کنگره شعر

به گزارش نوید شاهد؛ مراسم اختتامیه کنگره ملی شعر «شهید القدس» و رونمایی از کتاب «گزیده شعر فلسطین»، شامگاه شنبه ۸ دی در تالار رودکی تهران برگزار شد.

در این برنامه که با حضور فرزندان شهید سرافراز حاج قاسم سلیمانی، زینب سلیمانی و رضا سلیمانی، سردار اسماعیل قاآنی فرمانده سپاه قدس، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، علیرضا قزوه، محمدکاظم کاظمی، علی‌محمد مؤدب، محمدمهدی خانمحمدی، حسین مؤدب، سیدمحمدمهدی شفیعی و جمعی از شاعران در بنیاد فرهنگی رودکی برگزار شد، برگزیدگان کنگره ملی «شهید القدس» معرفی و از آنها تقدیر به عمل آمد.

در ابتدای این برنامه، نجم‌الدین شریعتی مجری مراسم ضمن خیر مقدم به حاضران و خوشامد به خانواده شهدا، خانواده و فرزندان حاج قاسم سلیمانی، سردار قاآنی و شاعران حاضر در تالار رودکی، گفت: از همه شاعرانی که با زبان شعر به همه شهدا خاصه به شهید حاج قاسم سلیمانی عرض ارادت می‌کنند، تشکر می‌کنم. یکی از خوشبختی‌های من این است که با شهید سلیمانی معاصر بوده‌ام. هروقت به این کلام مولا می‌رسم که «المومن کالجبل الراسخ»، مصداق عینی آن برای من شهید سلیمانی است. خوش به حال کسانی که اهل ادب هستند و می‌توانند این شخصیت را با زبان شعر توصیف کنند.

شعر فلسطین در زبان و ادبیات فارسی سابقه دیرینه‌ای دارد

اولین سخنران برنامه محمدکاظم کاظمی شاعر و دبیر علمی کنگره ملی شهید القدس بود که با دعوت شریعتی به روی جایگاه آمد تا درباره این کنگره و روند داوری آثار توضیحاتی ارائه کند و گفت: شعر فلسطین در ادبیات فارسی سابقه دیرینی دارد. سابقه شعر درباره فلسطین به تاریخ پر آشوب و پر ماجرای فلسطین برمی‌گردد و این شعرها از آغازین روزهای تهاجم اسرائیل به کشور و ملت فلسطین، توسط شاعران فارسی‌زبان نوشته و منتشر شده است. شاعران فارسی‌زبان از آغاز این تجاوزها و تعدی‌ها احساس مسئولیت کردند و وارد میدان شدند. با پیروزی انقلاب اسلامی به خاطر ماهیت ارزشی که انقلاب داشت، این جریان بسیار پررنگ‌تر شد و شعرها با موضوع فلسطین با کمیت و کیفیت بیشتری نوشته شدند. کتاب‌هایی مثل «زیتون و سنگ» یا کتاب «از خیبر جنوب» که آقای قزوه با موضوع شعرهای فلسطین در شعر فارسی گردآوری و منتشر کردند، تنها چند عنوان از آن شعرها و کتاب‌هاست.

وی افزود: در سال اخیر با موج جدیدی که در غزه شکل گرفت، شعرهای بسیار دیگری هم سروده شدند. به خصوص با مظلومیت غزه و سیل شعرهای تازه، لازم بود که شعرهای فلسطین در قالب کتاب تجدید چاپ شوند. چنین بود که مکتب حاج قاسم اقدام به برگزاری این کنگره و تدوین این مجموعه کرد.

