چین

به گزارش مجاهدت از مشرق به نقل از ریانووستی، وزارت دفاع روسیه امروز سه شنبه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: آمریکا به‌طور فعال از سیستم مدیریت خطرات بیولوژیکی که پیش‌تر در گرجستان و اوکراین آزمایش شده است، در آفریقا استفاده می‌کند.

در بیانیه صادره از سوی وزارت دفاع روسیه در این خصوص آمده است: حضور نظامی-بیولوژیکی ایالات متحده در قاره آفریقا با سرعت بالایی در حال افزایش است. ایالات متحده اهداف و خطرات آزمایش‌های نظامی- بیولوژیکی خود را با شرکای بین‌المللی اش در میان نمی‌گذارد. آمریکا شعباتی از مرکز پزشکی-نظامی نیروی دریایی خود را در غنا و جیبوتی مستقر کرده و در کانون‌های طبیعی بیماری‌ها فعالیت می‌کند. بیماری‌هایی که پنتاگون به آنها علاقه نشان می‌دهد در حال تبدیل شدن به بیماری‌های همه‌گیر بوده و شرکت‌های دارویی آمریکا ذینفع آن هستند.

بیانیه مذکور در این باره اضافه می‌کند: متخصصان وزارت دفاع آمریکا به‌طور دائم در آزمایشگاهی که در سال ۲۰۲۴ در نیجریه ایجاد شده است، فعالیت می‌کنند. واشنگتن در حال ساخت یک مجموعه آزمایشگاهی در سنگال به ارزش ۳۵ میلیون دلار است. … آمریکا نگران افشای برنامه‌های نظامی-بیولوژیکی خود توسط روسیه و چین است.

بیانیه وزارت دفاع روسیه می‌افزاید: آمریکا، آفریقا را به‌عنوان یک منبع طبیعی نامحدود از عوامل بیماری‌زا، عفونت‌های خطرناک و میدان آزمایش داروهای تجربی می‌بیند. آمریکا عمداً از مشکلات اقتصادی کشورهای آفریقایی در حوزه بهداشت برای پیشبرد تحقیقات خود سوء استفاده می‌کند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا برای چین، موقعیت مبهمی را به وجود آورده است زیرا با افزایش تهدیدات پیرامون ایران به عنوان متحد اصلی چین در خاورمیانه، نفوذ دیپلماتیک پکن در منطقه تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. رسانه‌های چینی با ارائه تحلیل‌هایی به بررسی واکنش احتمالی چین به رفتار سیاسی ترامپ پرداخته‌اند.

روزنامه صبح جنوب چین در گزارشی نوشت: ترامپ، بسیاری از کشورها از جمله چین را وادار به ارزیابی مجدد روابط خود با کشورهای خاورمیانه خواهد کرد.

کارشناسان می گویند دونالد ترامپ با کابینه‌ای که سیاست جنگ طلبی در خاور میانه را در پیش گرفته است، باعث تقویت روابط چین و ایران خواهد شد. اما میراث دیپلماتیک چین در خاورمیانه برای باقی ماندن به عنوان میانجی می‌تواند در بحبوحه احتمال رو به رشد رویارویی بین تهران و دیگر قدرت‌های منطقه در معرض خطر قرار گیرد.

فن هونگدا، استاد مؤسسه مطالعات خاورمیانه در دانشگاه مطالعات بین‌المللی شانگهای، می‌گوید: دولت بعدی آمریکا تقریباً مطمئن است که به تشدید فشار بر ایران ادامه خواهد داد.

وی افزود: وقایع سال گذشته در خاورمیانه تمایل ایران برای برای همکاری نزدیک‌تر با دیگر قدرت‌ها از جمله چین و روسیه را به دنبال خواهد داشت.

این رسانه افزود: برخلاف خصومت واشنگتن، روابط چین با ایران از نظر اقتصادی و سیاسی در چند سال گذشته رشد کرده است و پکن به دنبال جلوگیری از منزوی شدن کامل تهران بوده است.

کلمنس چای، پژوهشگر مؤسسه خاورمیانه دانشگاه ملی سنگاپور نیز در این رابطه می‌گوید: تهران دو دلیل برای تقویت بیشتر روابط با پکن دارد: نخست نشان دادن اینکه موفقیت کمی از انزوای جمهوری اسلامی به دست می آید. دوم، حفظ خطوط حیات اقتصادی ایران.

