پیروزی انقلاب اسلامی

به گزارش خبرنگار نوید شاهد، بیست و دوم بهمن از راه رسید. روز نور و نجات، روز آزادی و پیروزی، روز خوب خدا و خلق، روز تجدید حیات اسلام و ایران از پس ظلم و قساوت قرون و حاکمیت طاغوتان و تبهکاران، روزی که ملت، به هدایت روح خدا، شب بردگی را شکست و به سرچشمه نور عبودیت و عشق رسید و ایران، سراپا نور شد: «که به خورشید رسیدیم و غبار، آخر شد» مبارک باد این پیروزی، این فتح بزرگ و این فتح الفتوح عاشقان، بر ایران… مبارک باد بر شهیدان که جان‌نثار رهایی و رستگاری مردم خویش کردند و شفق سرخ خونشان مطلع فجر روشنایی تاریخ شد. مبارک باد این بهمن خدایی خونین، این همیشه بهاران شکفتن و رستن، بر تاریخی که سراسر، زنجیر بود و زجر و زخم… و اینک: «بهار خجسته فال، خرامان رسد ز راه»

یک روز به عظمت یک تاریخ

از ساعت ۸ صبح، کارخانه تسلیحات و اسلحه سازی که دیشب مورد حمله قرار گرفته بود، بطور کامل سقوط کرد و در اثر حمله به تسلیحات ارتش، کارخانه‌جات و مخازن اسلحه به دست مردم افتاد. بدین ترتیب، مردم مسلح شدند و درگیری ارتش با مردم مسلح در خیابان ها به اوج خود رسید. ساعت ۱۰:۳۰ صبح، شورای عالی ارتش، با شرکت «ارتشبد قره‌باغی»، رئیس ستاد و بیشتر فرماندهان نظامی برگزار شد. آن‌ها پس از بررسی اوضاع، به این نتیجه رسیدند که کار رژیم شاه تمام است و ارتش، باید اعلام بی‌طرفی کند. در همان حال، خیابان‌های تهران، توسط مردم سنگربندی شده بود و جنگ میان وابستگان رژیم با مردم، به‌شدت ادامه داشت. حوالی ظهر بود که خبر سقوط ستاد ژاندارمری کل کشور و در پی آن، تصرف ساختمان شهربانی کل کشور توسط مردم، منتشر شد. درگیری در حوالی این دو ستاد، ده‌ها شهید و مجروح بر جا گذاشت.

زندان قصر تصرف شد. فرمانده گارد شاهنشاهی کشته شد

تعدادی از نیروهای انقلابی، به همراه جمعی از نظامیانِ پیوسته به مردم، خود را به زندان قصر رساندند و با گشودن درِ زندان، زندانیان سیاسی باقی‌مانده در بند رژیم شاه، آزاد شدند. پادگان «حشمتیه» و زندان آن نیز، پس از ۴ ساعت زد و خورد، بالاخره به تصرف مردم درآمد. سردمداران رژیم، دیگر هیچ تسلطی بر اوضاع نداشتند. مردم تمامی مراکز حساس اداری و نظامی را، یکی پس از دیگری فتح می‌کردند و هیچ نیرویی جلودارشان نبود. فرمانداری نظامی تهران، ناامیدانه، آخرین اعلامیه خود را صادر کرد و از نظامیان پیوسته به ملت خواست به پادگان‌ها برگردند؛ تقاضایی بی‌معنا و پوچ که عملاً در آن شرایط، قابلیت اجرا نداشت. در همین حال، در درگیری‌های شدید میدان امام حسین(ع) تهران، سرلشکر ریاحی، فرمانده گارد، هدف گلوله انقلابیون قرار گرفت. این اتفاق، روحیه نظامیان گارد را که همچنان به کشتار و سرکوب ادامه می‌دادند، ضعیف‌تر کرد.

