گزارش دفاعی

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، مسابقات بین المللی ارتش های جهان، مسابقاتی است که از سال 1395 شمسی به میزبانی کشور روسیه آغاز شده و از آن زمان به صورت مرتب هر ساله به میزبانی این کشور در رشته های مختلف نظامی برگزار می شود. در چند دوره اخیر این مسابقات، میزبانی بخشی از رقابت ها به کشورهای همسایه  واگذار شده و حالا در دوره جدید نیز جمهوری اسلامی ایران از جمله میزبانان بخشی از رقابت های مورد نظر محسوب می شود.

بر این اساس، کشور ما در بخش جام دریا، غواصی و اربابان سلاح که در بندر انزلی، اصفهان و بندر کنارک برگزار می شود به عنوان میزبان ایفای نقش خواهد کرد. در گزارش امروز به بخش جام دریا و رقابتی سنگین در دریای خزر و طرف های شرکت کننده در آن خواهیم پرداخت. یک نکته مهم این که بخش دیگری از این رقابت ها در بخش دریایی به میزبانی ناوگان اقیانوس آرام روسیه برگزار می شود که در آن بخش کشورهایی مثل روسیه، چین و ویتنام حضور دارند.

بیشتر بخوانید:

نقش مهم «سپر» در دیوار دفاعی خزر/ اولین ناوچه موشک‌انداز ایرانی با تاج مجهز به ESM +عکس

نسخه ارتش و سپاه برای نیروهای دریایی مشهور جهان/ شتاب روزافزون طراحی و ساخت شناورهای سبک +عکس

آشنایی با غول‌های تازه‌نفس ارتش روسیه که مهمان نیروی دریایی ایران هستند +عکس

در رقابت های جام دریا در دریای خزر به میزبانی ایران، شناورهایی با وزن کم تر از 1000 تن حاضر خواهند بود و در بخش های شلیک با سیستم های توپخانه ای دریایی، مهارت های ملوانان در امور دریایی و کنترل خسارت های وارد شده به شناور به رقابت خواهند پرداخت. 4 کشور جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه، جمهوری آذربایجان و قزاقستان به میزبانی بندر انزلی شرکت کنندگان در این بخش هستند.

جمهوری اسلامی ایران با کلاس سینا در میدان بازی ها

در مسابقات این دو دوره، هر کشور با دو شناور در رقابت ها شرکت می کند و به همین خاطر، دو شناور از کلاس سینا از جمهوری اسلامی ایران در این رقابت ها وارد میدان می شوند. این شناورهای سبک موشک انداز در حقیقت حاصل اولین تلاش های موفق ایران در حوزه توسعه و ساخت شناورهای موشک انداز در دوره پس از جنگ تحمیلی بوده است.

 این شناور ها بر پایه موشک اندازهای کلاس  La Combattante II توسعه پیدا کرده اند و حدودا 265 تن وزن و 47 متر طول دارند. این ناو ها در حدود 30 نفر خدمه داشته و با 4 تیر موشک کروز ضد کشتی از سری نور، یک قبضه توپ 76 میلی متری و یک قبضه توپ 40 میلی متری مسلح شده که از چند سال پیش روند مجهز کردن شناورهای این کلاس به رادار های کنترل آتش باند ایکس ثامن ساخت ایران نیز آغاز شده است. مقابله با جنگ الکترونیک دشمن و دارای بودن قابلیت ESM از جمله توانایی های مهم این سیستم راداری به حساب می آید.

ناوچه جوشن با شماره بدنه P225 و ناوچه پیکان با شماره بدنه P224

بر اساس اعلام مسئولین دو شناور به نام های جوشن و پیکان از طرف کشور ما در این مسابقات حاضر خواهند بود.   نکته جالب دیگر این که در بین کلیه شرکت کنندگان در این مسابقات تنها شناورهای مسلح به موشک های کروز ضد کشتی با این تناژ، شناورهای ایرانی هستند.

تزارها با دو فروند بویان در میدان انزلی

نیروی دریایی فدراسیون روسیه نیز با یکی از طرح های نسبتا جدید خود به مسابقات وارد شده است. نیروی دریایی روسیه در فضای پس از فروپاشی شوروی سابق، بحث نوسازی را در دستور کار قرار داده و طیف گسترده از شناورهای موشک انداز سبک و میان وزن در سالهای اخیر توسط صنایع این کشور ساخته و به آنها تحویل داده شده است. شناورهای کلاس بویان در حقیقت سبک ترین شناورهای رزمی نیروی دریایی روسیه حساب می شوند و در دو مدل بویان و بویان ام ساخته شده اند. تفاوت اصلی در نسخه ام این شناورها مربوط به مسلح شدن آن ها به موشک های کروز سری کالیبر است.