جیمز دورسی، کارشناس ارشد دانشکده مطالعات بین‌الملل اس. راجاراتنام در دانشگاه فناوری نانیانگ، هم در این رابطه گفت: اگر ترامپ موضع جنگ‌طلبانه‌ای در خاورمیانه اتخاذ کند، پکن ممکن است تمایلی به روابط نزدیک‌تر با تهران نداشته باشد.

وی افزود: ایران در حال حاضر کاملاً به چین نزدیک است اما من فکر نمی‌کنم چین بخواهد تحریم‌های آمریکا را نقض کند. چین و ایران منافع مشترک دارند اما در نهایت روابط دو کشور بستگی به این دارد که ترامپ برابر چین و ایران چه سیاستی را دنبال خواهد کرد.

این روزنامه چینی نوشت: ایران یکی از شرکای خاورمیانه‌ای چین در طرح کمربند و جاده است اما در دهه گذشته در مقایسه با عربستان سعودی، امارات متحده عربی و پاکستان، شاهد سرمایه‌گذاری کمتری بوده است.

در جبهه دیپلماتیک، ایران همچنان ستون مهمی برای جاه‌طلبی چین به عنوان میانجی در منطقه به ویژه پس از میانجیگری پکن در توافق عربستان و ایران است، با این حال، ناظران هشدار می‌دهند که با توجه به تغییر شرایط ایران و رقبای منطقه‌ای آن، نقش رو به رشد پکن به عنوان یک میانجی می‌تواند در چهار سال آینده در خطر باشد.

ون شائوبیائو، کارشناس خاورمیانه در دانشگاه مطالعات بین‌المللی شانگهای، گفت: حمایت تسلیم‌ناپذیر ترامپ از اسرائیل و رویکرد سختگیرانه در قبال ایران می‌تواند فضای فعالیت چین را به‌عنوان یک میانجی منطقه‌ای کوچک کند.

وی پیش‌بینی کرد اگر ترامپ برای حمایت از اسرائیل نگرش سختگیرانه‌ای اتخاذ کند، جنگ غزه می‌تواند به زودی پایان یابد. ترامپ به پیشبرد میراث دیپلماتیک خود در منطقه، توافق ابراهیم که کشورهای عربی را تشویق می‌کند با اسرائیل روابط دیپلماتیک برقرار کنند، ادامه خواهد داد.

چین همواره تاکید کرده است مساله فلسطین موضوع اصلی خاورمیانه است و خواستار راه‌حل دو کشوری است اما توافق ابراهیم سعی دارد مشکل فلسطین را به حاشیه ببرد.

ون شائوبیائو در این رابطه اظهار داشت: درگیری بین چین و آمریکا بر سر این موضوع متمایزتر خواهد شد.

پکن باید با دقت در یک محیط انفجاری سیاسی حرکت کند، زیرا بسیاری از شرکای کلیدی چین در آینده خاورمیانه با یکدیگر هم‌سو نیستند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، تارنمای شبکه تلویزیونی آمریکایی «سی‌ان‌ان» در گزارشی نوشت: پهپادها همچنان بر فراز پایگاه های نظامی آمریکا در پرواز هستند و ارتش نمی داند چگونه باید آنها را متوقف کند.

این رسانه آمریکایی نوشت: حضور پهپادها روی پایگاه های نظامی، نگرانی ها درباره نبود یک سیاست روشن برای مقابله با این تهدیدات را که می توانند امنیت ملی را به خطر اندازند، افزایش داده است.

ژنرال «گلن وان هرک» از مقامات بازنشسته هوافضای آمریکا در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان با اشاره به سابقه حضور پهپادهای ناشناس و همچنین عبور یک بالن جاسوسی چین در سال های گذشته، خاطرنشان کرد: هیچ مرکز هماهنگی برای سازماندهی مقابله با این تهدید وجود ندارد و فقط سازمان های ذیربط، یکدیگر را متهم می کنند.

سی‌ان‌ان از بازداشت یک آمریکایی چینی‌تبار درباره حضور پهپادهای ناشناس بر فراز یک پایگاه نظامی در کالیفرنیا خبر داد و به نقل از ژنرال «راپ اسپالدینگ» مدیر پیشین برنامه‌ ریزی راهبردی در شورای امنیت ملی آمریکا نوشت: مساله حضور پهپادهای ناشناس، مساله ای است که در یک دهه گذشته وجود داشته و هنوز برای حل آن فکری نشده است.

