کوواکس

به گزارش مجاهدت از مشرق، حالا بیش از سه سال از ورود ویروس منحوس تاجدار به کشور می‌گذرد، ۳۰ بهمن ماه سال ۱۳۹۸ بود که وزارت بهداشتی‌ها پس از اعلام اخبار ضد و نقیض از ورود کرونا به کشور با اعلام خبر دو مورد قطعی ابتلا به کووید در قم این اخبار را تایید کردند. همین خبر کافی بود تا راه این بیماری به کشور ما باز شود و آهسته آهسته به سایر استان‌ها شهرها و روستاها برسد و قربانی بگیرد.

آن دوران هنوز هیچکس نمی‌دانست که چگونه می‌توان در برابر این بیماری ایستاد و مقابله کرد و تنها تصویری که از این بیماری در ذهنمان بود تصاویر منتشر شده از ووهان بود که به جهان مخابره می‌شد، پزشکانی با لباس‌های عجیب و غریب یا همان لباس‌های فضایی معروف بالای سر بیماران بودند و اخبار ضد و نقیض از جان باختن بیماران کرونایی و انتشار ویدئوهایی از بیماران مبتلا به کرونا که بر زمین می‌افتادند و می‌مردند دلهره و ترس ما را از این بیماری بیشتر می‌کرد.

*پیک‌های مرگبار کرونا

شیوع کرونا در کشور به تریج افزایشی شد و این بیماری توانست در پیک‌های مختلف جان بسیاری از هموطنان را بگیرد اما پیک چهارم سهمگین‌تر و متفاوت‌تر از پیک‌های قبلی بود.کرونا اینبار با ویروسی انگلیسی در آستانه نوروز ۱۴۰۰ به میدان آمد.  همین موضوع بر نگرانی‌ها افزود و روند فوتی‌ها نیز افزایشی شد. هرچند خبرهای خوبی از تولید واکسن کرونا در کشورهای مختلف به گوش می رسید و حتی برخی از آنها تزریق آن را هم آغاز کرده بودند اما هنوز خبری از واکسیناسیون گسترده در ایران نبود.

در همین راستا وزارت بهداشت سه مسیر را برای دسترسی به واکسن کرونا پیش گرفت؛ تولید داخلی واکسن کرونا با توان دانشمندان ایرانی، تولید مشترک آن از طریق انتقال دانش فنی و در نهایت واردات. با توجه به شرایط کشور و نیاز به تامین ۱۲۰میلیون دز واکسن، پیش بینی وزارت بهداشت آن بود که حداقل دو سوم واکسن مورد نیاز کشور از محل تولید داخل تامین شود و بر همین اساس هم با تشکیل کمیته ملی واکسن، تولید واکسن کووید در پلتفرم‌های مختلف از بهار و تابستان سال گذشته در دستور کار قرار گرفت.

*وعده‌هایی که محقق نشد

وزیر وقت بهداشت قول داد که در خرداد ماه اولین واکسن ایرانی کرونا روی میز است؛ به این ترتیب بود که در دهم خردادماه نمکی از ارایه مجوز مصرف اضطراری به واکسن کووایران برکت خبر داد و چندی بعد نیز واکسن پاستوکووک،کووپارس و اسپایکوژن هم مجوز مصرف دریافت کردند، اما سهم واکسن‌های ایرانی در سبد واکسیناسیون ملی علیه کرونا همچنان ناچیز بود.

تاخت و تاز کرونا ادامه داشت و دولت هم به روزهای پایانی عمرش می رسید اما وعده‌های مسوولان دولت قبل از رییس جمهور تا وزیر بهداشت برای تامین واکسن در موعد مقرر محقق نشد و آنها به کرات اعلام کردند که دلیل محقق نشدن وعده‌ها تحریم‌ها و بدعهدی کشورهای سازنده بوده است و از سوی مسوولان وقت وزارت بهداشت نیز مکررا اعلام  شد که در مورد واکسن وارداتی آنچه از جانب طرف ایرانی باید انجام می شد، به رغم تمام مشکلات، در زمان خود انجام شده است.

*اظهارات روحانی درباره خرید واکسن

چند روز قبل نیز حسن روحانی رئیس جمهور سابق با بیان اینکه در آن دوران ما تصمیم گرفتیم برای خرید ۲۰۰ میلیون دوز واکسن خارجی قرارداد ببندیم اظهار داشت: خیلی‌ها مخالف بودند و می‌گفتند ما در داخل واکسن تولید می‌کنیم و به زودی ۵۰ میلیون دوز تحویل می‌دهیم. ما حتی پیشاپیش از آن‌ها هم خرید و تشویق کردیم.

وی گفت: ۶۰ میلیون دوز واکسن از روسیه خریدیم که چند میلیون دوز بیشتر به ما ندادند. ۵۰ میلیون دوز واکسن از تولیدکنندگان داخلی خریدیم که در دوره ما چند میلیون دوز بیشتر نتوانستند تحویل دهند. از چین و هند، اروپا و کوواکس واکسن خریدیم. شرایط به گونه‌ای شد که حداقل حدود ۱۱۰ میلیون دوز واکسن، علاوه بر واکسن داخلی خریداری کردیم.