تلاش کردیم بهترین شعرها درباره فلسطین را جمع کنیم

دبیر علمی کنگره شهید القدس ادامه داد: کتاب گزیده شعر فلسطین با کوشش حسین مؤدب و سیدمحمدمهدی شفیعی گردآوری شده و بنده در نقش ویرستار و گزینش‌گر نهایی در تدوین این کتاب نقش داشته‌ام. درواقع شعرهای این کتاب هم گزیده شعر فلسطین است، هم شعرهای برگزیده کنگره شهید القدس که این شعرها در یک فصل مستقل در کتاب منتشر شدند. قصد ما این بود هرچه شعر خوب درباره فلسطین در حوزه زبان فارسی بود، جمع کنیم. شعرهای بسیاری گرد آمد و از بین آنها بهترین شعرها گزینش شدند.

کاظمی درباره استقبال شاعران از این کنگره گفت: بعد از انتشار فراخوان جمع وسیعی از شاعران در آن شرکت کردند و شعرهای به کنگره بسیاری آمد. وقتی که این شعرها با بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که شاعران جوان پیشرفت خوبی داشته‌اند. شعرها هم از لحاظ کمیت و هم کیفیت بسیار قابل توجه بود. یعنی وقتی شعرهایی را که کتاب هستند می‌بینیم، تعداد قابل توجهی از آنها از شاعرانی است که در یکی دو دهه اخیر بالیده‌اند. از کتاب‌های قبل هم شعرهایی گزینه شده است ولی تعدادشان خیلی زیاد نیست. یعنی بیشتر شعرهای این کتاب، حاصل شعر شاعران جوان در سال‌های اخیر است. این به خاطر این بود که ما در سال‌های اخیر شاهد یک موج قوی، هم از نظر کیفیت ادبی و هم از جهت کمیت، بودیم.

این شاعر افزود: ما در هر دوره که می‌بینیم شعر جوان از شعر پیشکسوت بهتر است، باید امیدوار باشیم و بدانیم که جریان شعر رو به پیشرفت است. ما در جریان گرداوری این کتاب و همچنین در بررسی شعرهای کنگره، این پیشرفت را احساس کردیم.

کاظمی ادامه داد: آثاری که به دبیرخانه کنگره رسید، ابتدا به وسیله داوران در مرحله اول داوری شدند. آقای قزوه، آقای اسفندقه، آقای مؤدب، آقای سیار ۷ آقای خانمحمدی و سیدمحمدمهدی شفیعی در دو مرحله داوری آثار را انجام دادند و بعد شعرهای انتخابی، در نشستی حضوری دوباره بازخوانی شدند و در نهایت برگزیدگان این کنگره شناخته شدند.

در بخش بعدی برنامه امیرحسین سمیعی خواننده و آهنگسار به دعوت نجم‌الدین شریعتی به روی صحنه آمد تا دو اثر با موضوع حاج قاسم و جبهه مقاومت برای حاضران اجرا کند. اولین اثر او با شعری از محمدمهدی سیار و اجرای دوم سمیعی با شعری از علی‌محمد مؤدب اجرا شد.

شروع شعرخوانی‌ها؛

دیده‌ای امروز را؟ فردا تماشایی‌تر است…

در ادامه برنامه مرتضی حیدری آل کثیر اولین شاعری بود که روی صحنه آمد و اشعاری به زبان فارسی و عربی برای حاضران قرائت کرد.

