چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر

به گزارش مجاهدت از مشرق، محمد خزاعی در حاشیه حضور در پردیس سینمایی ملت، ضمن تاکید بر این که مسیر جشنواره دارد طی می شود، اظهار داشت: یک روز کارگردان یا بازیگر به هر دلیلی نمی توانند به نشست خبری جشنواره بیاید. من به دوستان گفته ام که روی عوامل فشاری نداشته باشید تا هر کسی خواست حضور داشته باشد. درهای جشنواره به روی همه باز است. هر کسی که نخواست بیاید انتخاب خودش است. ما نمی توانیم دستوری برخورد کنیم.

هر کسی که نخواست بیاید انتخاب خودش است. ما نمی توانیم دستوری برخورد کنیموی با بیان این که سینمای ایران چه ما باشیم و چه نباشیم مسیرش را طی می کند، توضیح داد: سینمای ایران یک فرصت برای ظهور و بروز است. ما می‌توانیم این فرصت را از دست بدهیم. من به عنوان یک تهیه کننده اگر ده سال کار نکنم فراموش می‌شوم. این یک واقعیت عینی در عالم هنر است. زمانی که در فضایی نباشیم به دست فراموشی سپرده می شویم. بازیگران اگر به سینما علاقه مند نبودند چرا در فیلم‌ها بازی کردند؟ این یک تناقض است. این بازیگران مسلما مشکلی با سینمای ایران ندارند.

فشار را به حساب تروریسم رسانه‌ای بگذارید

خزاعی افزود: چند بازیگر جدیدا مطلبی را در فضای مجازی منتشر کردند و گفتند ما دیگر نمی‌خواهیم در سینمای ایران باشیم. واژه هایی را هم استفاده کردند که واژه‌های خوبی نبود. بازیگرانی که کار می کنند سینمای ایران را دوست دارند. وقتی فشاری بر روی آنها می آید و تصمیم می‌گیرند به نشست خبری نیایند این فشار را به حساب تروریسم رسانه‌ای بگذارید. فشار بیشتر در فضای خارج کشور دارد شکل می گیرد. وقتی ۲۴ ساعته چند کانال خارجی دارند روی واژه هایی کار می‌کنند، هر کسی باشد تحت تاثیر قرار می گیرد.

به گفته رییس سازمان سینمایی گرمی جشنواره به حضور آثار سینمایی است و مردمی است آن که آثار را می بینند. رونق سالن های سینما نشان می دهد که مردم سینما را دوست دارند و آن فضایی که برخی دنبالش بودند شکست خورد.

خزاعی درباره لو رفتن اسامی برندگان در مراسم اختتامیه سال گذشته بیان کرد: به شرکت یا موسسه ای که باعث شد اسامی اختتامیه لو برود، در جلسات متعدد تذکر داده شد. همچنین آن شرکت از پیش فروش بلیت کاملا کنار گذاشته شد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا درباره فیلم «چرا گریه نمی کنی» تخلفی صورت گرفته بیان کرد: یک ماه قبل این موضوع در شورای سیاستگذاری مطرح شد. دوستان گفتند فیلم در جشنواره های دیگر حضور داشته است. مصداق این موضوع را در دوره های دیگر هم داشته ایم. برخی فیلم ها در جشنواره های دیگر بودند و در فجر هم حضور داشتند. شورای سیاستگذاری باید تصمیم می گرفت که نظرش حضور فیلم در جشنواره فجر بود.

داورها به تناوب اعلام می شوند

وی در پاسخ به سوالی درباره اعلام اسامی داورهای فیلم‌های ایرانی گفت: برنامه ها طبق برنامه ریزی دارد پیش می رود و داورها هم به تناوب اعلام می شوند. همان طور که فیلم ها در یک زمان مشخص اعلام شد، درباره داورها هم همین طور است. در زمانی که احساس کنیم به جمع بندی رسیده‌ایم، اسامی شان اعلام خواهد شد. هر سال در یک شرایط نرمال تر جشنواره برگزار می شد و شرایط بهتر بود. امسال با جلساتی که در سازمان سینمایی با دبیر جلسه برگزار کردیم، به این نتیجه رسیدیم که در زمان های مشخص اسامی اعلام شود. چون امسال شرایط طبیعی نیست و ما با یک سری دشمنی ها مواجه هستیم.

