گزارش دفاعی

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، مین های دریایی را می توان یکی از قدیمی ترین اما مرسوم ترین تسلیحات در رزم دریایی به حساب آورد که همچنان در خدمت بسیاری از نیروهای دریایی جهان بوده و با توجه به فناوری های روز، ارتقاء نیز پیدا کرده اند. اولین موارد ثبت شده استفاده از مین های دریایی به قرن ۱۴ میلادی و چین قدیم بر می گردد و موارد استفاده از آن در جنگ داخلی آمریکا و در قرن نوزده و پس از آن نیز در نقاط مختلف جهان ثبت شده است. مین ها با توجه به نوع و نحوه استفاده و کار گذاشتن آنها می توانند در مناطقی مثل آب های بسیار کم عمق ساحلی تا آب های عمیق اقیانوس ها مورد استفاده قرار گرفته و هم برای حمله به شناورهای سطحی و هم زیر سطحی مورد استفاده قرار بگیرند.

بیشتر بخوانید:

ابتکار مهم سپاه برای صیانت از منافع ایران در آبهای بین‌المللی/ امکان اجرای حملات فوجی پهپادی در اقیانوس فراهم شد +عکس

«ابابیل» سپاه این بار در دریا به دنبال یاران ابرهه می‌رود/ ترکیب دو کابوس آمریکا برای تکمیل حملات فوجی ندسا +عکس

کابوس «اگزوست» دوران جنگ تحمیلی تبدیل به تحولی بزرگ شد/ ورود نیروی دریایی سپاه به باشگاه دارندگان «بالگرد با موشک ۱۲۰ کیلومتری» +عکس

ارتش آمریکا از ترساندن ایران با «B-۵۲» به پز دادن با یک فروند زیردریایی رسید/ مرور اتفاقات خنده‌داری که خواهران «USS Georgia» در خلیج‌فارس خلق کردند +عکس

در طول سالها مین های دریایی از سلاح هایی ساده با قابلیت شناوری و رها شدن در آب و ماندن برای مدت طولانی روی سطح، تبدیل به سلاح هایی پیشرفته و هوشمند شده اند و اگر بخواهیم به صورت ساده و کلی نحوه عملکرد یک مین دریایی عادی علیه شناورهای سطحی را مطرح کنیم باید بگوییم که مین مورد نظر بر اساس هدف و مسیر حدودی مورد نظر و در عین حال با محاسبه مسائلی مثل جریان های آبی در منطقه و بحث جز و مد دریا، رها و با برخورد به بدنه هر کشتی منفجر میشد. این روش ساده ترین ابتدایی ترین شکل عملکرد مین های دریایی است.

انواع مختلف مین های دریایی – نمونه سمت راست از گونه پرتاب کننده راکت به سمت هدف است

با پیشرفت علم و توان صنعتی، سیستم های مختلف و متفاوتی برای مین ها در نظر گرفته شد. برای نمونه و در بحث جنگ ضد زیردریایی، مین ها به یک لنگر یا نوعی وزنه سنگین زنجیر شده و در آب رها می شدند. آن وزنه یا لنگر سنگین به عمق مشخصی رسیده و با رسیدن به کف آب، مین در عمق مشخصی قرار می گیرد. برای نمونه در جنگ جهانی دوم برخی از مین های دریایی به همین شکل در فاصله کمی از سطح آب قرار می گرفتند و سیستم فعال سازی صوتی برای آنها تعریف شده بود. معمولا این مین ها با نزدیک شدن شناورهای سنگین با موتورهای قدرتمند و ایجاد سطح بالایی از صدا در زیر آب فعال می شدند.

نمایه ای از وضعیت کار گذاشتن مین ها در عمق های مختلف

در سالهای جنگ سرد و توسعه شدید بحث زیرسطحی ها و جنگ زیر آب، یک شکل جدید از مین های ضد زیردریایی نیز توسعه پیدا کرد. این مدل از مین های دریایی در حقیقت نوعی پرتابه همانند راکت یا اژدر هستند که درون یک محفظه قرار گرفته و معمولا از درون پرتابگر اژدر زیردریایی شلیک شده و در عمق مشخصی از دریا مستقر می شوند و در صورت نزدیک شدن زیردریایی دشمن و بهم ریختن فشار آب و یا دریافت سیگنال صوتی مخصوص زیر سطحی ها، از درون پوشش مورد نظر راکت یا موشک به سمت هدف شلیک می شود.

در حال حاضر مین ها در مدل های مختلف و با مکانیزم های عملکرد گوناگون با قیمت هایی از ۲ الی ۵ هزار دلار تا حتی یک میلیون دلار (!) بسته به نوع طراحی و سیستم های به کار رفته در آنها، قیمت رسمی دارند. نکته مهم در خصوص مین ها این است که با یک سرمایه گذاری بسیار ارزان و در عین حال با یک طراحی ساده و قابلیت تولید انبوه و سریع، ممکن است سطح بسیار گسترده ای از یک منطقه دریایی را برای شناورهای سطحی و زیر سطحی شدیدا نا امن کرد. در مقابل، پروسه شناسایی و پاکسازی مین های دریایی مسئله ای بسیار سخت، خطرناک، زمان و هزینه بر است.

یک مثال ساده، تلاش های نیروی دریایی استرالیا در زمان جنگ اول خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ است. عراقی ها در آن زمان حجم زیادی از مین های دریایی را در مناطق ساحلی کویت و در نزدیکی خطوط ساحلی خود، به آب انداختند و استرالیایی ها برای پاکسازی تنها منطقه ای به مساحت دو کیلومتر مربع، به مدت ۵ ماه درگیر بوده و در این زمان با ۶۰ مین دریایی رو به رو شدند.

ایران و تجربه استفاده از مین های دریایی

دو مورد بسیار شاخص در حوزه استفاده از مین های دریایی توسط نیروی دریایی سپاه در جنگ تحمیلی رخ داد. مورد اول مربوط به روز جمعه، دوم مرداد ماه سال ۱۳۶۶ است. در این روز سوپرتانکر آمریکایی اس‌اس بریجتون در نزدیکی جزیره فارسی با مین برخورد کرد. این شناور که تحت اسکورت شدید نیروی دریایی آمریکا بود، بعد از برخورد با مین دریایی که توسط نیروی دریایی سپاه در منطقه قرار داده شده بود، دچار آسیب جدی شد. این حادثه در آن زمان بازتاب خبری گسترده ای در جهان داشت و عدم توانایی نیروی دریایی آمریکا برای مراقبت از نفتکش ها آن هم در برابر این طیف از تهدید ها را به نمایش گذاشت.

بخش آسیب دیده شناور اس‌اس بریجتون به دلیل برخورد مین

سوراخ ایجاد شده در ناو محافظ آمریکایی ساموئل بی رابرتز به دلیل برخورد مین دریایی

مورد بعدی نیز مربوط به ۲۵ فروردین سال ۱۳۶۷ است. در این روز ناو محافظ آمریکایی ساموئل بی رابرتز در مرکز خلیج فارس با یک مین دریایی برخورد کرد. این انفجار، شکافی به قطر ۵ متر را در بدنه این شناور ایجاد کرد و باعث شد تا به مدت تقریبا یک سال برای تعمیر و آزمایش های مجدد از خدمت خارج شود. اصابت مین مذکور، آسیب شدید خصوصا به بخش موتورخانه این کشتی وارد کرد و در آن زمان هزینه تعمیر این شناور چیزی در حدود ۹۰ میلیون دلار برای ارتش آمریکا خرج تراشید.

