تا ارجاع به کلینیک‌های تخصصی و فوق تخصصی تحت پوشش قرار می‌دهند.

فرشیدی ابراز داشت: خوشبختانه اجرای نظام ارجاع از سال گذشته از شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر در ایران شروع شده و هم اکنون از سطح اول در خانه‌های بهداشت تا سطوح تخصصی و فوق تخصصی در حال اجراست.

وی در پایان شیفت بیماری‌ها از واگیردار به غیرواگیر را مهم‌ترین تحول سال‌های اخیر حوزه سلامت در دنیا از جمله ایران دانست و گفت: بی توجهی به بیماری‌های غیرواگیر تبعات زیادی برای همه کشورها خواهد داشت. هم اکنون بیشترین مرگ ومیرها از بیماری‌های غیرواگیر به ویژه بیماری‌های قلبی نشأت می‌گیرد و باید برای مهار این بیماری‌ها برنامه و راهبرد داشت تا از بحران‌های ناشی از آن‌ها در آینده پیشگیری شود.

پایان پیام/

به گزارش مجاهدت از مشرق، فاطمه کارگر شریف، با بیان اینکه طبق کمیسیون اصل ۹۰ برای معاونت‌های مختلف وزارت بهداشت ماموریت‌هایی در قبال طب ایرانی در نظر گرفته شده است، گفت: با توجه به ضرورت احیای طب ایرانی در سیستم بهداشتی درمانی کشور و تاکید این مسئله در اسناد بالادستی کشور یکی از مأموریت‌های مهم برای معاونت بهداشت، اجرای برنامه ادغام آموزه‌های شیوه زندگی سالم از دیدگاه طب ایرانی در نظام سلامت و همچنین مساله تدوین یک ساز و کار برای ورود طب ایرانی در پزشکی خانواده و ساز و کار بیمه‌ها است.

وی ادامه داد: در همین راستا پس از اینکه مسئله پزشک خانواده امسال به صورت خاص مورد توجه قرار گرفت و قرارگاه پزشک خانواده در معاونت بهداشت وزارت بهداشت تشکیل شد، تلاش شد تا این طرح پس از پایلوت‌هایی که داشته با قدرت بیشتری به سمت اجرایی شدن پیش برود، لذا یکسری از منابع علمی مربوط به ارتقا سطح علمی پزشکان خانواده‌ی سراسر کشور مورد بازبینی قرار گرفته و بعد از تکمیل، به پزشکان خانواده ارائه خواهدشد.

کارگر شریف افزود: به درخواست معاونت بهداشت و با همکاری معاونت آموزش به منظور ارتقای علمی سطح پزشکان خانواده و بازبینی منابع علمی و محتواهایی که می‌تواند در دسترس پزشکان خانواده قرار بگیرد مقرر شده یکسری محتوای علمی و آموزشی با کمک ادارات فنی و دفتر طب ایرانی و مکمل آماده شده و در قالب فیلم‌های آموزشی به پزشکان خانواده ارائه شود.

کارشناس طرح ادغام خدمات طب ایرانی در نظام سلامت اظهار داشت: سلسله جلساتی به منظور تعیین ساز و کار پوشش بیمه‌ای خدمات طب ایرانی در شبکه بهداشت و درمان کشور تا پایان سال ۱۴۰۲ که مجلس، سازمان برنامه بودجه و دولت بر آن تاکید دارند تشکیل شده و خواهد شد که امید است به نتایج مطلوب برسد.

وی تصریح کرد: همچنین با توجه به برنامه‌های طرح ادغام که از سال ۱۴۰۱ به طور رسمی کلید خورده پرسشنامه‌های سبک زندگی سالم در سامانه‌های نظام الکترونیکی سلامت قرار داده شد که برای افراد مراجعه کننده به خانه‌های بهداشت و پایگاه‌های سلامت که متقاضی دریافت خدمات هستند و ۶ سال به بالا سن دارند به عنوان خدمت طب ایرانی تکمیل گردد.

این پزشک و متخصص طب ایرانی افزود: در راستای اجرای این طرح، آموزه‌های سبک زندگی سالم در ۶ بعد که سته ضروریه گفته می‌شود به کارکنان شبکه بهداشت کشور و به ویژه بهورزان و مراقبان سلامت آموزش داده می‌شود تا آنها نیز به مردم آموزش دهند.

