کنکور

به گزاشر مشرق، با اعلام نتایج کنکور، انتخاب رشته یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های افراد است. چرا که این مهم می‌توانند آینده افراد را شکل دهد، از این رو اتخاب رشته صحیح و در نظر گرفتن تمامی عوامل در انتخاب رشته تحصیلی می‌تواند کمک بزرگی به به افراد برای رسیدن به اهداف آن‌ها باشد.

بیشتر بخوانید:

آغاز انتخاب رشته کنکور ۱۴۰۰

زمانی که افراد بدون در نظر گرفتن توان و ظرفیت خود به انتخاب رشته می‌پردازند منجر به هدر رفتن منابع اقتصادی و اجتماعی می‌شودو این موضوع ارمغانی جز افت سطح علمی کشور و در نهایت بی انگیزه گی افراد برای دست یافتن به اهداف خود نخواهد داشت.

۱-مطالعه و شناخت نسبی در مورد رشته‌های مورد علاقه

نکته مهم و اساسی شناخت رشته‌ها است. گاهی داوطلبی صرفا بنا بر اسمی که از یک رشته شنیده است و پرستیژی که در ذهن خود برای آن متصور شده است تصمیم می‌گیرد، رشته‌ای را انتخاب کرده و برای ادامه تحصیل در آن مشغول شود. اما به دلیل عدم شناخت کافی از دروس احتمالی در آن رشته پس از آغاز به تحصیل تصورات ابتدایی اش در مورد آن تغیر می‌کند و احساس دلزدگی در او به وجود می‌آید.

از این رو داوطلبان باید با جمع آوری جدی اطلاعات درباره رشته‌های دانشگاهی، اطلاعات متناسب با علایق خود به انتخاب رشته، بپردازند. در برخی از این مدارس این موضوع وجود دارد که رشته‌های مهم در آن زیر گروه تحصیلی معرفی می‌شود. اما به طور کلی داوطلبان می‌توانند با مشورت با افراد فارغ اتحصیل در آن رشته و مشاوران و جستجو در مورد اطلاعات مخصوص به آن رشته، دروس ،واحدها به انتخاب آن رشته مبادرت نماید.

۲-در نظر گرفتن روحیات و ویژگی‌های شخصیتی در انتخاب رشته

توجه به علائق، به ویژه در نوجوانی در انتخاب رشته تحصیلی، بسیار مهم و تعیین کننده است. برخی از روانشناسان، معتقدند که هر فرد با توجه به تفاوت‌های فردی در علائق و رجحان‌هایش، با نوع خاصی از رشته‌های دانشگاهی و به تبع آن مشاغل، سازگار است. بنابراین، افراد با تحصیل در رشته‌ای که با تیپ شخصیتی و علائق آن‌ها همخوانی داشته باشد، راضی و موفق خواهند بود.

کریم عباسی روانشناس و مدرس کنکور در گفت‌وگو با میزان در مورد در نظر گرفتن ویژگی‌های شخصیتی در انتخاب رشته، گفت: آنچه خیلی از داوطلبین دانشگاه در نظر نمی‌گیرند ویژگی‌های شخصیتی برای انتخاب رشته تحصیلی است از این رو آن‌ها به دنبال این نیستند که نیازهای درونی خود را ارضا نمایند بلکه بدنبال آن چیزی هستند که جامعه برای آنان ترسیم کرده است این ضعف گاها در داوطلبین با رتبه‌های برتر کنکور نیز دیده می‌شود.

وی ادامه داد: ویژگی‌های شخصیتی، شرایط اجتماعی وخانوداگی، استعداد، جنسیت و علاقه افراد محور اصلی است که داوطلبان باید در هنگام انتخاب رشته به آن توجه نمایند.

وی اظهار کرد:گاهی حتی داوطلبی ادعا می‌کنند که به رشته‌ای علاقه‌مند است، اما به لحاظ روحی و روانی خیلی نمی‌تواند با آن رشته ارتباط برقرار نماید، این موضوع به این دلیل است که این علاقه درونی نبوده است و با توجه به جو ایجاد شده برای آن رشته و یا تحت تاثیر خانواده‌ها و گروه‌های همسالان بوده است.