مجلس، کلانتریها، پادگانها و مراکز نظامی- امنیتی رژیم در تصرف «ارتش انقلاب»

در روز ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ به ترتیب: زندان اوین، مقر اصلی ساواک در سلطنت آباد، مجلسین سنا و شورای ملی، شهربانی کل، ستاد کل ژاندارمری و ساختمان زندان کمیته مشترک به تصرف مردم در آمد. در تسخیر شهربانی، سپهبد رحیمی فرماندار نظامی تهران به دست انقلابیون مسلح افتاد. همچنین در روز ۲۲ بهمن، پادگان باغشاه و دانشکده افسری، دبیرستان نظام، زندان جمشیدیه، پادگان عشرت آباد، پادگان عباس‌آباد، و کلانتری‌ها، یکی پس از دیگری تسلیم شدند و آخرین مرکزی که به تصرف درآمد رادیو و تلویزیون بود.

اعلام بیطرفی ارتش در جلسه فوق‌العاده سران: سقوط رسمی ۲۵۰۰ سال شاهنشاهی

جلسه فوق العاده و ویژه شورای عالی ارتش به ریاست ارتشبد عباس قره باغی رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران تشکیل شد. پس از گزارش فرماندهان نیروها از وضعیت موجود، بحث پیرامون همبستگی ارتش با مردم آغاز شد. اکثراً موافقت خود را اعلام نمودند و سرانجام اعلامیه‌ای مبنی بر بی‌طرفی ارتش، تهیه و به امضای حاضران در جلسه شورا رسید. پس از تصمیم شورای عالی، ساعت دو بعد از ظهر، خبر تصمیم شورای عالی ارتش در اختیار رادیو و تلویزیون گذاشته شد. رادیو ایران، برنامه عادی خود را قطع و اعلامیه را قرائت کرد. لحظه‌ای بعد، نیروهای انقلاب، محوطه رادیو تلویزیون را تصرف کردند و خبر سقوط رژیم سلطنتی پهلوی، از رادیو تلویزیون اعلام شد.

اینجا تهران است. این صدای انقلاب است!...

حدود ساعت ۱۸ بعدازظهر روز ۲۲ بهمن، تعداد زیادی از نیروهای انقلابی خود را به ساختمان رادیو و تلویزیون رساندند. مأموران مستقر در ساختمان، انگیزه‌ای برای درگیرشدن با مردم نداشتند. به همین دلیل، ساختمان با کمترین زد و خورد، به تصرف مردم درآمد. لحظه تاریخی فرا رسید. شهید «آیت الله فضل‌الله محلاتی» از روحانیان مبارز و شاگرد حضرت امام(ره)، پشت میکروفون رادیو قرار گرفت تا جملاتی تاریخی را بر زبان آورد:«این‌جا تهران است. صدای راستین ملت ایران؛ صدای انقلاب. امروز به همت مردانه ملت، آخرین دژهای استبداد فروریخت. یکی از این آخرین‌ها، همین رادیو بود؛ صدای واقعی استبداد. ملت به ما نیرو داد و راهمان را هموار کرد تا بتوانیم همچون پاره‌ای کوچک از پیکر عظیم مردم، صدای راستین انقلاب را به گوش‌ها برسانیم.» این جملات در تاریخ، ماندگار شد.

امام: ایران را با همکاری هم، دوباره آباد و آزاد، بسازیم

و انقلاب اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی، نظام دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی را سرنگون کرد. فریاد شادی از تمام خاک ایران برخاست و سرانجام آخرین سلسله پادشاهی ایران سقوط کرد. امام خمینی طی پیامی که خود آن را با صدای خویش برای مردم قرائت کردند، رهنمودهای مهمی را برای حفظ نظم و آرامش و تعیین مسیر آینده انقلاب و ایران، ارائه کردند:
بسم الله الرحمن الرحیم‌

۱۳ ربیع الاول ۱۳۹۹/ ۲۲ بهمن ۱۳۵۷

 

ملت مسلمان، قهرمان و مبارز ایران!