*اولویت وزارت بهداشت؛ واکسیناسیون عمومی

این اظهارات رئیس جمهور سابق درحالی مطرح می‌شود که نظر کارشناسان و آمار تامین فوری واکسن در دولت سیزدهم، نشان می‌دهد مسوولان دولت قبل اراده و پیگیری لازم را در خصوص واردات واکسن نداشتند و همین بی‌تدبیری و عدم پیگیری باعث شد تا آمار مرگ‌ومیرهای کرونا به عدد ۷۰۰ برسد. دولت دوازدهم در آن دوران نیز درحالی در سبد کوواکس سرمایه‌گذاری کرد که کوواکس واکسن نه تنها واکسن مورد نیاز کشور را در موعد مقرر و به اندازه نیاز تحویل نداد بلکه برگشت پول از این صندوق به یکی از دغدغه‌های مسوولان وزارت بهداشت دولت سیزدهم تبدیل شده است.

سرانجام انتخابات ریاست جمهوری در بحبوحه شیوع کرونا برگزار شد و دولت سیزدهم با ریاست آیت‌الله رییسی روی کار آمد و مجلس نیز بهرام عین‌اللهی را به عنوان وزیر بهداشت جدید انتخاب کرد. با نشستن عین‌اللهی بر مسند وزارت بهداشت وی اولویت برنامه‌ کاری‌اش را تامین سریع واکسن عنوان کرد و وعده افزایش سرعت واکسیناسیون را داد. وعده‌ای که رئیس جمهور جدید شخصا پیگیر آن شد و به گفته مسوولان سازمان غذا و دارو آیت‌الله رئیسی شخصا با کشورهای تولیدکننده واکسن گفت‌وگو کرد و وعده تامین واکسن را پیگیری کرد. از همین رو دیری نپایید که این وعده محقق شد.

*تحول در واردات واکسن

روند ورود محموله‌های پنج میلیونی واکسن به کشور آغاز شد و آمار تزریق روزانه واکسن از یک میلیون دُز فراتر رفت و برای شبانه‌روزی شدن مراکز تزریق، برنامه‌ریزی شد. درحالی که تا پایان دولت دوازدهم وادرات واکسن تا تاریخ ۱۵ مردادماه  سال ۱۴۰۰ به ۱۸ میلیون دُز می‌رسید میزان واردات واکسن کرونا در مدت زمانی کوتاهی در دولت جدید به بیش از ۱۶۰ میلیون دز رسید و دولت جدید توانست بیش از ۱۴۳ میلیون دُز واکسن وارد کند. تاکنون نیز ۱۵۱ میلیون دُز واکسن به طور کلی نیز تزریق شده است. اقدام مهمی که منجر شد با اقدامات دولت سیزدهم، تعداد فوتی‌ها از حدود ۷۰۰ نفر در روز در ابتدای استقرار دولت سیزدهم، به زیر ۱۰ نفر در روز کاهش یابد.

*تولید ۴۰ میلیون دز واکسن داخلی

همچنین از سوی دیگر مقایسه میزان تولید واکسن کرونا در دولت قبل و دولت جدید نیز چشمگیر است به طوری که تولید واکسن های داخلی تا ۱۵ مردادماه سال ۱۴۰۰ به ۱ میلیون و ۷۷۶ هزار دُز می‌رسید و این رقم در دولت جدید به بیش از ۴۰ میلیون دز رسید.دولت در سال ۱۴۰۰ ،برای تامین واکسن خارجی ۵۳۰۰ میلیارد تومان و برای تامین واکسن داخلی ۳۰۰۰ میلیارد تومان پرداخت کرده است.

دولت سیزدهم توانست با تزریق ۱۵۰ میلیون دُز واکسن کرونا در بین دولتهای پیشرو در تزریق واکسن کرونا قرار گیرد. این اتفاق درحالی رخ داد که در دولت قبل تنها  ۱۲ میلیون و ۵۸۹ هزار دُز معادل ۲۰ درصد جمعیت هدف دز اول واکسن را دریافت کرده بودند و میزان تزریق دز دوم واکسن نیز به ۳ میلیون و ۷۲ هزار دُز معادل ۵ درصد جمعیت هدف رسیده بود اما امروز بیش از ۸۵ درصد جمعیت هدف کشور واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند.

*کرونا همچنان در کمین است

هرچند میزان واکسیناسیون کرونا در کشور به خوبی درحال انجام است اما نباید از این موضوع غافل شویم که جمعیت چشمگیری هنوز دز یادآور واکسن را دریافت نکرده‌اند و نباید از تزریق دز یادآور و رعایت پروتکل های بهداشتی غافل شویم، کاهش رعایت پروتکلهای بهداشتی و بی توجهی به استفاده از ماسک در اماکن عمومی این نگرانی را در پی دارد که ممکن است وضعیت شهرهای کشور دوباره رنگ قرمز به خود بگیرد لذا باید کماکان رعایت دستورالعملهای بهداشتی را مد نظر قرار داشته باشیم.