آن سان که ابر و صاعقه با هم صمیمی‌اند

طوفان و غزه هم دو رفیق قدیمی‌اند

این آشیانه پنجره بازش آتش است

غره پیمبری است که اعجازش آتش است

غیرت به خواب رفته مگر خون بریزد او

آتش به جان ظلمت صهیون بریزد او

آزادی است شعر بلندی که آسمان

با خون نوشته گوشه دفترچه جهان

امشب که نور هیبت شب را شکسته است

گویی ستاره هم به تماشا نشسته است

دستی سترده از رخ انسان غبار را

با اشک غزه شسته کسی ذوالفقار را

ای شب کمین کن، این شرر سیلی من است

این ساعت هجوم ابابیلی من است

هان ای شب نشسته به خیبر! چه می‌کنی

با وعده‌های صادق حیدر چه می‌کنی

با گوش جان شنیده کسی این حواله را

فرمان سرخ سید هشتاد ساله را

پیداست پیک یار خراسانی است این

یک سطر از کتاب سلیمانی است این

پس لشکر شهاب شب‌افروز را ببین

شیطان انس! رجم ستم‌سوز را ببین

با صد دلیل محکم و با حجتی جلی

با رمز یا محمد و با عزم یاعلی

حق رخ نمود و شیشه پندارها شکست

موسی رسید و هیمنه مارها شکست

بر هم زده است پنجره‌های سکوت را

بادی که خوانده فاتحه عنکبوت را

بسم الله ای غم کهن! ای قبله نخست!

چشم جهان به روشنی صبحگاه توست

زهرا سپهکار شاعر بعدی بود که برای حاضران شعرخوانی کرد:

دیده‌ای امروز را؟ فردا تماشایی‌تر است

قله‌هایی هست از رؤیا تماشایی‌تر است

دانه در خاک پنهان! روی پای خود بایست

امتحان کن، بعد از آن دنیا تماشایی‌تر است

موج‌ها وقتی به مرز پایداری می‌رسند

اوج می‌گیرند و این دریا تماشایی‌تر است

خیز بردار ای دم مظلوم! سوی آسمان

آسمان غم‌زده حالا تماشایی‌تر است

روی تل خانه‌ات بنشین و قرآنی بخوان

خطبه‌های آتشین، غرّا، تماشایی‌تر است

جاده‌های انتظار از تار و پود درد ماست

دسترنج ما به زیر پا تماشایی‌تر است

وقت طوفان است، بسم الله الرحمن الرحیم

بعد طوفان مسجدالاقصی تماشایی‌تر است

«انگیزه‌ترامپ‌کشی» علیرضا قزوه در صف انتشار

در بخش دیگری از این مراسم، علیرضا قزوه شاعر و مدیر دفتر پاسداشت زبان فارسی صداوسیما گفت: من یادم است در هندوستان بودم که این خبر را شنیدم همان شب‌ها داشتم مثنوی انقلاب را می‌گفتم. در آن مثنوی چیزی حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ بیت برای شهید سلیمانی نوشته‌ام.

این شاعر افزود: همان روزی که حاج قاسم شهید شد من نیت کردم کتابی درباره این شهادت و این جنایت ترامپ بنویسم. نرودا کتابی دارد به نام «انگیزه نیکسون‌کشی» که نشر چشمه آن را چاپ کرده است. نرودا با همین کتاب آبروی نیکسون را در جهان برد. من همان موقع که ترامپ این غلظ را کرد، گفتم باید «انگیزه ترامپ کشی و جشن انقلاب فلسطین» را بنویسم که آن را شروع کردم و نوشته‌ام.

قزوه درباره این کتاب توضیح داد: همین یکی دو هفته پیش این کتاب را به بعضی دوستان مثل آقای علی‌محمد مؤدب دادم که بخوانند و نظر بدهند. صد و هفتاد صفحه است و ۳۰۰ پاورقی دارد. حدود سیصد نفر از شخصیت‌ها و شهدا مثل سنوار تا اتفاق سوریه را در این کتاب آورده‌ام و درباره آنها حرف زده‌ام. کتاب انگیزه ترامپ‌کشی را تقدیم به شهید سلیمانی کرده‌ام و امیدوارم که این کتاب تیری باشد به گنبد آهنین آنها. این کار کوچکی بود که بنده به قدر توان انجام دادم.