مین و استراتژی ضد دسترسی ایران در خلیج فارس

در سالهای بعد از جنگ تحمیلی و با توسعه قدرت بازدارندگی نیروی دریایی سپاه و بحث افزایش حضور نیروهای فرا منطقه ای در خلیج فارس، استراتژی ایجاد محدودیت برای تعرض و مانور قدرت نیروهای بیگانه که به عنوان دکترین ضد دسترسی نیز مطرح می شود در دستور کار نیروی دریایی سپاه قرار گرفت. سیستم های پدافندی، موشک های بالستیک و کروز ضد کشتی، پرنده های بدون سرنشین و البته مین های دریایی بخش های مختلف از پازل این استراتژی در خلیج فارس هستند. اگر به منطقه خلیج فارس دقت کنیم مشاهده می کنیم که وضعیت جغرافیایی این منطقه آنرا به یک محیط مناسب برای مین های دریایی می کند. خلیج فارس یک پهنه دریایی نه چندان بزرگ با یک ورودی و خروجی بسیار کوچک به نام تنگه هرمز است که البته بخش های بسیار کوچکتری از این تنگه برای عبور و مرور شناورهای سنگین، امکانپذیر است.

در خود منطقه خلیج فارس نیز مسیرهای مشخصی برای عبور و مرور کشتی ها قرار دارند و رفتار امواج و بحث جزر و مد دریا نیز به خوبی می تواند برای قرار دادن مین های دریایی در مسیر مناسب به کار برود. در روزهای اخیر سرلشکر سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران در سفری به جزیره بوموسی، از وضعیت آمادگی و یگان های حاضر در این منطقه مهم بازدید کرده و پس از آن، در گفتگو با رسانه ملی ضمن تشریح این آمادگی همیشگی، از برخی ابزار قدرت موجود در نیروی دریایی سپاه یاد می کند که یکی از آنها “وجود مین های ضد زیردریایی” در نیروی دریایی سپاه است.

هرچند سرلشکر سلامی به نوع این مین ها و نحوه عملکرد آنها اشاره نکرده اما وقتی به بحث زیر سطحی ها در خلیج فارس نگاهی داشته باشیم متوجه می شویم که با نصب مین های زیر آبی، کار برای زیردریایی های دشمن بسیار مشکل تر می شود. اصولا محیط زیر آبی خلیج فارس به خاطر جغرافیای خاص و عمق کم آن، محیط خوشایندی برای عملیات و تردد زیر دریایی ها نیست و این مسئله برای زیردریایی های بزرگ اتمی آمریکایی که مدت هاست به این منطقه رفت و آمد دارند مشکل سازتر است و حالا با اضافه شدن مین ها، فضای مانور و عملکرد این شناورها کمتر نیز خواهد شد.

 اگر به اطلاعات مربوط به مین های دریایی موجود در کشور نگاهی داشته باشیم، به اسم های مختلفی خواهیم رسید. مین های دریایی سری صدف، سری لنگردار، مین سری MDM-۶ و EM-۵۲ است. سری EM-۵۲ مدلی است که غربی ها ادعا کرده اند ایران در سالهای قبل تهیه کرده و از نوع مین هایی است که در زیر آب قرار گرفته و با نزدیک شدن شناور مورد نظر و تنظیم حساسیت به نوع خاصی از امواج صوتی یا مغناطیسی فعال شده و به سمت هدف، راکت خود را پرتاب می کند.

مین دریایی سری EM-۵۲

مین های دریایی سری MDM ساخت روسیه

مین سری MDM-۶ نیز از گونه های ساخت روسیه است که منابع غربی ادعا کرده اند که توسط ایران تهیه شده و از زیردریایی ها قابلیت پرتاب و مستقر شدن در زیر آب را داشته و می تواند پس از اطلاع از شناور هدف، پرتابه خود را به سمت آنها شلیک کند. سری صدف یکی از مین های ساخت ایران است. ماموریت اصلی دریایی صدف۲، انجام عملیات پدافندی علیه شناورهای سطحی و زیر سطحی دشمن است. این مین، از جمله مین‌های تماسی بوده و در عمق کم و آب‌های عمیق در پایین تر از سطح آب قرار می گیرد. مین صدف ۲ دارای دو نیمکره آهنی بوده و دارای چهار شاخک بر روی نیم دایره بالایی و موارد منفجره به وزن ۱۲۰ کیلوگرم در نیمکره پایینی است. حداکثر عمق قابل استفاده مین صدف ۲ در دریا ۱۰۰ متر است ضمن اینکه ماسوره این مین مکانیکی است.

مین دریایی صدف ۲

مین لنگردار نیز توان عملیات در عمق های ۳ تا ۵۰ متری را داشته و دارای بیست کیلوگرم مواد منفجره است. این مین بیشتر از حسگرهای ضربه ای بهره می برد و در صورت برخورد و بروز فشار بر روی مین فعال می شود. البته این مسئله نیز ممکن است که آنچه نیروی دریایی سپاه برای منطقه خلیج فارس آماده کرده باشد به صورت کلی سلاحی متفاوت باشد.

مین لنگردار

با این اوصاف، چه این مین ها از نوع مستقر شونده به صورت ثابت و چه از نوع مین های مجهز به پرتاب راکتی باشند، می توانند یک لایه دفاعی مناسب برای جزایر و سواحل ما در منطقه خلیج فارس ایجاد کنند. فراموش نکنیم که دکترین اصلی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران جلوگیری از بروز درگیری بر پایه بازدارندگی دفاعی است و طبیعتا مین های پنهان نیروی دریایی سپاه در زیر آب های خلیج فارس و البته اشاره سرلشکر سلامی به وجود آنها، صرفا یک سیگنال و اخطار به بیگانگان است چرا که در روزهای اخیر و با حضور زیردریایی اتمی آمریکا در منطقه خلیج فارس یا شایعه حضور زیرسطحی اسراییلی، ارتش و دولت در حال اخراج آمریکا به دنبال ارسال سیگنالی به ایران بود و حالا نیز فرمانده کل سپاه با ارسال سیگنال متقابل به آمریکا، به طور مستقیم اعلام کرده که نیروی دریایی سپاه هم به سیستم های سونار برای کشف اهداف زیر آبی و هم به مین هایی برای نابود کردن زیر سطحی ها دست پیدا کرده است.

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، پهپادهای مسلح این روزها در چندین نقطه از جهان، خصوصا غرب آسیا و شمال آفریقا در حجم بالایی مشغول فعالیت های نظامی و اطلاعاتی هستند و در چند سال گذشته در بسیاری از منازعات این مناطق، یکی از ستون های اصلی برای طرفین درگیری محسوب می شدند. آخرین مورد در این خصوص، مربوط به جنگ قره باغ و پهپادهای بیرقدار ساخت ترکیه و برخی پرنده های انتحاری اسراییلی بود که به خدمت ارتش جمهوری آذربایجان درآمده و توانستند در پیشروی آذری ها در این جنگ نقش داشته باشند.

اگرچه بیرقدار تنها پهپاد مسلح حال حاضر جهان نیست و با توجه به تنوع استفاده از تجهیزات ساخت کشورهای مختلف، یک پرنده بومی نیز برای ارتش ترکیه محسوب نمی شود ولی یکی از گزینه های تقریبا ارزان قیمت در بازارهای امروز جهان است که می تواند حجم زیادی از کارهای مورد نیاز یک پرنده بدون سرنشین شناسایی یا رزمی را به انجام برساند.