در این لحظه حساس که به لطف خداوند مبارزات قهرمانانه شما سدهای استبداد و استعمار را یکی پس از دیگری می‌شکند و انقلاب اسلامی شما شکوفه‌ها و میوه‌های خود را آشکار می‌سازد، لازم می‌دانم، ضمن ابراز تشکر و قدردانی از یک یک شما برادران و خواهران، چند نکته را یادآوری نمایم:
شما در جریان مبارزات گذشته، رشد اسلامی و انقلابی خود را آشکار کرده‌اید؛ و اکنون بیش از پیش لازم است این رشد را به جهانیان نشان دهید تا جهانیان بدانند مردم مسلمان ایران می‌توانند بدون قیمومت این و آن، راه سعادت خود را انتخاب نمایند. لهذا از شما می‌خواهم که اولًا مانع آشوب و هرج و مرج بشوید و نگذارید آشوبگران مغرض به عملیاتی از قبیل غارت، آتش‌سوزی، مجازات متهمان و از بین بردن آثار علمی و فنی و صنعتی و هنری و اتلاف اموال عمومی و خصوصی دست بزنند. دشمن برای خراب کردن چهره نهضت از طریق نفوذ دادن افراد مفسد و مغرض در میان توده مسلمان دست به چنین کارها می‌زند تا نهضت ما را ارتجاعی و وحشیانه قلمداد نماید. من اکیداً اعلام می‌کنم که هر کس دست به چنین عملیاتی بزند، از جامعه انقلابی ملت مطرود و در پیشگاه خداوند متعال مسئول است. ثانیاً توجه داشته باشید که هنوز انقلاب ما از نظر پیروزی بر دشمن به پایان نرسیده است. دشمن از انواع وسایل و دسایس بهره‌مند است و توطئه‌ها در کمین ماست. تنها هوشیاری و انضباط انقلابی و اطاعت از فرمانهای رهبری و دولت موقت اسلامی است که همه توطئه‌ها را نقش بر آب می‌سازد. ثالثاً افرادی از دشمن که به عنوان اسیر در اختیار شما قرار می‌گیرند، هرگز مورد خشونت و آزار قرار ندهید. همچنان که سنت اسلامی است به اسیران محبت و مهربانی کنید؛ و البته دولت اسلامی بموقع آنها را محاکمه و عدالت را در مورد آنها اجرا خواهد کرد.
از همه شما برادران و خواهران عزیزم می‌خواهم که با دولت موقت انقلاب اسلامی که وارث یک سلسله خرابیهای دولتهای فاسد گذشته است همکاری نمایید تا به حول و قوه الهی، هر چه زودتر با همکاری یکدیگر، ایران اسلامی آباد و آزاد را که مورد غبطه جهانیان باشد بسازیم. و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته.

روح الله الموسوی الخمینی‌

بوی جان از کربلا آورده‌ای…

بهمن خونین! صفا آورده‌ای!
این همه گل، از کجا آورده‌ای؟
کاروانی از شهیدان، همرهت
بازگو، دیگر چه ها آورده‌ای؟
مرحبا، ای قاصد فتح و ظفر
کوله باری از دعا آورده‌ای
نعمت آزادی و ایمان و نور
از شهیدان خون بها آورده‌ای
وحدت و بیداری و عشق و امید
لطف و رحمت سوی ما آورده‌ای
بعد از آن شب های تاریک ستم
سوی ما نور خدا آورده‌ای
خوش بیا ای آن که در محراب عشق
سجده ی خونین به جا آورده‌ای
مژده ی پیروزی مستضعفین
این بشارت از خدا آورده‌ای
بهمن! ای اسطوره‌ی ایثار و خون
بوی جان از کربلا آورده‌ای