وی ادامه داد: متخصصان طب ایرانی و اعضای هیأت علمی این رشته نیز به طور خاص در راستای برنامه ادغام برای پزشکان شاغل در شبکه بهداشت برنامه‌های آموزشی خواهند داشت تا اصول ۶ گانه سبک زندگی را به پزشکان شبکه منتقل کنند تا همه پزشکان در جریان این آموزه‌ها باشند و به این مسئله واقف باشند که مردم در واقع در پرسشنامه سبک زندگی به چه سوالاتی پاسخ می‌دهند و علت طرح این پرسش‌ها چیست.

کارگر شریف در پایان گفت: با توجه به رویکرد جهانی که نسبت به life style medicine و اثرات آن در پیشگیری از بیماری‌ها و کاهش هزینه‌های درمان وجود دارد و با توجه به آموزه‌های غنی طب ایرانی در مورد سبک زندگی سالم و پیشگیری از بیماری‌ها، لازم است بیش از پیش سیستم بهداشت و درمان کشور برای انتقال و به کارگیری این آموزه‌ها اهتمام ورزد تا جامعه به سمت ارتقای سلامت سوق داده شود.

به گزارش مجاهدت از مشرق، سیدرضا مظهری در حاشیه پنجمین اجلاس رؤسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی کشور که با محوریت برنامه پزشکی خانواده در ستاد وزارت بهداشت، افزود: اجرای برنامه «سلامت خانواده» نیاز به امکانات مختلف نرم افزاری دارد. دو بخش از ده‌ها قابلیتی که در برنامه پزشکی خانواده پیش بینی شده بود، یکی «نظام ارجاع و بازخورد» و دیگری «سیستم نوبت دهی» است.

وی با اشاره به اینکه قابلیت‌های دیگر نرم افزاری این برنامه به تدریج تولید و معرفی خواهد شد، ادامه داد: هم اکنون سامانه‌های نوبت دهی و ارجاع الکترونیک در برنامه پزشکی خانواده در تمام کشور راه اندازی شده است.

رئیس مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت بیان کرد: در سامانه نظام ارجاع و بازخورد کار به این صورت است که وقتی یک بیمار به پزشک خانواده در سطح یک خدمت در مرکز جامع سلامت مراجعه کند و پزشک تشخیص دهد که این بیمار باید به سطح بالاتر ارجاع شود، این ارجاع تحت این سامانه صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: حال وقتی بیمار به سطح تخصصی یا فوق تخصصی ارجاع شد، تمام مستندات پزشکی مربوط به این ارجاع قابلیت رؤیت است و پزشک قادر به دیدن نتایج ارجاع خواهد بود.

مظهری گفت: این رویتِ مستندات در سامانه در روند تشخیص و درمان در سطح تخصصی مفید خواهد بود. هنگامی که پزشک در سطح تخصصی یا فوق تخصصی برای بیمار دستور تصویربرداری، آزمایش یا بستری یا هر گونه اقدامی صادر کرد، این اقدامات در قالب ارتباطات الکترونیکی به پزشک ارجاع دهنده در سطح اول منعکس می‌شود.

رئیس مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت ابراز داشت: در سامانه نوبت دهی نیز پزشک قادر خواهد بود برای بیماری که به سطوح بالاتر ارجاع می‌شود نوبت تعیین کند. این سامانه از معطل شدن و سرگردانی بیمار در مراکز درمانی و آزمایشگاهی جلوگیری خواهد کرد.

مظهری بیان داشت: همچنین پزشک در سطح اول این امکان را دارد که با انتخاب استان یا شهرستان؛ تحت فیلترهایی که در سامانه وجود دارد، ظرفیت خالی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در استان مربوطه را مشاهده کرده و برای بیمار در روز و ساعتی که سیستم اجازه می‌دهد یا بیمار تمایل دارد، ثبت نوبت کند، به گونه‌ای که وقتی بیمار به مرکز مربوطه مراجعه کرد، تمام کارهایش به صورت روتین انجام شود.

وی گفت: مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت تحت یک داشبورد مدیریتی، تمام اقدامات سطوح اول تا سوم برنامه پزشکی خانواده را در تمام کشور می‌تواند به صورت لحظه‌ای رصد کند. این رصدها می‌تواند شامل مواردی نظیر این که چقدر ظرفیت خالی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی وجود دارد، چه میزان ارجاع صورت گرفته یا چند نفر ارجاع شده اند، چند بیمار به مراکز مراجعه کرده یا لغو مراجعه کرده اند و سایر موارد باشد.

رئیس مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت یادآور شد: سامانه‌های ارجاع الکترونیک و نوبت دهی هم اکنون در تمام کشور از جمله ۵۹ شهری که برنامه کشوری پزشکی خانواده را آغاز کرده اند، فعال هستند. دسترسی به این سامانه‌ها نیز در تمام کشور برای ارائه دهندگان خدمت وجود دارد.