بیشتر بخوانید:

کپی رسمی انگلیس از تاکتیک‌های نیروی دریایی سپاه/ استفاده نظامی از قایق‌های تندرو به قلب اروپا رسید +عکس

ارتش انگلیس هم متوجه بدعهدی آمریکا شد اما برخی در داخل هنوز امیدوارند/ جزییات تحول بزرگ در سیاست‌های نظامی متحد مشهور ایالات متحده +عکس

شاهکار پدافند یمن کلکسیون پهپادهای ساقط شده را کامل کرد/ از «ریپر» آمریکایی تا «رنگین‌کمان» چینی در تور موشک‌های مقاومت +عکس

اثبات مجدد تدبیر رهبر انقلاب درباره اهمیت قدرت پهپادی با رصد نبرد آذربایجان و ارمنستان/ «یورش فوجی» پرنده‌های بدون سرنشین ایرانی همچنان رقیب ندارد+عکس

نتایج حضور پهپادهای ارزان قیمت و موثر آنقدر برای ارتش های غربی که عمدتا از ساختار فعلی خود راضی نیستند، قابل توجه بوده که حتی مقامات انگلیسی اعلام کرده اند که قرار است بر اساس پروژه ای که برای ارتش این کشور بین سال های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵ اجرایی می شود به سمت توسعه پهپادهای مسلح ارزان قیمت بروند. این تغییر مسیر به دلیل برآوردهایی است که نشان می دهد پهپادی مثل بیرقدار، بین ۱ تا ۲ میلیون دلار قیمت دارد (البته نمونه های مدرن تر ایرانی، قیمتی به مراتب کمتر از این دارند) اما پهپادی مثل ام کیو ۹ ریپر که گونه ای از آن توسط انگلیس خریداری شده بهایی در حدود ۲۰ میلیون دلار دارد.

این اقدام جدید ارتش مشهوری چون انگلستان، اهمیت توجه به پهپادهای ارزان و کارآمد را جدی تر از قبل عیان می کند. اما خوب است قبل از تشریح این موضوع، به سوال مهمی پاسخ داده شود که آیا ترکیه آغاز کننده بحث توسعه پهپادهای مسلح ارزان قیمت در جهان بوده است؟

ایران و ارزان سازی یک مفهوم لوکس غربی

اگر بخواهیم به صورت کلی به مفهوم پرنده های بدون سرنشین مسلح نگاه کنیم باید بگوییم که ایالات متحده آمریکا به نوعی آغاز کننده این مسیر بوده و واژه پهپاد و بحث شلیک موشک از پرنده های بدون سرنشین با پرنده MQ-۱ پردیتور در جهان شناخته شد. اما در جمهوری اسلامی ایران تلاش ها برای توسعه پرنده های بدون سرنشین مسلح در فازی دیگر و بر اساس تفکری متفاوت به پیش رفت. امروزه در یک میدان جنگ شما یا با فضایی طرف هستید که خبری از توان ضد هوایی خاصی نیست یا با یک فضای حفاظت شده برای مقابله با هواگردها رو به رو هستید.

در یک فضای حفاظت شده شاهد بودیم که پرنده ای مثل MQ-۹ آمریکایی نیز در جایی مثل یمن با حداقل سیستم های دفاع هوایی، در چندین مورد سرنگون شده است. اگر هم فضای مورد نظر خالی از دفاع هوایی باشد و برای نمونه در خصوص درگیری با یک کارتل مواد مخدر یا یک گروه تروریستی، مثلا تروریست های مستقر در خارج از مرزهای شمالغرب یا جنوب شرق ایران، صحبت می کنیم اصولا نیازی به پرنده های بدون سرنشین انچنان گران قیمت نیست.

پهپاد بیرقدار ساخت ترکیه

در عین حال با داشتن پهپادهای ارزان قیمت در تعداد بالا به راحتی می توان یک حمله فوجی را آغاز کرد و با از دست دادن تعمدی تعدادی از پرنده ها، پدافند دشمن را مشغول کرد تا سیستم های تسلیحاتی اصلی از راه رسیده و ضربه اصلی را وارد کنند. این توانایی می تواند هزینه تمام شده یک عملیات رزمی را نیز شدیدا کاهش دهد.

در جمهوری اسلامی ایران توسعه پرنده های بدون سرنشین مسلح با شاهد ۱۲۹ تبدیل به یک مسئله جدی و با اولویت بالا شد. در حال حاضر آمار دقیق و مشخصی از هزینه ها و قیمت تمام شده این پرنده وجود ندارد ولی با توجه به برخی شباهت ها بین آن و نمونه های ساخته شده در کشور همسایه، می توانیم قیمتی در حدود ۱ تا ۳ میلیون دلار – بسته به مدل مجهز به هدایت ماهواره ای یا عادی سری شاهد ۱۲۹ – را برای عرضه این محصول در بازارهای جهانی در نظر داشته باشیم. این رقم همچنان در مقایسه پرنده های بدون سرنشین گران قیمت جهان مثل ریپر یا MQ-۱C رقمی بسیار کمتر است.

البته توجه داشته باشیم که پهپاد شاهد ۱۲۹ ایرانی در اصل در سال ۱۳۹۰ در رزمایش های سپاه پاسداران شرکت کرده بود و در حقیقت به وضعیت عملیاتی رسیده و در نهایت در سال ۱۳۹۲ وارد خدمت شد. این در حالی است که بیرقدار ترک ۶ سال پیش وارد خدمت شده است.

مدل اولیه پهپاد شاهد ۱۲۹

پهپاد شاهد ۱۲۹ مجهز به هدایت ماهواره ای

اما وقتی به ایران نگاه می کنیم متوجه می شویم که گزینه های ارزان قیمت و در عین حال مسلح موجود در ایران در سالهای اخیر توسعه بیشتری نیز پیدا کرده اند. اگر بخواهیم در این زمینه صحبت کنیم شاید یک گزینه خوب ابابیل ۳ است. پهپادی که در اواخر دهه ۸۰ شمسی با تصویر برداری از ناوهواپیمابر آمریکایی در خلیج فارس بسیار مشهور شد و سالها نیز در نقش شناسایی در میدان عمل ظاهر شد ولی اخیرا مدل مسلح آن که به دو تیر بمب دورایستا و مینیاتوری قائم مجهز شده بود رونمایی شد.

گزینه ابابیل ۳ مسلح یک طراحی کاملا ساده با قابلیت تولید انبوه بسیار سریع تر و ارزان تر از نمونه هایی در کلاس شاهد ۱۲۹ یا بیرقدار دارد و در عین حال در گزینه های عملیات های ضد تروریستی یا مقابله با گروه های خرابکاری یا قاچاقچی مواد مخدر گزینه ای ساده، ارزان قیمت و در عین حال موثر است.

پهپاد ابابیل ۳ مجهز به بمب هدایت شونده قائم

گزینه جالب دیگر ایران در این بخش پهپاد شاهد ۱۳۳ است که یک پرنده بدون سرنشین کوچک با الگو برداری از شاهد ۱۲۹ است و توان حمل دو بمب هدایت شونده کوچک را دارد. نمونه دیگر نیروهای مسلح در این کلاس پهپاد سری مهاجر ۶ است که از نظر میزان حمل بمب های هدایت شونده مینیاتوری تفاوتی با کلاس شاهد ۱۲۹ نداشته و می تواند ۴ بمب را با خود حمل کند و در عین حال به دلیل طراحی ساده تر بدنه مشخصا از قیمت بسیار پایین تری برخوردار است.