۳- تهیه لیستی از رشته‌ها و دانشگاه‌های مورد علاقه

نکته مهم و اساسی سازماندهی دقیقی از انواع رشته‌هایی است که فرد قصد دارد در آن‌ها به تحصیل بپردازد از این رو با تهیه لیستی از اولویت‌های خود می‌تواند گام به گام پیش رود و با در نظر گرفتن محدودیت هایی، چون رتبه کسب شده،علاقه،بازار کار، شهر و دانشگاه مورد نظر، دوره‌ای که می‌توانند در آن تحصیل کنند اعم از (آزاد، روزانه، شبانه و…) دامنه انتخاب‌های خود را محدود و محدودتر نمایند تا در نهایت بتوانند به یک دیدگاه کلی و یک نظر قطعی در مورد رشته منخب خود برسد.

۴- واقع گرایی و پرهیز از کمالگرایی صرف

با توجه به سنی که معمولا داوطلبان درآن هستند  و حجمی از ایده‌ها و آرمان‌هایی که در ذهن خود دارند، لذا باید دقت نمایند که جدا از آنچه که به طور کلی تلاش دارند به آن برسند باید در نظر بگیرند که به چه میزان امکان تحقق آن نیز وجود دارد. گاهی مشاهده می‌شود که افراد بدون در نظر گرفتن رتبه و نمره خود در آزمون، علایق، شرایط اجتماعی به انتخاب‌هایی مبادرت می‌کنند که نمی‌توانند در آن موفقیتی حاصل کنند.

دور بودن افراد از واقعیت‌ها و در نظر گرفتن ایده آل‌ها همواره ضربه زننده بوده است از این رو مهرداد امجدیان در گفت‌وگو با میزان گفت: برای انتخاب رشته و رسیدن به ایده آل هایمان باید طوری انتخاب کنیم که آن قله و اوج که برای خود متصور هستیم به ما دست یافتنی‌تر شود، از این رو باید عوامل بیرونی را در نظر گرقت. بچه‌های امروز در ایده آل‌ها سیر می‌کنند و خیال پردازی می‌کنند و جو حاکم بر جامعه و از همه مهم‌تر خانواده را در نظر نمی‌گیرند. از این رو از واقعیات دور می‌شوند.

وی با تاکید بر اینکه در حدود دو دهه است که جو غالب بر جامعه افراد را به سمت علوم تجربی کشانده است گفت: در سال‌های اخیر جامعه توسط سایه‌ای به سمت علوم تجربی کشانده شده است. خانواده‌ها سعادت‌مند شدن فرزندان خود را در پزشک شدن و دندان پزشک شدن می‌دانند همین امر موجب سرخورده شدن افرادی می‌شود که نمی‌توانند مطابق با الگوهای ذهنی خانواده‌ها قدم بردارند و احساس شکست و ناکامی دارند. چرا که ظرفیت‌های موجود جامعه را در نظر نمی‌گیرند.

۵- در نظر گرفتن بازار کار

نکته آخر اینکه مهمترین هدف افراد جامعه از تحصیل داشتن یک شغل مناسب است و اگر مشاوره‌های تعیین رشته تحصیلی به موقع انجام شود، جامعه با مشکلی به نام تحصیلکردگان جویای کار مواجه نمی‌شود. سامان دهی و هدایت درست داوطلبان به سمت رشته‌هایی که متناسب با نیاز بازار کار و البته در کنار آن علاقه آن‌ها باشد، مسئله‌ای است مهم است که باید به ویژه مورد توجه قرار گیرد.

با توجه به اینکه برخی رشته‌ها به لحاظ بازار کار در کشور اشباع شده است و لزوم توجه به رشته‌های جدید برای برخی از مشاغل جدید نیاز است توجه به این نکته مهم و اساسی است.

داوطلبان گمان می‌بردند که به طور کلی تعداد محدودی رشته در بین رشته‌های دانشگاهی وجود دارد که اگر نتوانند در آن تحصیل کنند سعادتمند نمی‌شوند، اما آنچه قابل مشاهده است این موضوع است که حتی رشته‌هایی پر طرفدار و از نظر برخی تاپ نیز اکنون اشباع شده اند و فارغ التحصیلانی دارند که همچنان نتوانسته اند شغلی بیابند.

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، رضا حیدری قزلجه؛ عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان و عضو شورای تالیف کتاب ریاضی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، درباره ارتباط مولفان کتاب ریاضی با دانشگاه فرهنگیان اظهار کرد:‌ ارتباط مولفان با دانشگاه فرهنگیان به صورت رسمی و بدین صورت که اساتید دانشگاه فرهنگیان برای دبستان و دبیرستان کتاب درسی بنویسند، وجود ندارد اما از اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان افراد زیادی هستند که جزو مولفان کتاب درسی باشند.