این رسانه آمریکایی درباره تبعات حضور پهپادهای ناشناس برای امنیت ملی آمریکا نیز نوشت: این پهپادها ممکن است برای جمع‌آوری اطلاعات یا آزمایش پدافند پایگاه های نظامی استفاده شوند.

سی‌ان‌ان نوشت: با وجود نگرانی‌های فزاینده، کنگره آمریکا هنوز قانون جامعی برای مقابله با تهدید پهپادهای ناشناس تصویب نکرده و محدودیت‌های قانونی، پاسخ‌ به این چالش را پیچیده‌تر کرده است.

این رسانه آمریکایی از رشد سریع چین در فناوری های مربوط به پهپاد خبر داد و نوشت: سرعت پیشرفت چین در حوزه پهپاد بیشتر از سرعت آمریکا برای تطبیق سیاست های دفاعی خود در این حوزه است.

سی‌ان‌ان نوشت: تمرکز آمریکا بر دوردست ها، باعث شده تا با پیشرفت فناوری ها، در داخل به شدت آسیب پذیر شود.

آمریکا و رژیم صهیونیستی، پیشتر نیز در جنگ های اوکراین و غزه، ضعف خود در حوزه پهپادی را به نشان داده اند.

رژیم صهیونیستی در بیش از یکسال گذشته، باوجود رهگیری برخی از موشک های مقاومت، اما نتوانست بسیاری از پهپادها را رهگیری کند و این پهپادها به اهداف خود در تل آویو و دیگر مناطق حفاظت شده اصابت کردند.

پدافندهای کشورهای غربی و آمریکا در اوکراین نیز در بیش از ۲ سال جنگ اوکراین، نتوانستند پهپادهای روسی را متوقف کنند و بیشتر این پهپادها، در اصابت به اهداف موفق عمل کردند.

به گزارش مجاهدت از مشرق به نقل از خبرگزاری الجزیره، نماینده چین در سازمان ملل در نشست شورای امنیت در خصوص بررسی اوضاع در اراضی فلسطین گفت: ما از اسرائیل می‌خواهیم که فوراً عملیات نظامی در نوار غزه را متوقف کرده و اجازه ورود کمک‌های بشردوستانه را بدهد.

نماینده چین در سازمان ملل ادامه داد: راه حل ۲ دولتی تنها راه حل مسئله فلسطین است و جامعه بین المللی باید جلوی توحش اسرائیل را بگیرد. اشغالگری اسرائیل نقض قطعنامه‌های شورای امنیت و سازمان ملل است.

وی در ادامه افزود: تل آویو باید به تعهدات بین المللی خود عمل کرده و به اشغال سرزمین‌های فلسطینی پایان دهد.

‌به گزارش مجاهدت از مشرق، ترامپ در حالی که بیش از یک ماه تا ورودش به کاخ سفید زمان باقی است، حمله‌های خود را به بریکس شروع کرده‌است. او به تازگی پیامی در شبکه‌های اجتماعی منتشر و اعضای این پیمان را تهدید کرده که در صورت حذف دلار و ایجاد ارزی جایگزین در معاملات‌شان، آنها را با تعرفه‌های ۱۰۰ درصدی روبه‌رو خواهد کرد!

این تهدید بلافاصله با واکنش سران کشورهای عضو مواجه شد و «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین گفت که توسل آمریکا به زور و تحریم برای اجبار کشورها به استفاده از دلار، نتیجه معکوس دارد، دلار در چندین کشور جذابیت خود را از دست داده و روند تحلیل آن شروع شده و در حال شتاب گرفتن است.

مؤلفه‌های تعیین‌کننده قدرت بریکس

اتحادیه بریکس که شامل برزیل، روسیه، هند، چین، و آفریقای جنوبی است، با گسترش به ۶ عضو جدید (عربستان سعودی، ایران، امارات متحده عربی، مصر، آرژانتین و اتیوپی) اکنون نماینده حدود ۴۵ درصد جمعیت جهان و نزدیک به یک‌سوم تولید ناخالص داخلی (GDP) جهان است. این بلوک همچنین ۳۶ درصد از مساحت زمین را پوشش می‌دهد که نشان‌دهنده تأثیر جغرافیایی و جمعیتی گسترده آن است. این در حالی است که سهم کشورهای «گروه ۷» (G۷) از جمعیت و زمین به ترتیب حدود ۹.۷ و ۱۶.۱ درصد است.