پهپاد مهاجر ۶

همانطور که در بالا اشاره شد، ساقط شدن برخی از پهپادهای بیرقدار مشخص شد که اصولا چیزی به اسم ساخت ترکیه در این پهپاد وجود نداشته و تقریبا تمام بخش های اصلی این پرنده بدون سرنشین از موتور تا سیستم اپتیکی و بخش های کنترلی، همه و همه ساخت کشورهای اروپای غربی، کانادا و آمریکا بوده است. این در حالی است که ایران از زمان آغاز بحث پرنده های بدون سرنشین در تحریمی سخت قرار داشته که هر روز نیز سنگین تر شده اما در عین حال هر روز نیز بر دستاوردهای کشور ما در این بخش اضافه شده است.

بخش های مختلف پهپاد بیرقدار که هر کدام ساخت یک کشور است

موضوع دیگری که نشان می دهد کشورمان اولین قدرت مهم پهپادی در جهان است که به سمت پرنده های بدون سرنشین ارزان قیمت اما موثر رفته است، روند پیشرفت گروه‌های مقاومت فلسطینی در نوار غزه و لبنان است که آخرین نمونه آن، در رزمایش هفته گذشته این نیروها نمایان شد و بازتاب فراوانی در رسانه‌های منطقه‌ای داشت و نشان داد این گروه ها با مشاوره ها و کمک های کشورمان؛ چه پیشرفتی در این حوزه داشته اند.

یکی از تصاویری که پس از این رزمایش، مورد توجه کارشناسان نظامی و تحلیلگران منطقه ای قرار گرفته، رونمایی از پهپاد انتحاری جدید رزمندگان فلسطینی است که نشان می دهد آنها نیز وارد این رقابت و مرحله مهم از هماوردی نظامی شده اند.

این پهپاد بسیار ساده، کوچک و ابتکاری که در ساخت آن احتمالا از چوب و فوم استفاده شده و حاوی یک موتور کوچک و حدود ۵ کیلوگرم مواد منفجره بوده در نگاه اول شاید چندان مهم و کاربردی به نظر نمیرسد.   اما استفاده از این چنین تسلیحات ساده و ارزان قیمتی بیشتر به منظور تحمیل هزینه سنگین به دشمن صهیونیستی به منظور مقابله با این تسلیحات به وسیله موشک‌های بسیار گران قیمت خواهد بود.

در واقع ساخت و استفاده عملیاتی از چنین پهپادی و یا حتی برخی نمونه‌های راکت‌های القسام که حتی کمتر از ۱۰۰ دلار برای نیروهای فلسطینی هزینه در بردارد اما در صورتی که به سمت مناطق اشغالی شلیک شود پدافند هوایی رژیم صهیونیستی ناچار به استفاده از موشک‌های گرانقیمت سامانه گنبد آهنین برای رهگیری آنها خواهد بود و در گذشته نیز شاهد این بوده ایم که برخی پرتابه‌ها از سد دفاعی این سامانه پدافندی نیز عبور کرده و در صورت شلیک پر تعداد و چند ده تایی این راکت و پهپادها، سامانه پدافندی دشمن اصطلاحا Out Number شده و دیگر موشکی برای مقابله با تهدیدات نخواهد داشت.

چنین راهبردی که از سالها قبل توسط جمهوری اسلامی ایران در نیروهای مسلح کشورمان و یگان های مقاومت در منطقه، پیگیری و اجرایی شده، حالا توسط ارتش های مهم غربی نیز مورد استفاده قرار می گیرد و می توان مطمئن شد ایده استفاده از پهپادهای مسلح ارزان قیمت، نه از ترکیه و بیرقدار و بلکه در اصل از ایران آغاز شده و این بحث در کنار تبدیل کردن قایق بلید رانر به یک گونه مراقبتی و نظامی، دومین کپی رسمی اروپایی ها از روی ابتکارات دفاعی کشورمان است.

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، اورهال یا تعمیر اساسی و سنگین وسایل پرنده، چه هواپیماهای سرنشین دار یا بدون سرنشین و چه بالگردها، یکی از علوم و توانی های فنی سطح بالاست که برای زنده نگاه داشتن ناوگان پروازی یک کشور امری حیاتی به حساب می آید. در پروسه خرید و عمر عملیاتی یک پرنده، یکی از مباحث مهم، دوره های تعمیراتی و بازبینی های نوبه ای است که در سطوح مختلف انجام شده و در نهایت به دوره تعمیر اساسی یا همان “اورهال” خواهیم رسید. کشوری که توانایی انجام این مرحله از تعمیرات را داشته باشد تقریبا به طور کامل به بحث تعمیرات وسیله پرنده مورد نظر تسلط پیدا کرده است. دهه هاست جمهوری اسلامی ایران از جمله دارندگان این توانایی به حساب آمده و می توان بحث توان اورهال را یکی از مهم ترین نقاط قوت در بخش صنایع هوایی کشور ما اعلام کرد؛ هرچند در میان افکار عمومی و رسانه ها این موضوع زیاد جا نیفتاده است.

بیشتر بخوانید:

سرعت بالای نصب «سلاح‌های دورایستا» روی جنگنده‌های سپاه و ارتش/ اشباح نهاجا هم مجهز به بمب هدایت ماهواره‌ای ایرانی شدند+عکس

یک کابوس دیگر یوزی رابین در خصوص برنامه موشکی ایران به حقیقت پیوست/ ایران چهارمین کشور دنیا با «موشک هواپرتاب ۱۰۰۰ کیلومتری» +عکس

یکی از دلایل توسعه و پیشرفت بحث توانایی تعمیر و نگهداری سنگین در کشور ما تحریم ها بوده است. در بسیاری از کشورهای دنیا در حال حاضر برخی از چک های اولیه قبل و پس از پرواز در داخل کشور انجام می شود ولی در نهایت برای تعمیر سنگین نهایی کشور دارنده مجبور به ارسال پرنده مذکور به کشور سازنده برای این پروسه است. پروسه ای زمان بر و گران قیمت که سوای بحث هزینه های آن در مدتی مشخص دارایی مورد نظر را از کشور هدف خارج می کند. این مسئله در صورت بروز شرایط اضطراری می تواند برای کشور دارنده مشکلاتی را ایجاد کند.  

گزارش مربوط به سال ۱۳۹۳ از اورهال و آماده سازی بومی سوخو ۲۴ برای اولین بار در کشور

عملیات اورهال در پایگاه هوایی شهید دوران شیراز مربوط به سال ۱۳۹۹

در مورد کشور ما مسئله تعمیر و نگهداری در کنار نهضت قطعه سازی از جمله مواردی است که از همان روزهای ابتدای بروز جنگ تحمیلی ذهن مسئولین امر را به خود معطوف کرد. در دوران دفاع مقدس و به دلیل بسته شدن مسیر خرید سلاح و قطعات یدکی، فشار سنگینی به نیروی هوایی ارتش به صورت خاص وارد شد و متخصصان کشور مجبور بودند در بسیاری از موارد با باز کردن قطعات از روی جنگنده های مختلف، تعدادی هواپیما را به صورت عملیاتی حفظ کنند. بعد از پایان جنگ تحمیلی و بحث فروپاشی شوروی سابق و انجام یک خرید سنگین تسلیحاتی از روسیه نیز بحث فشار آمریکا و توافق دو کشور باعث شد تا حد زیادی پشتیبانی روسیه از پرنده هایی مثل میگ ۲۹ و سوخو ۲۴ نهاجا، به صورت علنی و رسمی قطع شود.