دلایل ریاضی‌گریزی دانش‌آموزان

وی درباره ریاضی‌زدگی دانش‌آموزان گفت: سال ۶۲ چنین موضوعی را داشتیم و ورودی‌های رشته ریاضی در دبیرستان‌ها به ۸ درصد رسیده بود و در آن ایام راهکارهایی را اتخاذ کردند از جمله اینکه مسابقات دانش‌آموزی پررنگ شد و سال ۱۹۹۸ بعد از ۱۱ سال ایران در المپیاد جهانی رتبه نخست را کسب کرد که موج مثبتی را در مدارس ایجاد کرد همچنین برخی نشریات از جمله رشد آموزش ریاضی ایجاد شد تا گروه ریاضی دفتر تألیف را با دبیران سراسر کشور و دانش‌آموزان ارتباط داده و مسابقات و برنامه‌هایی برگزار شود تا دانش آموزان به ریاضی علاقه‌مند شوند.

بیشتر بخوانید:

سوال‌های کنکور خارج از کتاب ریاضی قابل حذف است

عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان گفت: هم‌اکنون در حال تدوین طرحی درباره راه‌های جذب و نگهداشت دانش‌آموزان در رشته ریاضی هستیم همچنین انتشار مجله‌ برهان ریاضی برای دانش‌آموزان متوسطه اول و دوم توسط سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش ادامه دارد و در هر شماره آن، ریاضی‌دانان معاصر را معرفی می‌کنیم تا دانش آموز فقط هنرپیشه‌ها و خوانندگان را الگو قرار ندهد و با دانشمندان ریاضی هم آشنا شوند! با توجه به اینکه در صحبت‌های رهبر انقلاب نیز عدم گرایش به رشته‌های علوم پایه مطرح شده است، رسانه‌ها باید در این زمینه همراهی کنند تا افراد موفق در رشته‌های علوم پایه از جمله ریاضی‌دانان معروف را معرفی کنیم.

حیدری با اشاره به اینکه در کتاب‌های درسی تلاش بسیاری شد تا دانش‌آموزان از درس ریاضی گریزان نشوند، متذکر شد: هم‌اکنون سازمان پژوهش به سمت این می‌رود که کتاب‌های درسی به کد QR مجهز شوند تا دانش‌آموز بتواند فیلم‌های آموزشی را تماشا کرده و در فراگیری ریاضی به آنها کمک شود البته در نهایت تمام این موارد تحت ارزشیابی کنکور سراسری قرار گرفته و دانش‌آموز به کتاب و معلم خود بی‌اعتماد می‌شود!

عضو شورای تالیف کتاب ریاضی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: اگر روانشناسی آموزش ریاضی و نظریه‌های یادگیری اعمال شود می‌تواند روند ریاضی‌زدگی دانش‌آموزان را اصلاح کند البته ریاضی‌گریزی در دانش‌آموزان دوره ابتدایی کمتر مشاهده می‌شود چون کتاب‌های درسی نسبت به گذشته به فرایندهای ریاضی بهتر پرداخته‌اند تا دانش‌آموزان به جای دافعه به درس ریاضی جذب شوند.

وی در پاسخ به این پرسش که وضع کنونی سؤالات کنکور سراسری به نفع یا ضرر آموزش و یادگیری ریاضی است؟ متذکر شد: قطعاً به ضرر است؛ سازمان سنجش می‌گوید ۷۳ هزار معدل بالای ۱۹ داریم و می‌خواهد ۵ درصد بالای دانش‌آموزان را سنجش کند اما وقتی همه از سؤالات ریاضی عبور می‌کنند و آن را سفید می‌گذارند چه چیزی سنجیده خواهد شد؟

حیدری بیان کرد: همواره به معلمان می‌گویم اگر تیزهوش‌ترین دانش‌آموزان در کلاس درس باشند باز هم پله اول باید کتاب درسی باشد چون اگر دانش‌آموز مفهوم را یاد نگیرد قطعاً نمی‌تواند مسئله را حل کند همچنین بسیاری از دبیران کنکوری در سال‌های اخیر می‌گفتند از کتاب‌های درسی استفاده می‌کنیم، سازمان سنجش نیز دو سال گذشته تا حدودی چارچوب کتاب‌های درسی را رعایت می‌کرد، سال ۹۸ در سه گروه ریاضی، تجربی و انسانی دو یا سه سؤال خارج از محتوای کتاب درسی بود.

بی‌اعتمادی دانش‌آموز به معلم و کتاب درسی!