از نظر اقتصادی، بریکس با تولید ناخالص داخلی نزدیک به ۳۰.۸ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۳ (همراه با اعضای جدید) به طور فزاینده‌ای به عنوان وزنه‌ای در برابر کشورهای غربی مطرح شده‌است. علاوه بر این، این بلوک حدود ۴۴.۴ درصد از ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد و سهم قابل‌توجهی از تولید گندم جهانی (۴۸.۷ درصد) را نیز شامل می‌شود. این تأثیرات نشان‌دهنده قدرت اقتصادی و منابع طبیعی بریکس است که می‌تواند نظم جهانی موجود را تغییر دهد.

در جریان شانزدهمین اجلاس بریکس که با حضور سران کشورها از ۲۲ تا ۲۴ اکتبر (اول تا سوم آبان ماه) در کازان روسیه برگزار شد، قدرت‌یابی افزون‌تر و میل به ایستادگی مقابل آمریکا و متحدان اروپایی آن مشهود بود. در این اجلاس نمایندگان بیش از ۳۰ کشور از جمله «مسعود پزشکیان» رئیس جمهوری ایران و رؤسای جمهوری برخی دیگر از کشورها همچون چین و آفریقای جنوبی و نخست وزیر هند در این اجلاس حضور داشتند. این اولین بار بود که اعضای اصلی و سران کشورهای جدید عضو بریکس در این اجلاس به طور هم زمان حضور داشتند.

در جریان این اجلاس، چندین راهکار برای کاهش وابستگی به دلار آمریکا مطرح شد. یکی از محورهای اصلی، توسعه سیستم پرداخت مشترک «پل بریکس» بود که به‌طور خاص طراحی شده تا نقش دلار در معاملات تجاری را کاهش دهد. این سیستم قرار است از فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) استفاده کند. به‌عنوان نمونه، پیشنهاد شد که یوان دیجیتال به عنوان یکی از ارزهای کلیدی برای پرداخت‌ها به کار گرفته شود.

علاوه بر این، طرح‌هایی برای تقویت همکاری اقتصادی از طریق سیستم‌های پرداخت موبایلی بین‌المللی و ایجاد یک پلتفرم مشترک تجارت الکترونیک ارائه شد. هدف این اقدام‌ها، افزایش استقلال اقتصادی کشورهای عضو بریکس و کاهش سلطه دلار بر سیستم مالی جهانی است. این نشست همچنین به ایجاد نهادهایی مشابه «اف‌ای‌تی‌اف» (FITF) اشاره کرد که به تنظیم‌گری در زمینه شفافیت مالی و تراکنش‌های بین‌المللی کمک می‌کند.

مخاطرات قدرت‌یابی افزون‌تر بریکس برای آمریکا

بریکس طی دو دهه گذشته به عنوان یک نیروی مهم اقتصادی و سیاسی در سطح جهان شناخته شده‌است. این بلوک نه‌تنها در جهت توسعه اقتصادی کشورهای عضو بلکه به عنوان یک چالش احتمالی برای هژمونی آمریکا عمل کرده‌است. در ارتباط با اینکه چرا ترامپ و تیم او، این ائتلاف را به‌طور ویژه هدف حمله‌های خود قرار می‌دهند باید به چند نکته اشاره کرد؛

۱. بریکس به‌عنوان چالشی برای نظم بین‌المللی تحت رهبری آمریکا

ترامپ و تیم او، بریکس را به‌عنوان تهدیدی مستقیم برای هژمونی آمریکا در عرصه‌های اقتصادی و سیاسی جهانی می‌بینند. این بلوک به دنبال کاهش وابستگی کشورهای عضو به دلار آمریکا، تقویت ارزهای محلی و ایجاد یک نظم چندقطبی است. ترامپ که سیاست «اول آمریکا» را در پیش گرفته، به هرگونه تلاش برای محدود کردن نفوذ دلار و نهادهای تحت سلطه آمریکا (مانند صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی) واکنش شدید نشان می‌دهد.

۲. تمرکز ترامپ بر چین به‌عنوان دشمن اصلی

یکی از اعضای کلیدی بریکس، چین است که ترامپ آن را به‌عنوان بزرگ‌ترین رقیب اقتصادی و ژئوپلیتیک آمریکا معرفی می‌کند. سیاست‌های تجاری سختگیرانه ترامپ علیه چین در دولت نخست وی مانند جنگ تعرفه‌ای و محدودیت‌های فناوری، نشان‌دهنده نگرانی او از رشد قدرت چین بود. چون چین نقش محوری در بریکس دارد، این سازمان نیز به‌طور غیرمستقیم به هدف حمله‌های ترامپ در دولت دوم وی تبدیل شده‌است.