بازدید فرمانده کل قوا از میگ ۲۹ تازه وارد شده به کشور

در سالهای بعد از جنگ و با توجه به افزوده شدن برخی جنگنده های شرقی به سازمان رزم نیروهای مسلح و البته قطع شدن پشتیبانی رسمی در این بخش، لازم بود تا یک برنامه ریزی طولانی مدت برای بحث تعمیر و نگهداری این پرنده ها انجام شود. در بحث خاص پرنده ای مثل سوخو ۲۴ که تمرکز عمده این گزارش روی آن است وجود سامانه هایی مثل رادار تعقیب عوارض زمینی و بالهای متغیر، کار را برای نهاجا که بیشتر داشته های فنی اش، مربوط به هواپیماهای غربی بود بسیار مشکل تر کرد.

چرا سوخو ۲۴ مهم است؟

بمب افکن ضربتی سوخو ۲۴ که در کشور ما ناوگان آن متشکل از نمونه هایی با منشأهای مختلف بوده، پرنده ای است که بر اساس تفکر دوران جنگ سرد و در پاسخ به اف ۱۱۱ آمریکایی توسعه پیدا کرد. توان پرواز در ارتفاع بسیار پایین و انجام حملات دقیق در شب یا روز از جمله توانایی های مهم و اصلی مد نظر این پرنده است. البته وجود سلاح هایی مثل موشک ضد رادار KH-۵۸ و بمب سنگر شکن KAB-۱۵۰۰ اهمیت این پرنده را برای نیروی هوایی ارتش دو چندان کرده است. امروزه در دنیا هم این پرنده با انجام ارتقاء های مختلف همچنان در خط اول خدمت رزمی در کشورهای بسیاری حضور دارد و به عنوان یک پرنده تهاجمی کار بلد روی آن حساب های خاصی باز شده است.

سوخو ۲۴ نهاجا و تسلیحات مورد استفاده در پایگاه هوایی شیراز

پایگاه هوایی شیراز میزبان اصلی و پایگاه مادر بمب افکن های سوخو ۲۴ ایران است که یکی از اولین خبرها در خصوص اورهال کامل سوخو ۲۴ در کشور مربوط به سال ۱۳۹۳ باز می گردد. یکی از نکات جالب و قابل توجه به نوعی سرریز دانش و تخصص در خصوص اورهال سوخو ۲۴، در بحث فعال کردن ناوگان سوخو ۲۲ برای نیروی هوافضای سپاه قابل مشاهده است چراکه هر دو هواپیمای سوخو ۲۴ و سوخو ۲۲ از موتور توربوجت AL-۲۱ بهره می برند و هر دو پرنده نیز از مکانیزم بال متغیر استفاده می کنند. ایجاد توانایی در بحث تعمیر و نگهداری سوخو ۲۴، در حقیقت کمک شایانی کرد تا یکی دیگر از پرنده های مهم برای نیروهای مسلح مجددا فعال شده و در نیرویی متفاوت وارد خدمت شود.

حداقل دو فروند سوخو ۲۴ در پایگاه هوایی شیراز در حال طی کردن مراحل مختلف اورهال

طی ماههای اخیر نیز شاهد ۲ مورد تحویل سوخو ۲۴ اورهال شده هستیم. مورد اول مربوط به شهریور ماه امسال مورد جدیدتر نیز مربوط به هفته گذشته است. نکته جالب این که در تصاویر مربوط به اورهال و تحویل سوخو ۲۴ جدید در پایگاه شیراز حداقل دو فروند سوخو ۲۴ در حال تعمیر هستند و یک فروند سوخو ۲۴ نیز به یگان عملیاتی تحویل داده شده است. می توان گفت با این وضعیت و حداقل توان اورهال ۳ یا ۴ فروند سوخو ۲۴ به صورت سالانه در این پایگاه وجود دارد. نکته مهم و قابل توجه در این خصوص این است که در مبحث اورهال، وضعیت کلی هواپیما نیز مد نظر است. ممکن است برخی از پرنده های مورد نظر به دلیل بروز برخی حوادث دچار مشکلاتی شده باشند یا به دلایل مختلفی برای مدت طولانی در وضعیت غیر عملیاتی نگهداری شده باشند که مشخصا در این شرایط زمان و هزینه های اورهال افزایش پیدا خواهد کرد.

انچه از تصاویر منتشره می توان به دست آورد این موضوع مهم است که برخی جنگنده های سوخو در حال اورهال یا آماده پرواز، به شدت آسیب دیده و دچار مشکلات فراوان ظاهری و فنی بوده اند اما تخصص علمی و امکانات فنی نیروی هوایی ارتش به اندازه ای در اورهال و ارتقاء این جنگنده ها رشد کرده که نه فقط امکان بازآماد بلکه ارتقاء و به روزرسانی چنین پرنده هایی نیز برای نیروهای مسلح کشورمان فراهم شده؛ موضوعی که جایگاه و ویژگی های این بخش را در میان ارتش های مهم دنیا، کم نظیر می کند.

کار روی ترابری ها ادامه دارد

بحث دیگر در خصوص پایگاه هوایی شیراز تعمیر و نگهداری دو پرنده ترابری کشور یعنی سی ۱۳۰ و ایلوشین ۷۶ است. این دو پرنده بخش مهمی از توان ترابری هوایی کشور ما را تشکیل داده اند و خصوصا در حدود یک دهه اخیر فشار بسیار زیادی را در بحث حمایت لجستیکی از جبهه مقاومت متحمل شده اند. نکته جالب و قابل توجه که در گزارش تهیه شده در خصوص تعمیر هواپیمای ایلوشین ۷۶ بوده اشاره به آسیب به یک قطعه داخلی در یکی از موتورهای این هواپیما و سپس ساخت نمونه در داخل و جایگزینی آن است. نکته دیگر در این گزارش اشاره به تولید قطعات مربوط به نگاه دارنده مخازن سوخت در هواپیمای هرکولس است که با موفقیت در کشور طراحی و ساخته شده.

موضوع پایانی که باید در انتهای این گزارش به آن اشاره کرد، این است که امروز و حدود ۴۲ سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی حجم قابل توجهی از تجربیات و تخصص در حوزه تعمیر و نگهداری در کشور ما در بخش هوایی ایجاد شده که طیف بسیار گسترده ای از هواگردهای شرقی و غربی، نظامی و غیر نظامی را شامل می شود که می تواند خصوصا در فضای پس از تحریم تسلیحاتی یک منبع درآمد و ایجاد اشتغال مناسب برای کشور ما باشد. فراموش نکنیم که بحث اورهال صرفا عده ای متخصص و کارگر اطراف پرنده نبوده و بخش قطعه سازی نیز در کنار این بخش می تواند به درآمد و اشتغال زایی مناسبی برسد.

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، اورهال یا تعمیر اساسی و سنگین وسایل پرنده، چه هواپیماهای سرنشین دار یا بدون سرنشین و چه بالگردها، یکی از علوم و توانی های فنی سطح بالاست که برای زنده نگاه داشتن ناوگان پروازی یک کشور امری حیاتی به حساب می آید. در پروسه خرید و عمر عملیاتی یک پرنده، یکی از مباحث مهم، دوره های تعمیراتی و بازبینی های نوبه ای است که در سطوح مختلف انجام شده و در نهایت به دوره تعمیر اساسی یا همان “اورهال” خواهیم رسید. کشوری که توانایی انجام این مرحله از تعمیرات را داشته باشد تقریبا به طور کامل به بحث تعمیرات وسیله پرنده مورد نظر تسلط پیدا کرده است. دهه هاست جمهوری اسلامی ایران از جمله دارندگان این توانایی به حساب آمده و می توان بحث توان اورهال را یکی از مهم ترین نقاط قوت در بخش صنایع هوایی کشور ما اعلام کرد؛ هرچند در میان افکار عمومی و رسانه ها این موضوع زیاد جا نیفتاده است.