شاعر: رضا اسماعیلی

فجر، سر برزد و…

‏فجر، سر برزد و تشویش ظلام آخر شد ‏
‏‏صبح خندید و سیه کاری شام آخر شد ‏
‏‏شورش اشک غم و وسوسه‌ی دلتنگی ‏
‏‏با شکر خند می و گردش جام، آخر شد ‏
‏شب قدری که در آن روح خدا کرد نزول ‏
‏کار صد حادثه با سلم و سلام، آخر شد ‏
‏‏فصل آشفته دلی، موسم خونین جگری ‏
همه در سایۀ تدبیر امام، آخر شد ‏
‏
‏‏علم جلوه بر افراشت چو قانون خدا ‏
‏‏جور آن ظلمت بی نظم و نظام، آخر شد ‏
‏‏بود نقصانی اگر کوکبۀ ایمان را ‏
‏‏با شب افروزی این ماه تمام، آخر شد ‏
‏‏سایۀ وسوسۀ ظلمت ترفند فساد ‏
‏‏با شکوفائی خورشید قیام، آخر شد

شاعر: قادر طهماسبی (فرید)   ‏

 

بهمن، گل به بار آورده بود…

یاد آن روزی که بهمن، گل به بار آورده بود
‌آن زمستانی که با خود نوبهار آورده بود
یاد باد آن دل‌تپیدن‏های مشتاقان یار
و‌آن عجب نقشی که آن زیبا نگار آورده بود
عشق را صد رشته جان، در لعل نوشین بسته بود
حسن راصد چشم دل، آیینه وار آورده بود
از گلستان شهیدان تا به مهرآباد عشق
موج دریای زمان، چشم انتظار آورده بود
منکران گفتند با یک گل نمی‏گردد بهار
لیک ما دیدیم، یک گل صد بهار آورده بود
در نگاهش جلوه‌ی گل بود و با غوغای عشق
در چمن، هر گوشه‏ای را صد هزار آورده بود

سر از افق به درآورد، صبح آزادی…

بیا بیا! که شمیم بهار می‏آید
دل رمیده‌ی ما را قرار می‏آید
سر از افق بدرآورد صبح آزادی
سرود فتح و ظفر زین دیار می‏آید
بیا که شد سپری دوره تباهی‏ها
زمان سروری و اقتدار می‏آید
گریخت ظالم و برچیده شد بساط ستم
نهال حق و عدالت به بار می‏آید
بیا که گر رود اهریمن از وطن بیرون
فرشته از طرف کردگار می‏آید
خوش آمدی به وطن!… مقدمت گرامی‏باد
صدای هلهله از هر گذار می‏آید

به گزارش خبرنگار نوید شاهد، یادمان شاهد یاران برای «پیشگامان فجرآفرین ارتش»، در ایام الله دهه مبارک فجر و سالروز پیروزی انقلاب اسلامی، تجدید چاپ شد.

این شماره که حاوی مطالب متنوعی شامل گفتگو با پیشکسوتان مبارزه و جهاد در ارتش دوران ستمشاهی، ارتشیان زندانی سیاسی و آزاده و خواندنیهایی از سختی و غربت دوران مبارزه و روشنگری در خفقان عصر حاکمیت طاغوت است، یکی از شماره های ویژه و بیادماندنی نشریه «شاهد یاران» به شمار می‌رود.

در شماره ۱۹۴- ۱۹۵ شاهد یاران با چهره مبارزاتی و ابعادی ناگفته و ناشنیده از مجاهدتهای بزرگانی از قبیله فجرآفرینان ارتش از جمله سرداران و امیران شهید: سیدموسی نامجو، سید ولی الله قرنی، یوسف کلاهدوز، علی صیاد شیرازی، و حقایقی از گروه مخفی نفوذی «بی نام» در درون ساختار ارتش شاهنشاهی از زبان اعضا و پایه گذاران این تشکل و جریان اثرگذار در مبارزات نیروهای مسلح علیه نظام پهلوی از جمله: امیر سرتیپ محمدرضا رحیمی و امیر سرتیپ مصطفی توتیایی و مرحوم سرهنگ کتیبه برای اولین بار در قالب خاطراتی شنیدنی آشنا می‌شویم.