این شناورها در جریان آغاز عملیات نظامی روسیه در سوریه از دریای خزر اقدام به شلیک موشک های کروز به سمت اهداف مربوط به گروه های تروریستی نیز کردند. دو ناو شرکت کننده در مسابقه مذکور، از سری ساده تر یعنی بویان هستند. نیروی دریایی روسیه کلا سه فروند ناوچه از سری بویان در اختیار دارد که هر سه فروند آنها نیز در خدمت ناوگان دریای خزر این نیرو هستند.

ناو آستراخان نیروی دریایی روسیه از کلاس بویان

طبق اعلام رسمی، ناوهای «مخاچ قلعه» و «آستراخان»  از سری بویان به مسابقات اعزام شده اند که این شناورها 500 تن وزن و 62 متر طول دارند. ناوهای کوچک سری بویان از رادارهای آرایه فازی سری 5P-26M بهره برده و در بخش پیشران نیز از سیستم ترکیبی دیزل بهره برده و می توانند به سرعت نهایی 52 کیلومتر در ساعت برسند. در بخش تسلیحاتی این شناور ها به یک قبضه توپ 100 میلی متری مدل A-190-01، دو قبضه سیستم دفاع نزدیک AK-630، یک قبضه راکت انداز چهل تایی از راکت های 122 میلی متری سری گراد، سامانه نارجک اندازهای ضد غواص، 4 قبضه موشک ضد هوایی ایگلا و یک قبضه تیربار 14.5 میلی متری بهره می برند.

آذری ها با یادگار دوران شوروی سابق مسابقه می دهند

نیروی دریایی جمهوری آذربایجان دو فروند شناور گشتی خود را به این مسابقات ارسال کرده که این شناورها با شماره بدنه های G-122 و G-124 از کلاس شناورهای گشتی سری Stenka هستند و وزنی در حدود 245 تن دارند. طول این شناورها 37 متر بوده و از سه موتور دیزل قدرت می گیرد و می تواند به سرعت 70 کیلومتر در ساعت برسد.

یکی از دو شناور گشتی آذری ها در حال عزیمت به سمت ایران

این شناور از نظر تجهیزات الکترونیکی و اپتیکی، سیستم های مرسومی را در اختیار دارند که عمدتا برای نقش گشتی ساحلی به کار می رود. بر اساس تصاویر موجو نیز یک قبضه توپ 40 میلی متری(احتمالا بر اساس مدل بوفورس سوئدی) و یک قبضه توپ دو لول هدایت شونده سری AK-230 نیز در انتهای آن نصب شده است. این شناورها توانایی حمل سیستم های سونار در کنار خرج های انفجاری ضد زیردریایی و اژدرهای سبک را نیز دارند.

قزاق ها با دو شناور سبک بومی در جام دریا

اما به آخرین طرف حاضر در مسابقات کاپ دریا می رسیم که نیروی دریایی قزاقستان است و با دو فروند شناور گشتی سبک کلاس Bars-mo یا پروژه 0250 که توسط صنایع نظامی این کشور ساخته شده به بندر انزلی عزیمت کرده اند. این دو شناور قزاق که «مانگیستاو» و «ساری آرکا» نام دارند وزنی در حدود 250 تن و طولی در حدود 46 متر دارند.

شناور مانگیستاو از نیروی دریایی قزاقستان

در بخش تسلیحاتی، این شناورها به یک قبضه توپ 6 لول سی میلی متری AK 630 و دو مجموعه سامانه حمل و پرتاب موشک ساخت اوکراین مجهز هستند. یکی سامانه کنترل و پرتاب موشکی Arbalet-K که 4 فروند موشک دوش پرتاب ضد هوایی (نوع موشک بسته به انتخاب مشتری، بیشتر نمونه ایگلای روسی) و یک پرتابگر برای 4 تیر موشک ضد زره، به نام Bar’er-VK که موشک ها را بر اساس سیستم هدایت لیزری به سمت هدف ارسال می کند. موشک های مورد استفاده در این سامانه معمولا از نوع RK-2V ساخت اوکراین است که بردی در حدود 7 کیلومتر دارد و برای نابودی شناورهای کوچک و یا اهداف ثابت یا متحرک در ساحل کاربرد دارد.