بیشتر بخوانید:

سرعت بالای نصب «سلاح‌های دورایستا» روی جنگنده‌های سپاه و ارتش/ اشباح نهاجا هم مجهز به بمب هدایت ماهواره‌ای ایرانی شدند+عکس

یک کابوس دیگر یوزی رابین در خصوص برنامه موشکی ایران به حقیقت پیوست/ ایران چهارمین کشور دنیا با «موشک هواپرتاب ۱۰۰۰ کیلومتری» +عکس

یکی از دلایل توسعه و پیشرفت بحث توانایی تعمیر و نگهداری سنگین در کشور ما تحریم ها بوده است. در بسیاری از کشورهای دنیا در حال حاضر برخی از چک های اولیه قبل و پس از پرواز در داخل کشور انجام می شود ولی در نهایت برای تعمیر سنگین نهایی کشور دارنده مجبور به ارسال پرنده مذکور به کشور سازنده برای این پروسه است. پروسه ای زمان بر و گران قیمت که سوای بحث هزینه های آن در مدتی مشخص دارایی مورد نظر را از کشور هدف خارج می کند. این مسئله در صورت بروز شرایط اضطراری می تواند برای کشور دارنده مشکلاتی را ایجاد کند.  

گزارش مربوط به سال ۱۳۹۳ از اورهال و آماده سازی بومی سوخو ۲۴ برای اولین بار در کشور

عملیات اورهال در پایگاه هوایی شهید دوران شیراز مربوط به سال ۱۳۹۹

در مورد کشور ما مسئله تعمیر و نگهداری در کنار نهضت قطعه سازی از جمله مواردی است که از همان روزهای ابتدای بروز جنگ تحمیلی ذهن مسئولین امر را به خود معطوف کرد. در دوران دفاع مقدس و به دلیل بسته شدن مسیر خرید سلاح و قطعات یدکی، فشار سنگینی به نیروی هوایی ارتش به صورت خاص وارد شد و متخصصان کشور مجبور بودند در بسیاری از موارد با باز کردن قطعات از روی جنگنده های مختلف، تعدادی هواپیما را به صورت عملیاتی حفظ کنند. بعد از پایان جنگ تحمیلی و بحث فروپاشی شوروی سابق و انجام یک خرید سنگین تسلیحاتی از روسیه نیز بحث فشار آمریکا و توافق دو کشور باعث شد تا حد زیادی پشتیبانی روسیه از پرنده هایی مثل میگ ۲۹ و سوخو ۲۴ نهاجا، به صورت علنی و رسمی قطع شود.

بازدید فرمانده کل قوا از میگ ۲۹ تازه وارد شده به کشور

در سالهای بعد از جنگ و با توجه به افزوده شدن برخی جنگنده های شرقی به سازمان رزم نیروهای مسلح و البته قطع شدن پشتیبانی رسمی در این بخش، لازم بود تا یک برنامه ریزی طولانی مدت برای بحث تعمیر و نگهداری این پرنده ها انجام شود. در بحث خاص پرنده ای مثل سوخو ۲۴ که تمرکز عمده این گزارش روی آن است وجود سامانه هایی مثل رادار تعقیب عوارض زمینی و بالهای متغیر، کار را برای نهاجا که بیشتر داشته های فنی اش، مربوط به هواپیماهای غربی بود بسیار مشکل تر کرد.

چرا سوخو ۲۴ مهم است؟

بمب افکن ضربتی سوخو ۲۴ که در کشور ما ناوگان آن متشکل از نمونه هایی با منشأهای مختلف بوده، پرنده ای است که بر اساس تفکر دوران جنگ سرد و در پاسخ به اف ۱۱۱ آمریکایی توسعه پیدا کرد. توان پرواز در ارتفاع بسیار پایین و انجام حملات دقیق در شب یا روز از جمله توانایی های مهم و اصلی مد نظر این پرنده است. البته وجود سلاح هایی مثل موشک ضد رادار KH-۵۸ و بمب سنگر شکن KAB-۱۵۰۰ اهمیت این پرنده را برای نیروی هوایی ارتش دو چندان کرده است. امروزه در دنیا هم این پرنده با انجام ارتقاء های مختلف همچنان در خط اول خدمت رزمی در کشورهای بسیاری حضور دارد و به عنوان یک پرنده تهاجمی کار بلد روی آن حساب های خاصی باز شده است.

سوخو ۲۴ نهاجا و تسلیحات مورد استفاده در پایگاه هوایی شیراز

پایگاه هوایی شیراز میزبان اصلی و پایگاه مادر بمب افکن های سوخو ۲۴ ایران است که یکی از اولین خبرها در خصوص اورهال کامل سوخو ۲۴ در کشور مربوط به سال ۱۳۹۳ باز می گردد. یکی از نکات جالب و قابل توجه به نوعی سرریز دانش و تخصص در خصوص اورهال سوخو ۲۴، در بحث فعال کردن ناوگان سوخو ۲۲ برای نیروی هوافضای سپاه قابل مشاهده است چراکه هر دو هواپیمای سوخو ۲۴ و سوخو ۲۲ از موتور توربوجت AL-۲۱ بهره می برند و هر دو پرنده نیز از مکانیزم بال متغیر استفاده می کنند. ایجاد توانایی در بحث تعمیر و نگهداری سوخو ۲۴، در حقیقت کمک شایانی کرد تا یکی دیگر از پرنده های مهم برای نیروهای مسلح مجددا فعال شده و در نیرویی متفاوت وارد خدمت شود.

حداقل دو فروند سوخو ۲۴ در پایگاه هوایی شیراز در حال طی کردن مراحل مختلف اورهال

طی ماههای اخیر نیز شاهد ۲ مورد تحویل سوخو ۲۴ اورهال شده هستیم. مورد اول مربوط به شهریور ماه امسال مورد جدیدتر نیز مربوط به هفته گذشته است. نکته جالب این که در تصاویر مربوط به اورهال و تحویل سوخو ۲۴ جدید در پایگاه شیراز حداقل دو فروند سوخو ۲۴ در حال تعمیر هستند و یک فروند سوخو ۲۴ نیز به یگان عملیاتی تحویل داده شده است. می توان گفت با این وضعیت و حداقل توان اورهال ۳ یا ۴ فروند سوخو ۲۴ به صورت سالانه در این پایگاه وجود دارد. نکته مهم و قابل توجه در این خصوص این است که در مبحث اورهال، وضعیت کلی هواپیما نیز مد نظر است. ممکن است برخی از پرنده های مورد نظر به دلیل بروز برخی حوادث دچار مشکلاتی شده باشند یا به دلایل مختلفی برای مدت طولانی در وضعیت غیر عملیاتی نگهداری شده باشند که مشخصا در این شرایط زمان و هزینه های اورهال افزایش پیدا خواهد کرد.