خزاعی افزود: شما می‌بینید تهیه کننده فیلم با اشتیاق فرم حضور در جشنواره را پر کرده است. برای این فیلمساز ای‌میل می‌زنند و او را تهدید می کنند. در این جنگ نابرابر باید با یک احتیاط خاص حرکت کنیم. امروز جشنواره دارد برگزار می شود. اگر قرار بود همه مراحل علنی شود شاید به این نقطه خاص نمی رسیدیم.

به گزارش مجاهدت از مشرق، «بعد از رفتن»، ساخته رضا نجاتی که در پنجمین روز جشنواره چهل و یکم فیلم فجر به نمایش درآمد، از آنچه که در بطن ادبیات ایرانی وجود داشته، بهره های امروزین و هوشمندانه ای برده است. شعری منسوب به حکیم خیام وجود دارد که با این مصرع شروع می شود: «ما لعبتکانیم و فلک لعبتباز». داستان فیلم درباره «آرش» (صابر ابر) تعمیرکار موتور قایق است که با پسر نوجوان اش، در جنوب زندگی می کند. گر چه همان ابتدا مشخص می شود که او، بومی آن منطقه نیست و از پایتخت نشینان است. مشخص می شود که همسرش که سال ها پیش او را رها کرده و رفته و اینک برادرش به او اطلاع می دهد که بازگشته است. و داستان آغاز می شود.

یکی از برجستگی های فیلم، فیلمبرداری محتوامحور آن است. چرخ های سیصد و شصت درجه ای فیلم و تغییر رنگ و نور در این چرخش، قاب های زیبا و بهره گیری از نور در بک گراند (پس زمینه) توانسته است تصاویری دوست داشتنی و سینمایی به مخاطبان اش هدیه کند. فیلم از سواحل غرقه در آرامش خلیج فارس شروع می شود. تاکیدگذاری روی آرامش دریا، زمینه دو موضوع همسو را در ذهن مخاطب فراهم می کند؛ ساحل آرامش و آرامش قبل از طوفان. قرار است اتفاقاتی در زندگی ظاهرا آرام این مرد بیفتد که آرامش را برهم ریزد. بنابراین او باید جزیره تنهایی اش را ترک کند و بیفتد وسط جمعیت آدم ها.

کلیدی ترین بخش فیلم، وجود یک سیرک و شعبده بازی است که همه چیز را قرار است به بازی بگیرد و همه واقعیت ها را دچار تغیّر و تطور کند.

گوشه چشم خون افتاده «آرش» هم که گرافیک آن در نامواره فیلم، نمادسازی شده است، نشانی از خون دل خوردن های او دارد و این مصرع از غزل جناب حافظ را تداعی می کند که «ز گریه مردم چشمم نشسته در خون است».

رضا نجاتی، نخستین فیلم اش را در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر با حمایت بنیاد فارابی ساخته اما پختگی و پیچیدگی متن و کارگردانی اش در انتخاب میزانسن ها، کاملا نمایان است. «به وقت رفتن» گر چه فیلم عامه پسندی نیست اما به مخاطبان احتمالی اش، یادآوری می کند که قضاوت کردن براساس نیمی از واقعیت، ویران کننده حقیقت خواهد بود.

به گزارش مجاهدت از مشرق، مجتبی امینی دبیر چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر ، درباره تأخیر در معرفی هیأت داوران این دوره از جشنواره توضیح داد: به دلیل شرایطی که امسال در آن قرار داشتیم در برنامه‌ریزی جشنواره فیلم فجر از ابتدای امر می‌دانستیم باید براساس پروتکل‌های جدید روند جشنواره تبیین شود تا بتوانیم به‌گونه‌ای جشنواره را مدیریت کنیم تا دست‌اندرکاران جشنواره و دوستانی که می‌خواهند در این رویداد حضور داشته باشند، اعم از صاحبان آثار و هیأت‌های انتخاب و داوری، تحت فشار جریان بی‌اخلاق رسانه‌ای قرار نگیرند.

وی افزود: شبکه‌های رسانه‌ای خارج از کشور از هر فرصتی برای فشار به اهالی فرهنگ و هنر استفاده می‌کنند. با این فشارها تلاش می‌کنند تا فضا را غبارآلود کنند. ما اما تلاش داشتیم بستری را فراهم بیاوریم تا اهالی فرهنگ و هنر با آرامش بتوانند در این جشنواره حضور داشته باشند و در آرامش از همه برنامه‌های جشنواره استفاده کنند. قاعده هم این بود که هیأت انتخاب در زمانی که مدنظر داشتیم معرفی شوند، فیلم‌های بخش‌های مختلف براساس همان زمان‌بندی‌ای که مدنظر داشتیم معرفی شدند و داوران هم به همین ترتیب در موعد مقرر معرفی می‌شوند.