این مسابقات از روز 2 شهریور آغاز خواهند شد و موقعیت خوب آموزشی را برای نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران برای تبادل تجربیات با کشورهای همسایه و محک زدن توانایی های خود در یک میدان مهم را به نمایش می گذارد.

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، هرچه از تجاوز طولانی مدت ارتش سعودی و برخی همپیمانان غربی به کشور مظلوم یمن می گذرد، شرایط برای متجاوزان سخت شده بخصوص آنکه در سالیان اخیر مسئله دفاع هوایی ارتش و نیروهای مردمی یمن تبدیل به یکی از مزیت های قابل توجه آنها شده و لیست پرنده های با سرنشین و بدون سرنشین به اصطلاح ائتلاف سعودی و متحدان آمریکایی آن ها که در این نبرد طولانی در سالهای اخیر ساقط شده اند، مدام در حال افزایش است. در سالهای اخیر بخش قابل توجهی از شکارهای دفاع هوایی مقاومت و ارتش یمن روی پرنده های بدون سرنشین تمرکز داشته که در این میان می توان به نام های بسیاری مثل MQ-۹ آمریکایی، CH-۴ چینی تا Karayel ترکیه ای اشاره کرد.

بیشتر بخوانید:

جزئیات عملیات شکار پهپاد تهاجمی نیروی هوایی آل‌سعود / آیا انصارالله یمن از موشک اسرارآمیز خود رونمایی کرده است؟ +فیلم و تصاویر

شاهکار پدافند یمن کلکسیون پهپادهای ساقط شده را کامل کرد/ از «ریپر» آمریکایی تا «رنگین‌کمان» چینی در تور موشک‌های مقاومت +عکس

اما به نظر می رسد که آمریکایی ها بعد از چندین مورد از دست دادن پهپادهای گران قیمت سری ریپر، استراتژی جدیدی با بکارگیری پرنده های بدون سرنشین سبک و کوچک را در دستور کار قرار داده و پهپاد معروف اسکن ایگل را به میدان نبرد یمن ارسال کرده اند که البته تا به این جای کار نیز ۳ فروند از آنها -مورد آخر در روزهای اخیر – توسط مقاومت یمن سرنگون شده است. قبل از پرداخت به بحث شکار متجاوزین بدون سرنشین بد نیست آشنایی کوتاه با اسکن ایگل داشته باشیم.

اسکن ایگل، یک پهپاد کوچک شناسایی ساخت شرکت بوئینگ امریکاست که دارای شعاع عملیاتی حدود ۱۰۰ کیلومتر، ارتفاع پروازی بیش از ۵ کیلومتر و ۲۰ ساعت مداومت پروازی است و از سال ۲۰۰۵ در خدمت ارتش امریکا و برخی کشورهای هم پیمان قرار دارد. این پرنده بدون سرنشین می تواند محموله ای به وزن ۳.۴ کیلوگرم را حمل کرده که معمولا شامل یک سیستم اپتیکی برای دید در روز و شب در کنار سیستم نظارت حرارتی است. این پهپاد از یک موتور پیستونی به قدرت ۱.۵ اسب بخار بهره می برد و معمولا با سرعت ۱۱۱ کیلومتر در ساعت نیز حرکت می کند و در نیروهای مسلح آمریکا با کد MQ-۲۷ نامگذاری شده است.

ذکر این نکته نیز مهم است که مدل های جدیدتر این پهپاد، از جمله گونه ساقط شده در یمن خصوصا از نظر ظاهری و در بخش سیستم اپتیکی در جلوی پهپاد از نمونه های اولیه آن متفاوت هستند.

اسکن ایگل مدل اولیه

اسکن ایگل مدل جدید – به تفاوت در بخش جستجوگر دقت کنید

این پرنده بدون سرنشین معمولا از روی ناوهای آمریکایی به کمک یک سیستم پرتابگر به پرواز در آمده و در مرحله نهایی نیز توسط یک بازو و کابل گیرنده بازیابی می شود. از جمله کاربران این سامانه بدون سرنشین می توان به کشورهای کانادا، برزیل، استرالیا، ژاپن، مالزی و پاکستان اشاره کرد. اسکن ایگل همان پهپاد مشهوری است که در تاریخ ۱۴ آذر ۱۳۹۱ در آبهای جنوب کشورمان مشغول فعالیت جاسوسی بود که توسط یگان جنگ الکترونیک پدافند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به دام انداخته و سرنگون شد. این پهپاد بعدها به دست مهندسین کشورمان مهندسی معکوس شده و تحت نام “سایه” تولید شده و به خدمت درآمد.