انچه از تصاویر منتشره می توان به دست آورد این موضوع مهم است که برخی جنگنده های سوخو در حال اورهال یا آماده پرواز، به شدت آسیب دیده و دچار مشکلات فراوان ظاهری و فنی بوده اند اما تخصص علمی و امکانات فنی نیروی هوایی ارتش به اندازه ای در اورهال و ارتقاء این جنگنده ها رشد کرده که نه فقط امکان بازآماد بلکه ارتقاء و به روزرسانی چنین پرنده هایی نیز برای نیروهای مسلح کشورمان فراهم شده؛ موضوعی که جایگاه و ویژگی های این بخش را در میان ارتش های مهم دنیا، کم نظیر می کند.

کار روی ترابری ها ادامه دارد

بحث دیگر در خصوص پایگاه هوایی شیراز تعمیر و نگهداری دو پرنده ترابری کشور یعنی سی ۱۳۰ و ایلوشین ۷۶ است. این دو پرنده بخش مهمی از توان ترابری هوایی کشور ما را تشکیل داده اند و خصوصا در حدود یک دهه اخیر فشار بسیار زیادی را در بحث حمایت لجستیکی از جبهه مقاومت متحمل شده اند. نکته جالب و قابل توجه که در گزارش تهیه شده در خصوص تعمیر هواپیمای ایلوشین ۷۶ بوده اشاره به آسیب به یک قطعه داخلی در یکی از موتورهای این هواپیما و سپس ساخت نمونه در داخل و جایگزینی آن است. نکته دیگر در این گزارش اشاره به تولید قطعات مربوط به نگاه دارنده مخازن سوخت در هواپیمای هرکولس است که با موفقیت در کشور طراحی و ساخته شده.

موضوع پایانی که باید در انتهای این گزارش به آن اشاره کرد، این است که امروز و حدود ۴۲ سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی حجم قابل توجهی از تجربیات و تخصص در حوزه تعمیر و نگهداری در کشور ما در بخش هوایی ایجاد شده که طیف بسیار گسترده ای از هواگردهای شرقی و غربی، نظامی و غیر نظامی را شامل می شود که می تواند خصوصا در فضای پس از تحریم تسلیحاتی یک منبع درآمد و ایجاد اشتغال مناسب برای کشور ما باشد. فراموش نکنیم که بحث اورهال صرفا عده ای متخصص و کارگر اطراف پرنده نبوده و بخش قطعه سازی نیز در کنار این بخش می تواند به درآمد و اشتغال زایی مناسبی برسد.

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، در روزهای اخیر و با نزدیک شدن به زمان خروج ترامپ از کاخ سفید که نشانه ای از شکست راهبرد فشار حداکثری چه در عرصه های اقتصادی و چه در جبهه های نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران است، شاهد برخی اظهار نظرها و تحرکات عملیات روانی از طرف دولت و ارتش آمریکا به کمک رسانه ها و شبکه های اجتماعی، علیه کشورمان هستیم که البته بحثی جدید نیست و دهه ها سابقه دارد. این دور عملیات روانی، از اوایل هفته اخیر وارد فاز جدیدی شده و بر این اساس، نیروی دریایی آمریکا اعلام کرده یک فروند زیردریایی اتمی از کلاس اوهایو با حمل دهها موشک کروز را به خلیج فارس فرستاده تا در کنار دو رزم نام کلاس تیکاندروگا به منطقه وارد شود.

قبل از پرداختن به حضور این میهمان های ناخوانده جدید در منطقه و چرایی رسانه ای شدن آن در این زمان بهتر است نگاهی به کارنامه اخیر آمریکا در زمینه ارسال تجهیزات و جنگ افزارهای مختلف به منطقه و حوالی مرزهای کشورمان داشته باشیم.

بیشتر بخوانید:

امارات برای اشغال جزایر ایرانی دست به دامن ارتش آمریکا شد/ تزریق روحیه به نظامیان عرب با شناور مستأصل آمریکایی! +عکس

ناو ۱.۵ میلیارد دلاری ارتش آمریکا در آتش سوخت/ شناور استراتژیک ایالات متحده قربانی سوء مدیریت و کمبود امکانات آتش‌نشانی+ عکس و فیلم

تذکر مهم موشکی سپاه به آمریکا با حمله به رادار «AN/TPY-۲» / چشم و گوش پدافندی ایالات متحده در تیررس نسل جدید خانواده فاتح +عکس

تابستان گرم مجازی برای ایران به وسیله بمب افکن ۷۰ ساله !

تقریبا بهار سال گذشته بود که ارتش آمریکا کرد تعدادی از بمب افکن های بی ۵۲ و یک ناو گروه رزمی هواپیمابر را به منطقه خلیج فارس اعزام می کند و هدف از این کار، مقابله با تهدیدات ایران است. بعد از اعلام این خبر مرسوم، به ناگهان یک طوفان رسانه ای در شبکه های اجتماعی و رسانه های خصوصا فارسی زبان خارجی آغاز شد که تقریبا تا اواخر تابستان سال گذشته نیز ادامه داشت و در نهایت نیز همچون سنوات و دفعات قبل، بدون وقوع رفتار خاصی به پایان رسید. رسانه های منطقه ای و بعضا داخلی به گونه ای این خبر را اعلام می کردند که گویی، این اولین بار است که بمب افکن های آمریکایی در اطراف ایران مستقر شده اند و قرار است اتفاقات خاصی بیفتد.

بمب افکن بی ۵۲ آمریکا در قطر

بمب افکن های بی ۵۲ که از اوایل دهه ۱۹۵۰ میلادی وارد خدمت ارتش آمریکا شده اند به صورت مرتب در سالهای اخیر برای مدت های مختلفی در پایگاه های نزدیک ایران چه در قطر چه در دیگوگارسیا مستقر می شدند و از آن زمان به این طرف نیز همچنان این پروسه چندین بار تکرار شده است. حضور ناوهای هواپیمابر آمریکا نیز در منطقه خلیج فارس یا شمال اقیانوس هند تقریبا یک امر روتین و همیشگی است که حتی از قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در جریان بوده و صرفا در موارد مختلف ممکن است بیش از یک ناوهواپیمابر به منطقه آمده یا مدت زمان حضور آنها کم و زیاد شود.

از این بحث تکراری نیز باید گذر کنیم که اصولا ورود یک ناو هواپیمابر به منطقه خلیج فارس برای فرماندهان و نظامیان ایرانی، حتی با فرض محال بروز درگیری، کار را راحت تر کرده و شناور مورد نظر در تیرس حجم بسیار بیشتری از تسلیحات ایرانی قرار خواهد داشت. رفتن این شناورها نیز ضمن سخت تر کردن هر نوع عملیات هوایی، کشورهایی که نقش گاو شیرده را برای آمریکا ایفا می کردند، در مقابل قدرت کشورمان تنها خواهد گذاشت که این هم با سیاست های ایالات متحده برای پول گرفتن از این کشورها همخوانی ندارد و این رودخانه جاری باج دادن را خشک می کند.