بسیاری از خاطرات نقل شده در این شماره، می‌تواند بعنوان منبع و مستندی ارزشمند برای نگارش رمان، داستان کوتاه، سرگذشت نامه و زندگینامه و فیلمنامه و ساخت فیلم مستند و سینمایی تاریخی، مجموعه تلویزیونی و فیلم پرتره، در گنجینه ادبیات شفاهی انقلاب و دفاع مقدس قرار گیرد.

تهیه و مطالعه این شماره ویژه را به همه علاقمندان و پژوهشگران تاریخ سیاسی معاصر، تاریخ انقلاب اسلامی و نویسندگان حوزه تخصصی فرهنگ ایثار و شهادت، توصیه می‌کنیم. 

انتهای پیام/

 به گزارش خبرنگار نوید شاهد، روز چهارم دهه آزادی و پیروزی از راه رسیده و بالاخره مهمترین خبر: انتصاب دولت موقت و معرفی «مهندس مهدی بازرگان» در نشستی ویژه و تاریخی با حضور امام، این روز را روزی مهم و خبرساز در تاریخ انقلاب کرده است. بدین ترتیب، رهبر بزرگ انقلاب، دو روز پس از سخنرانی تاریخی خود در ورود به خاک وطن و بر سر مزار شهیدان بخون خفته‌ی انقلاب، وعده‌ی مهم خود را که: «من به پشتیبانی این ملت، دولت تعیین می‌کنم» را عملی ساخت و گامی دیگر به سوی تحقق نظام و نظم نوین و پیروزی کامل انقلاب مردم برداشته شد.

 

امام: این قیام، یک قیام «قرآنی» است، یک قیام «اسلامی» است

 

رهبر بزرگ انقلاب در این روز طی چند سخنرانی، اولا از مردم می‌خواهد که اعتصابات و اعتراضات را تا حصول پیروزی کامل متوقف نکنند. دوم، تاکید بر ماهیت «اسلامی» این نهضت و انقلاب است. او در مقام معلم و مرشد انقلاب، نمیگذارد دشمنان، ماهیت و هویت دینی و معنوی این معجزه بزرگ قرن را مصادره و مسخ کنند و آن را صرفا «ملی» و «چریکی» و «ضد امپریالیستی» قلمداد کنند. او نگهبان بیدار وجدان تاریخی این جامعه و مظهر خواست و آرمان ملت است که در قالب یک تحول بزرگ بر مبنای دین، جلوه یافته است. امام می‌گوید: «در ایران آنچه به صورت یک جریان فکرى وجود دارد همان آرمانها و خواسته‏هاى اصیل اسلامى است. اگر مردم ایران خواستار برچیده شدن رژیم سلطنتى هستند و یا خواستار برقرارى حکومت اسلامى و یا قطع سلطه اجانب از کشور اسلامى و یا مجازات همه آنها که به ثروتهاى ملت تجاوز کرده‏اند و یا نظایر آنها، همه و همه از اصول و مبانى مترقى اسلامى ناشى مى‏شود. و تمامى شعارها در تظاهرات شهرها و دهات ایران شاهد این واقعیت است، و آنچه را جز اسلام و آرمانهاى اسلامى و نهضت اسلامى است، مطالبى است که نمى‏شود آن را یک جریان نامید، زیرا در میان مردم این مطالب هیچ گونه کاربردى ندارد. این قیامى که از ۱۵ خرداد شروع شد و تاکنون باقى است- و امید است باقى باشد تا همه اهداف اسلام جامه عمل بپوشد- قیامى اسلامى است؛ قیامى ایمانى است؛ پیرو هیچ قیامى نیست. همه مى‏دانیم که ۱۵ خرداد مبدأ عطفى بود در تاریخ؛ نه پیرو نهضتهاى دیگر، قیامهاى دیگر. این شعار باید محفوظ باشد که این قیام «قیام ملى» نیست، این قیام «قیام قرآنى» است، این قیام «قیام اسلامى» است. یک ملت ضعیفى که هیچ نداشت، در مقابل ابرقدرتها و در مقابل این قدرت شیطانى، که همه چیز داشتند و تا دندان مسلح بودند [غالب شدند]، به قوه ملیت نمى‏تواند غلبه کند؛ ملتى که غلبه کرد براى اینکه شهادت، آرزوى او بود. جوانها از من شهادت را طلب مى‏کردند و مرا قسم مى‏دادند که دعا کن که شهید بشویم. زنهایى که جوانهاى خودشان را دادند، افتخار بر این‏ کردند که شهید دادیم. و آنکه یک پسر از او باقى مانده بود باز مى‏گفت این را هم اهدا مى‏کنم. این قدرت ملیت نیست؛ این قدرت ایمان است، این قدرت اسلام است…»