شاعران سرراست‌تر و بهتر از اهل فلسفه، حقایق را بیان می‌کنند

سخنران بعدی که برای حاضران صحبت کرد، حجت‌الاسلام محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی بود. قمی با بیان اینکه مکتب حاج قاسم یک تشعشع و امتدادی از مکتب امام روح الله است، گفت: این بزرگ‌مردان عجیب و عظیم و اثربخشی که در این عصر دیدیم، فخر عصر ما هستند. این چهره‌ها و شهیدان دست‌پروده وجود حضرت امام خمینی (ره) هستند. چقدر خوب می‌شود شاعران نسبت این شهدا با حضرت امام (ره) را در قالب شعر بیان کنند. ویژگی شعر این است که مسائل و حقایق را خیلی سرراست‌تر و بهتر از فلاسفه و اهل دقت، و برآمده از دل بیان می‌کنند.

وی افزود: اهل ادب و اهل ذوق، یکی از خادمان این مکتب هستند. شاعران خادمان مکتب حاج قاسم و مکتب مقاومت هستند و آنها هستند که می‌توانند رابطه بین امام و شهدا را رمزگشایی کنند و درباره‌اش بسرایند و این نوع رابطه مرید و مرادی را بستایند. انشاالله ما هم در این مسیر خادم کوچکی هستیم و به این مسیر خدمت می‌کنیم.

رونمایی از کتاب «گزیده شعر فلسطین»

در بخش بعدی این برنامه، با حضور حجت‌الاسلام محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، علیرضا قزوه، زینب سلیمانی، رضا سلیمانی، علی‌محمد مؤدب، محمدمهدی شفیعی، حسین مؤدب و با حضور دختر شهید مدافع حرم شهید امان‌اللهی و همسر شهید عباس نیل‌فروشان از کتاب «گزیده شعر فلسطین» رونمایی شد. این کتاب با گزینش محمدمهدی شفیعی و حسین مؤدب و با مقدمه محمدکاظم کاظمی، توسط بنیاد حفظ و نشر آثار شهید حاج قاسم سلیمانی، به بازار نشر عرضه شده است.

فاطمه عارف‌نژاد، برگزیده ویژه کنگره ملی شهید القدس

پایان‌بخش برنامه‌های این مراسم، معرفی برگزیدگان کنگره ملی «شهید القدس» و تقدیر از آنها بود که توسط جمعی از اساتید و مهمانان لوح تقدیر و هدیه جایزه نقدی به آنها اهدا شد.

در ابتدا از خانم فاطمه عارف‌نژاد به عنوان برگزیده ویژه این کنگره تقدیر به عمل آمد.

محمدکاظم کاظمی دبیر علمی این کنگره درباره تقدیر از فاطمه عارف‌نژاد به عنوان «برگزیده ویژه» توضیح داد: ما در مرحله داوری اسامی شاعران را نداشتیم و شعرها را بدون نام داوری می‌کردیم. وقتی که شعرهای برگزیده انتخاب و نهایی شدند، خواستیم ببینیم شعرهای برگزیده از چه کسانی هستند. آنجا بود که دیدیم چند تا از شعرهای برتر و برگزیده این کنگره، از خانم عارف‌نژاد بود. یعنی ایشان با چهار پنج شعر، در این کنگره برگزیده شده بود. به همین دلیل تصمیم گرفتیم از ایشان به عنوان برگزیده ویژه کنگره شهید القدس تقدیر کنیم.

سایر برگزیدگان کنگره شهید القدس

هیئت داوران کنگره ملی شهید القدس شامل محمدمهدی سیار، علیرضا قزوه، علی‌محمد مؤدب، حسین مؤدب، محمدمهدی شفیعی، محمدکاظم کاظمی و محمدمهدی خانمحمدی با تقدیر و تشکر از فاطمه عارف‌نژاد، سایر برگزیدگان این کنگره را معرفی کردند.

طبق اعلام هیئت داوران، حسن زرنقی، سیدسلمان علوی، خانم زهرا سپهکار، مرتضی حیدری آل کثیر، مریم پیله‌ور، مریم خراسانی مطلق، فاطمه اصغری علایی و محمد میر به عنوان برگزیدگان اصلی انی کنگره حائز لوح تقدیر و جایزه نقدی این کنگره شناخته شدند.