قبل از پرداختن به چرایی اینکه اصولا حرکت آغاز شده از طرف آمریکا، یک شانتاژ رسانه ای بیش نیست بهتر است در ابتدا کمی با این شناور جدید زیرسطحی آشنا شویم. زیردریایی یو اس اس جورجیا از کلاس اوهایو با شماره بدنه SSGN-۷۲۹ یک زیردریایی مجهز به پیشران اتمی ( نه موشک اتمی) و مجهز به موشک های کروز سری تاماهاوک است. شاید برای برخی از علاقمندان به این حوزه این سوال پیش بیاید که کلاس اوهایو به عنوان یک زیردریایی حامل موشک های قاره پیمای اتمی ساخته شده و ماجرای حمل موشک های کروز چیست؟

زیردریایی هسته ای یو اس اس جورجیا در حال عبور از تنگه هرمز

در پاسخ به این سوال باید گفت که بعد از تمام شدن جنگ سرد و از بین رفتن تهدید شوروی سابق ، در سال ۱۹۹۴ آمریکا برآورد جدیدی از نیازهای مربوط به بازدارندگی هسته ای خود داشت و بر آن اساس به این نتیجه رسید که ۱۸ فروند زیردریایی موجود در این کلاس ۱۴ فروند از آنها برای بحث انجام گشت های بازدارندگی اتمی کافی است. ذکر این نکته نیز مهم است که برنامه اصلی آمریکا برای این کلاس تولید ۲۴ فروند از آنها بود که اصولا به دلیل اتمام جنگ سرد ۶ زیردریایی آخر نیز هرگز ساخته نشد. در کنار بحث حمل موشک های کروز این زیردریایی ها توان حمل بیش از ۶۰ نفر نیروی ویژه برای انجام عملیات را نیز دارند.

با این تصمیم گیری فرماندهان آمریکایی به این فکر افتادند که با قراردادن مخزن های موشک های کروز سری تاماهاوک در داخل سیلوهای موشک بالستیک ترایدنت، این شناورها را بدل به یک حامل موشک کروز کنند. چهار فروند زیردریایی اول این کلاس به نام های اوهایو ، میشیگان ، فلوریدا و جورجیا به این منظور انتخاب شده و بین سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۸ میلادی به گونه حامل موشک کروز بدل شدند.

 زیردریایی یو اس اس جورجیا به صورت رسمی در ۱۱ فوریه ۱۹۸۴ میلادی وارد خدمت نیروی دریایی آمریکا شده و توسط شرکت General Dynamics Electric Boat از زیرمجموعه های شرکت جنرال دینامیکز ساخته شده است که وزنی در حدود نوزده هزار تن داشته و طول آن نیز ۱۷۰ متر است. این زیردریایی از یک راکتور هسته ای و دو موتور کمکی نیرو گرفته و می تواند به عمق بیش از ۲۵۰ متری دریا برود. این زیردریایی می تواند ۱۵۴ تیر موشک تاماهاوک را در پرتابگرهای عمودی خود حمل کند و سلاح دیگر آن نیز ۴ پرتابگر اژدر ۵۳۳ میلی متری است. مقر اصلی حضور این شناور نیز پایگاه دریایی کینگ بی در ایالت جورجیای آمریکا است.

زیردریایی یو اس اس جورجیا در روز ورود به خدمت – ۱۱ فوریه ۱۹۸۴ میلادی

چرا حرکت آمریکا یک نمایش تبلیغاتی است ؟

اولا باید گفت که مسئله حضور زیردریایی های هسته ای آمریکا در منطقه خلیج فارس مسئله تازه ای نیست و سابقه تقریبا طولانی و البته پر حاشیه دارد. دو مورد قابل توجه آن در ادامه خواهد آمد. در ۸ ژانویه ۲۰۰۷ میلادی زیردریایی اتمی تهاجمی USS Newport News از کلاس لس آنجلس با یک نفت کش ژاپنی به اسم Mogamigawa در جنوب تنگه هرمز برخورد کرد. مقامات آمریکایی اعلام کردند که به دلیل عبور شناور ژاپنی از بالای سر زیردریایی آمریکایی، پدیده اثر ونتوری رخ داده که نوعی مکش ایجاد کرده و باعث شده است که زیردریایی آمریکایی به سمت بالا کشیده شده و به شناور ژاپنی برخورد کند. افسر فرمانده این زیردریایی پس از این حادثه برکنار شد. این زیردریایی پس از تعمیرات به خدمت بازگشت و البته نیروی دریایی آمریکا مبلغ نامشخصی را نیز به شرکت صاحب شناور ژاپنی به دلیل آسیب پرداخت کرد.

در ۲۰ مارس ۲۰۰۹ میلادی نیز زیردریایی اتمی تهاجمی USS Hartford و شناور USS New Orleans با یک دیگر در تنگه هرمز برخورد کردند. این برخورد آسیب شدیدی به برجک زیردریایی آمریکایی وارد کرد و بر اساس تحقیقات به عمل آمده در زمان برخورد، زیردریایی مذکور ۸۵ درجه چرخیده است. ۱۵ نفر از خدمه این زیردریایی مجروح شدند اما کسی از خدمه دو شناور کشته نشد.

زیردریایی USS Hartford بعد از برخورد در بحرین

بر اساس تحقیقات به عمل آمده توسط نیروی دریایی آمریکا کل این حادثه به دلیل قصور خدمه زیردریایی بوده و فرماندهان این شناور فاقد طرح صحیح برای عبور از منطقه تنگه هرمز بودند، افسر فرمانده در زمان عبور از تنگه در محل پست خود حضور نداشته و مسیریاب زیردریایی نیز در آن زمان در حال گوش دادن به موسیقی بوده است. بر اساس آمار رسمی ۱۲۰ میلیون دلار صرف بازسازی این زیردریایی شد و در سال ۲۰۱۱ میلادی به خدمت بازگشت. شناور USS New Orleans نیز با صرف هزینه ۲ میلیون و سیصد هزار دلار در بحرین تعمیر شده و به خدمت بازگشت. افسر فرمانده زیردریایی مذکور نیز پس از این حادثه از خدمت برکنار شد.

در خصوص زیردریایی اتمی جورجیا نیز باید گفت که اولا این نخستین حضور زیردریایی های کلاس اوهایو در منطقه نبوده و منابع غربی اعلام کرده اند که ۸ سال پیش و قبل از آن نیز شناورهای این کلاس سابقه حضور در این منطقه را داشته اند. اما نکته جالب دیگر توسط تصاویر ماهواره ای افشاء می شود و آن هم جایی که بر اساس تصاویر تهیه شده از منطقه خلیج فارس، مربوط به ماه اکتبر (اوایل مهر تا اوایل آبان) سال جاری است که حضور یک زیردریایی بزرگ را در منطقه خلیج فارس نشان می دهد. برآورد ها در بحث اندازه گیری مشخص می کند که زیردریایی مشخص شده در این تصویر از کلاس اوهایو بوده و به احتمال فراوان همین شناور یو اس اس جورجیا است که از اوایل مهرماه در حوالی ایران به سر می برد.

تصویر ماهواره ای از حضور یک زیردریایی در ماه اکتبر در خلیج فارس

تفاوت این روزها و آن روزها در ماه اکتبر و عدم اعلام رسمی و مانور رسانه ای بر روی این خبر، چه بسا آن باشد که در آن زمان هنوز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برگزار نشده بود و تاجر نیویورکی خود را برای ۴ سال دیگر ساکن کاخ سفید می دانست اما حالا دنبال آخرین عرض اندام ها برای تحقق آرزوی تماس مسئولا ایرانی با کاخ سفید است. مشخص است از ماجرای سال گذشته بی ۵۲ و ناو هواپیمابر تا پروپاگاندای زیردریایی یو اس اس جورجیا در روزهای اخیر، آمریکا نه به دنبال یک آزایش نظامی متفاوت یا حرکت خاص نیست و صرفا به دنبال دور کردن اذهان از مسائل فعلی داخلی کشور خود است و گرنه هر کس با اندک اطلاعی از مسائل نظامی می داند که بزرگترین نقطه ضعف یک زیردریایی، شکسته شدن اصل غافلگیری و پنهانکاری تحرکات آن است .