 

هدف: پیاده کردن اسلام و احکام خدا‏…

 

امام، هدف انقلاب را نه فقط تغییر یک رژیم، که پیاده شدن احکام خدا و تحقق حاکمیت دین می داند تا معیار و شاخص و طرازی باشد برای همه تاریخ و جهان و الگویی باشد برای همه ملتهای دنیا و جوامع بشری؛ حکومتی که مامور اجرای احکام الله است و آرمانش حق و عدالت. چنین حکومتی شبیه هیچیک از نظامهای سیاسی کنونی دنیای معاصر نیست همچنانکه این انقلاب هم نه شباهتی به انقلاب فرانسه دارد نه روسیه و نه کوبا و چین. انقلابی است با نام و برای خدا و حکومتش هم باید منادی مناسبات توحیدی باشد: «ملت ایران و ما مقصدمان این نیست و نبود که فقط محمدرضا برود؛ رژیم سلطنتى از بین برود؛ دست اجانب کوتاه بشود؛ اینها همه مقدمه بود؛ مقصد اسلام است. ما مى خواهیم که اسلام حکومت کند در این مملکت؛ احکام اسلام در این مملکت جریان پیدا بکند. اگر ما فرض کنیم که حکومت رژیم سلطنتى از بین برود و یک رژیم دیگرى بیاید که آن رژیم دیگر ایادى دیگران، هم از آن، از مملکت ما قطع بشود یک رژیمى بیاید اما رژیم اسلامى نباشد، برخلاف اسلام باشد، این مقصد ما حاصل نشده. اگر مقصد این بود که محمدرضا برود و دست اجانب قطع بشود، بله، اما اگر مقصد اصلى ما این است که اسلام تحقق پیدا بکند، اگر مقصد اصلى ملت ایران این است که جمهورى اسلامى تحقق پیدا کند، حکومت عدل الهى تحقق پیدا بکند، رفتن آنها همه مقدمه براى این مطلب است. این اشتباه نشود که ما مى‏خواستیم که او برود، رفت؛ تمام شد. خیر، تمام نشده است. او مانع از کار بود. و چون مانع بود که ما به مقصد برسیم با او معارضه کردیم. او نمى‏گذاشت که عدل الهى تحقق پیدا بکند؛ او نمى‏گذاشت که مملکت ما یک مملکت اسلامى با یک حکومت عادل باشد، محقق بشود با این رژیم؛ از این جهت معارضه شد با او، او رفت. اگر به جاى اینکه او رفت یک رژیم دیگرى تحقق پیدا کند، مثل یک رژیمى که در اروپا هست مثلًا، مثلًا مثل فرانسه ما بخواهیم بشویم، که ما رژیم محمدرضا را کنار بگذاریم، یک رژیمى مثل رژیم فرانسه که کارى به اسلام ندارد؛ اگر اینطور باشد، این همه خون ریختن ملت ما براى این نبوده است که حالا یک مملکتى باشد؛ مملکت اسلامى نباشد؛ ولو رژیم سلطنتى هم نباشد. یک رژیم غیر اسلامى. خیر. بسیارند رژیم آزادمنشانه، رژیمى که استقلال هم دارد، آزادى هم مى‏دهد، اما یک آزادى مى‏دهد که بر وفق اسلام نیست؛ احکام احکام اسلام نیست؛ رژیم رژیم اسلام نیست. عدالت اسلامى به آنطورى که در اسلام است نیست. ما همچو چیزى را نمى‏خواستیم و نمى خواهیم.»