این استاد دانشگاه فرهنگیان متذکر شد: آسیب فرایند فعلی طراحی سؤالات کنکور سراسری این است که معلم اعتماد خود را به مولف کتاب درسی از دست می‌دهد و دانش‌آموزان نیز به معلم و کتاب درسی بی اعتماد شده و در این شرایط موسسات آزمون‌ساز و انتفاعی رشد می‌کنند! دانش‌آموزی که ۱۲ سال کتاب‌های درسی را خوانده است، با کنکوری مواجه می‌شود که به کتاب درسی وفادار نبوده است!

وی ادامه داد:‌ می‌توان سؤالاتی را طرح کرد که ضمن رعایت اهداف کتاب‌های درسی، دانش‌آموزان را به خوبی تمیز دهد؛ باید از همه ظرفیت‌ها استفاده شود، متخصصان بسیاری در حوزه سنجش داریم که ریاضی دانشگاهی و دبیرستانی را می‌شناسند؛ اگر دایره وسیع‌تر و از خرد جمعی به شکل مناسبی استفاده شود، دانش‌آموزان کمتر آسیب می‌بینند.

وزن آموزش و پرورش در کنکور افزایش یابد

حیدری درباره ضرورت نظارت سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی بر سؤالات کنکور بیان کرد:‌ درست است که سازمان سنجش می‌خواهد دانش‌آموزان را برای دانشگاه انتخاب کند اما بدین معنا نیست که کاملاً از آموزش و پرورش مجزا شوند؛ معتقدم نباید مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش جدا از سازمان سنجش باشد؛ بهتر است سازمان مستقلی زیرنظر ریاست جمهوری برای برگزاری کنکور و امتحانات نهایی ایجاد شده و همزمان از پتانسیل وزارت علوم و آموزش و پرورش استفاده شود.

وی گفت: بعد از انقلاب سه نظام آموزشی تغییر کرده است اما برخی اساتید دانشگاه‌ها در جریان این تغییرات نیستند و یک معلم ریاضی که سؤال کنکور را می‌بیند، متوجه می‌شود فردی که سؤال را طرح کرده است اصلاً در جریان کتاب‌های درسی نبوده است. وزن آموزش و پرورش در طراحی سؤالات باید بیشتر باشد به این دلیل که فضای دبیرستان را می‌شناسند.

باید سؤالات خارج از کتاب درسی حذف شود

آناهیتا کمیجانی؛ عضو شورای تالیف کتاب ریاضی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با اشاره به بررسی سؤالات ریاضی کنکور سراسری ۱۴۰۰ گفت: نتیجه بررسی را به سازمان سنجش ارسال کردیم؛ مولفان کتاب ریاضی بیشتر از همه به کتاب اشراف دارند؛ در کنکور امسال بحث این است که این میزان سؤال خارج از کتاب، اشتباه و بدون گزینه صحیح، ضربه‌های بسیار جدی به دانش‌آموز وارد کرده است.

وی افزود: حداقل اقدام سازمان سنجش برای جبران ضرر و زیان دانش‌آموزان، حذف سؤالات خارج از کتاب درسی است؛ بحث ما اعتماد عمومی است؛ موضوع کلان‌تر از چهار یا پنج تست کنکور است، هم‌اکنون معلمان مدارس در مظان اتهام قرار گرفته‌اند؛ درس ریاضی برای رشته ریاضی بسیار مهم است. وقتی دانش‌آموز رشته ریاضی با هشت سؤال خارج از کتاب مواجه شده و نمی‌تواند آن را حل کند، تصور می‌کند که معلم به خوبی آموزش نداده است! هم‌اکنون معلمان می پرسند که سال آینده چه چیزی درس بدهیم؟ در این چند روز، بارها با بنده من تماس گرفتند که برای سال آینده چه کار کنیم؟ این روند باعث می‌شود آموزش‌ ریاضی ما به سمت بی‌چارچوبی و بدون حد و مرز بودن برود!

کمیجانی متذکر شد:‌ می‌پذیریم که تعدادی از سؤالات باید دشوار باشد تا دانش‌آموزان را دقیق سنجش کنند اما وقتی تعداد زیادی از سؤالات دارای اشکال و بسیار دشوار است، فرقی بین دانش‌آموز خیلی خوب با دانش‌آموزان متوسط و ضعیف نیست چرا که همگی از سؤال عبور کرده و پاسخ نمی دهند! خواسته ما حذف ۸ سوال خارج از کتاب درسی و یک سوال اشتباه است.