۳. روسیه و رقابت ژئوپلیتیک

روسیه به‌عنوان یکی دیگر از اعضای بریکس، در مرکز سیاست‌های ترامپ قرار دارد. اگرچه ترامپ در دولت نخست خود گاهی به دلیل روابط شخصی با ولادیمیر پوتین مورد انتقاد قرار می‌گرفت، اما تیم او روسیه را تهدیدی برای منافع آمریکا در اروپا و خاورمیانه می‌دانست. از آنجا که روسیه نقش فعالی در بریکس ایفا می‌کند و نزدیک به سه سال در جنگ اوکراین، غرب را به چالش کشیده‌است، این سازمان نیز بخشی از رقابت ژئوپلیتیک بین آمریکا و متحدان غربی با روسیه است.

۴. بریکس و کاهش نفوذ دلار

بریکس به‌دنبال ایجاد سیستم‌های مالی جایگزین مانند «بانک توسعه جدید» و «پل بریکس» است که هدفش کاهش وابستگی کشورهای عضو به نظام مالی تحت سلطه آمریکا است. ترامپ و تیم او به شدت با هرگونه اقدام برای تضعیف دلار مخالفت می‌کنند زیرا دلار ابزاری کلیدی برای حفظ نفوذ اقتصادی و سیاسی آمریکا است.

در همین ارتباط «ژیلبرتو مارینگونی» استاد دانشگاه در سائوپائولو معتقد است که امتناع کشورهای عضو بریکس از استفاده دلار آمریکا در معاملات تجاری خود، می‌تواند در نهایت منجر به افول آمریکا شود. به همین دلیل است که ترامپ نسبت به این انجمن از الفاظ تهاجمی و تهدید استفاده می‌کند.

۵. ایدئولوژی ملی‌گرایانه ترامپ

ترامپ و مشاورانش در دولت اول وی به‌ویژه افرادی مانند «مایک پمپئو» و «جان بولتون» به شدت از ایدئولوژی ملی‌گرایانه و ضدجهانی‌سازی حمایت می‌کردند. از دید آن‌ها، بریکس نماینده‌ای از جهانی‌سازی و همکاری بین‌المللی بود که منافع آمریکا را در اولویت قرار نمی‌داد؛ چنین رویکردی به احتمال قوی در دولت دوم ترامپ هم حاکم خواهد بود چنانچه قبل از ورود وی به کاخ سفید، نشانه‌هایی از این رویکرد به چشم می‌خورد.

فرجام سخن

حمله‌های مکرر ترامپ و تیم وی به بریکس ناشی از نگرانی‌های عمیق آنها از کاهش نفوذ اقتصادی و سیاسی آمریکا در جهان است. بریکس، به‌عنوان یک ائتلاف مستقل و چندقطبی، تهدیدی برای نظم جهانی تحت رهبری آمریکا محسوب می‌شود.

سیاست خارجی آمریکای ترامپ همواره بر اساس مقابله با این تهدیدها تنظیم می‌شود، به‌ویژه با تمرکز بر چین و روسیه که اعضای کلیدی این بلوک هستند. در نهایت، این حمله‌ها نشان‌دهنده تعارض گسترده‌تر بین سیاست‌های «اول آمریکا» و تلاش‌های جهانی برای ایجاد یک نظم چندقطبی است.

از نگاه ناظران، تهدید تعرفه ۱۰۰ درصدی آمریکا بر اعضای بریکس از سوی ترامپ به دلیل هراس آمریکا از تضعیف بیشتر دلار و جایگزینی ارز این گروه است و نشان‌دهنده پایان اقتصاد بازار آزاد و تمام ادعاهای لیبرالیسم و نئولیبرالیسم در حوزه اقتصادی و تیر خلاص به پول آمریکاست؛ واقعیتی که ترامپ آن را به خوبی درک کرده‌است و بی‌تردید پس از ورود مجدد به کاخ سفید در بیستم ژانویه (یکم بهمن) تقابل جدی‌تری با بریکس خواهد داشت به آن امید که با تهدید و تخریب ائتلاف‌های ناهمسو، هژمونی فروپاشیده آمریکا را بازسازی کند.