 

انتصاب «بازرگان» به ریاست دولت موقت انقلاب از سوی امام

 

در این روز، امام یکی از مهمترین اهداف انقلاب را اجرایی می کند: معرفی نخست وزیری برای دولت موقتی که وظیفه اداره امور کشور در شرایط انتقال و گذار تا استقرار کامل نهادهای حکومتی پس از انتخابات جمهوری و ریاست جمهور و مجلس را باید برعهده گیرد. این کاری است در آن شرایط، به‌غایت، دشوار و ظریف که در صورت شکست اولین تجربه مدیریتی انقلاب، می تواند اصل حاکمیت انقلابی را ناموفق جلوه دهد. در شرایط بحرانی اوایل انقلاب، انتخاب شخصی که هم قابل اعتماد و هم مورد تأیید گروه‌های مختلف باشد کار آسانی نیست. «حجت الاسلام والمسلمین ناطق نوری» از همراهان امام و انقلاب، در این باره می‌گوید: 

«نگاه اولیه‌ امام آن بود که از روحانیت کسی مسئولیت اجرایی نگیرد و نظارت بر امور بکند و شاید تحلیل ایشان این بود که عده‌ای در داخل و خارج نگویند که این همه سرو صدا برای این بود که خود آقایان به پست و میز برسند و تا زمان بنی‌صدر این نگاه بود. در آن زمان تصور بر این بود که اگر بناست غیرروحانی روی کار بیاید، حتماً باید گروهی باشند که دارای چند خصوصیت باشند، اول اینکه تشکیلات و نیرو داشته باشند، دوم سابقه‌ي مبارزاتی داشته و مذهبی باشند و نهضت آزادی هردوی اینها را داشتند. مهندس بازرگان از زمان مصدق سابقه‌ی اجرایی داشت. و مسئله بعدی اینکه باید مجموعه‌ای روی کار می‌آمد که مخالفین و بیرونی‌ها خیلی حساسیت نشان ندهند. وقتی دولت موقت انتخاب شد علی‌رغم اینکه آمریکایی‌ها خود را باخته بودند، خیلی نگران نبودند و این یک فرصتی برای ما شد و الا چه بسا ممکن بود که یک برخورد تند و خشنی هم بکنند.»

 

وظایف دولت جدید، دلایل تعیین «بازرگان» به «نخست وزیری انقلاب»

و سرانجام در این روز در یک کنفرانس خبری که با حضور امام، دکتر ابراهیم یزدی، صادق قطب زاده، دکتر غلامعباس توسلی و در حضور انبوهی از خبرنگاران داخلی و خارجی در سالن آمفی تئاتر مدرسه رفاه برگزار شد، آیت الله هاشمی رفسنجانی، حکم امام در انتصاب و معرفی مهندس مهدی بازرگان به نخست وزیری دولت موقت انقلاب را قرائت کرد.  امام خمینی هنگام معرفی نخست وزیر دولت موقت، درباره‌ شخصیت مهندس بازرگان و سوابق سیاسی او و دلایل انتصابش به نخست‌وزیری فرمودند: 

«جناب آقای مهندس مهدی بازرگان را سال‌های طولانی است که از نزدیک می‌شناسم مردی است فاضل، صالح، متدین، و امین و ملی و بدون گرایش به چیزی که خلاف مقررات شرع است. من ایشان را معرفی می‌کنم که ایشان رئیس دولت باشد… واجب الاتباع است، ملت باید از او اتباع کند. یک حکومت عادی نیست، یک حکومت شرعی است، باید از او اتباع کند، مخالفت با این حکومت مخالفت با شرع است …»