دبیر جشنواره تأکید کرد: تنها در زمان‌بندی اطلاع‌رسانی درباره ترکیب داوران شاهد تغییر هستیم وگرنه همه چیز برای جشنواره مشخص است. هیأت داوران هم مشغول کار هستند و کارها را بازبینی می‌کنند. ما تنها در زمان‌بندی اعلام اسامی مدیریت رسانه‌ای کرده‌ایم و قصد داریم در موعد مقرر اسامی را اعلام کنیم تا به دوستان‌مان در حوزه فرهنگ و هنر فشاری وارد نشود. طبق همان زمان‌بندی اطلاعات مدنظر رسانه‌ها را در اختیارشان قرار خواهیم داد.

احترام به جشنواره در جمع‌بندی آرای داوران یک امتیاز است

امینی در پاسخ به این پرسش که با توجه به عدم حضور برخی بازیگران مطرح در نشست‌های رسانه‌ای جشنواره، اگر بازیگری از نگاه هیأت داوران شایسته دریافت سیمرغ دانسته شود اما از حضور در مراسم اختتامیه امتناع کند، موضع شما چیست؟ گفت: این‌ها سوالاتی فنی است. قاعده این است که هر جشنواره‌ای یک شورای سیاست‌گذاری دارد و برمبنای همان سیاست‌ها مسیر جشنواره مدیریت می‌شود. در همین فرآیند هم شایسته‌سالاری اتفاق می‌افتد. وقتی هنرمندی برای جشنواره ارزش قائل است و به این رویداد اعتنا می‌کند و برای فرهنگ کشورش انرژی می‌گذارد و با آن همراه است، قطعاً هیأت داوری در جمع‌بندی آرای خود این مسئله را جزو امتیازات او لحاظ می‌کنند.

وی تأکید کرد: این رویکرد مختص به جشنواره فیلم فجر نیست و در تمام جشنواره‌های مطرح دنیا همین قاعده برقرار است. همه جشنواره‌ها براساس حفظ احترام رأی خود برنامه‌ریزی و جمع‌بندی می‌کنند. در جشنواره‌های معتبر دنیا اگر فردی به جایزه آن جشنواره بی‌احترامی کند، به‌طور کامل از جشنواره خط می‌خورد. قاعده همواره همین است. اگر هنرمندی قواعد احترام به یک جشنواره را رعایت نکند، حتماً در دوره‌های بعدی آن جشنواره به او اعتنا نمی‌شود و در فهرست جشنواره حضور نخواهد داشت. این قانون جهانی همه جشنواره‌هاست.

پخش‌کننده خارجی هم نمی‌تواند از قرارداد حقوقی عقب‌نشینی کند

دبیر جشنواره فیلم فجر درباره استمرار فضاسازی درباره انصراف فیلم‌سازان خارجی از بخش جشنواره جشنواره‌ها هم تأکید کرد: هیچ انصرافی اتفاق نیفتاده است. همان‌طور که توضیح دادم بخش جشنواره جشنواره‌ها اساساً رقابتی نیست و تنها برای اکران آثار است. در آئین‌نامه همه جشنواره‌ها این قاعده لحاظ شده است که برای حضور هر فیلم در یک رویداد، طرف حساب اصلی پخش‌کننده است نه تهیه‌کننده و کارگردان. قاعده در همه جا همین است.

وی درباره اینکه آیا پخش‌کننده می‌تواند فیلمی که ارائه کرده است را از جشنواره پس بگیرد هم گفت: قرارداد منعقد شده یک قرارداد حقوقی است. پخش‌کننده این قرارداد حقوقی را امضا کرده و حق‌پخش را هم دریافت کرده است. رقم قرارداد به‌صورت ارزی به حساب پخش‌کننده واریز شده و نسخه دی‌سی‌پی با کیفیت بالا هم به ما تحویل داده شده است. از نظر قانونی این فرآیند به‌طور کامل طی شده و دیگر نمی‌تواند کسی از آن عقب‌نشینی کند. مانند این است که جنسی که فروخته‌شده و پولی بابت آن دریافت شده است را بخواهیم به خریدار ندهیم! از این منظر موضوعات مطرح‌شده در این زمینه اساساً مهم نیست چرا که این بخش اصلاً رقابتی نیست که بخواهد تغییر در آن به جشنواره آسیب برساند. موضع ما هم در این زمینه کاملاً حقوقی است.