 

وظایف اصلی دولت موقت بنا بر حکم امام به قرار زیر تعیین شدند:

– انجام رفراندوم به منظور تغییر نظام سیاسی کشور به جمهوری اسلامی

– تشکیل مجلس مؤسسان برای تصویب قانون اساسی

– برگزاری انتخابات نمایندگان مجلس

امام، وظیفه بررسی وزرای پیشنهادی دولت را برعهده شورای انقلاب می‌گذارند و مردم را به تبعیت از دولت سفارش می‌کنند و مخالفت با آن را مخالفت با شرع می‌شمارند. ایشان به افرادی که با کارشکنی قصد ایجاد آشفتگی دارند، هشدار می‌دهند که «قیام بر ضد حکومت خدایی قیام بر ضد خداست.»

یکی از مهمترین دلایلی که شورای انقلاب، بازرگان را شایسته‌ نخست‌وزیری می‌دانست، سابقه‌ وی در امور اجرایی، سیاسی و دینی بود. از مهمترین اقدامات اجرایی بازرگان که از او یک شخصیت با تجربه ساخت، همان مأموریت خلع ید انگلستان از شرکت نفت بود.

بازرگان بعد از کودتای ۲۸ مرداد، وارد میدان مبارزه شد، در نهضت مقاومت ملی فعالیت کرد و بعد از آن در سال ۱۳۴۰، با همکاری دکتر سحابی و آیت‌الله طالقانی، نهضت آزادی را تشکیل داد. آیت‌الله طالقانی رابطه‌ بسیار خوبی با امام داشت و امام، مقاومت این روحانی بلند پایه را در برابر شاه تحسین می‌کرد. بازرگان بعد از سال ۱۳۴۰، به خاطر داشتن انگیزه‌های سیاسی و دینی و مخالفت با رژیم، سال‌های زیادی را در زندان به سر برد؛ یعنی دقیقاً زمانی که امام خمینی نیز رهبری نهضت اسلامی را آغاز کرد. از نظر سیاسی نقطه‌ قوت دیگر بازرگان که از دید و نظر امام مخفی نبود، نپذیرفتن هر نوع سمت و مقامی در روز‌های آخر رژیم پهلوی بود.

مهمتر از عوامل ذکر شده، شیوه‌ مدیریت و تصمیم گیری امام بر اساس مشورت و اعتماد به دوستان مبارز و انقلابی و افراد مخلص بود. بنابراین، انتخاب بازرگان تا حدودی به علت رابطه‌ نزدیک وی با شهید مطهری بود. خود بازرگان در این زمینه گفته است که پیشنهاد رسیدگی به مسئله‌ نفت که به زعم خیلی از افراد، مقدمه‌ای برای نخست‌وزیری  وی به شمار می‌رفت؛ از جانب شهید مطهری بوده است. ناطق نوری نیز بر نقش استاد مطهری در انتخاب آقای بازرگان تأکید دارد:

«در روی کارآمدن بازرگان، آقایان مطهری و بهشتی نقش داشتند…»

 

نخست وزیر ایران، شد «مهدی بازرگان»

 

مردم، با تظاهراتی سراسری در تهران و شهرهای دیگر، بر حکم و انتخاب امام که انتخاب همه ملت است، صحه می گذارند و یکصدا همه کشور، تبلور طنین این فریاد می‌شود: «بازرگان بازرگان حکومتت مبارک»، «نخست وزیر ایران شد مهدی بازرگان»

چه باک که بختیار از پذیرش این تصمیم تاریخی امتناع کند؟ ملت با امام، یکصدا و همراه، تعیین دولت انقلاب را جشن می‌گیرد. انقلاب، با تدبیر و هوشمندی رهبر بیدار خود، با استقرار نهاد، قدمی محکم و تاریخی به سمت نهادینگی و نظام شدن برداشته است.