استان مارب؛ محلی برای شکار اسکن ایگل ها

طبق بررسی ها و برخی شواهد، از اواخر خردادماه – احتمالا روز ۳۰ خرداد – شکار اسکن ایگل های آمریکایی در سه مورد در یمن و در استان مارب این کشور رخ داده و موارد اعلامی اسکن ایگل های سرنگون شده به ترتیب به تاریخ های ۲۰ و ۲۳ ژوئن و همچنین ۱۴ آگوست بوده است. در مورد شکار اولین پهپاد اسکن ایگل، مقاومت یمن تصاویری از لحظه هدف قرار گرفتن پهپاد متجاوز را نشان داد که به نظر نشان دهنده استفاده مجدد از سامانه مرموز موسوم به موشک ۳۵۸ است.

بر طبق تحلیل کارشناسان نظامی، سلاح ۳۵۸ در واقع یک موشک نیست بلکه نوعی پهپاد انتحاری در نقش پدافندی است که به طور کلی در دسته مهمات سرگردان یا Loitering munition  قرار میگیرند. این سلاح به کمک یک موتور جت، بالچه های متعدد کنترلی و کلاهک مجهز به فیوزهای مجاورتی پر تعداد، مدت ها در آسمان منطقه نبرد به گشت زنی میپردازد تا در زمان مناسب و ورود هواگرد دشمن به منطقه نبرد به کمک سامانه هدایت زمینی به سوی هدف روانه شده و آن را منهدم سازد. این سامانه به صورت خاص از سرعت مادون صوت بهره برده و گزینه ای مناسب برای هدف قرار دادن اهداف کم سرعت مثل انواع بالگرد یا پهپادهایی مثل اسکن ایگل است.

مشخصا بعد از برخورد موشک، باقی مانده خاصی از پهپاد مورد نظر باقی نماند. اما در دو مورد بعدی شاهد به نوعی سقوط پهپادهای اسکن ایگل روی زمین در حالتی هستیم که تقریبا خسارت زیادی به آنها وارد نشده است. اگر صرفا یک مورد در این میان رخ داده بود، امکان داشت بحث رخ دادن نقص فنی و سانحه را برای پرنده بدون سرنشین مورد نظر لحاظ کرد ولی با تکرار این ماجرا، به نظر می رسد چیزی بیش از بحث نقص فنی در میان باشد.

لاشه دومین اسکن ایگل سقوط کرده در یمن

لاشه سومین اسکن ایگل سقوط کرده در یمن

پهپادهای سری اسکن ایگل از نظر سیستم های ارتباطی الکترونیکی از سازه نسبتا ساده تری به نسبت پهپادهایی مثل سری ریپر یا CH_۴ برخوردار هستند و احتمال انجام نوعی از جنگ الکترونیک و قطع کردن لینک ارتباطی آنها نیز به نسبت راحت تر است. با توجه به تکرار دو حادثه به فاصله کم از یکدیگر آنهم در یک استان یمن و دقیقا علیه یک مدل مشخص از پرنده بدون سرنشین، می توان این گونه برآورد کرد که دو پهپاد اسکن ایگل دیگر در این منطقه به نوعی طعمه یک سیستم ناشناخته جنگ الکترونیک شده و سقوط کرده اند. در هر صورت شاهد این هستیم که یک بار دیگر دفاع هوایی یمن موفق به ساقط کردن یک پهپاد آمریکایی دیگر شده و اسکن ایگل نیز به لیست بلند بالای پرنده های ساقط شده در این کشور اضافه شده است.

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، بعد از نزدیک به دو دهه اشغال نظامی، کشته، مجروح و آواره شدن میلیون ها نفر از شهروندان و نابودی بسیاری از تاسیسات زیربنایی و مهم در افغانستان، در نهایت ولایت های این کشور یکی بعد از دیگری در حال سقوط در مقابل گروه طالبان است. با این اوصاف، سوال مهمی که در مقابل این روند دومینو وار به ذهن می رسد این است که چگونه ارتشی که آمریکا مدعی است امکانات، هزینه و آموزش فراوانی برای آن خرج کرده، به سرعت از هم پاشیده است؟ برای پاسخ به این سوال اصلی، مطلع شدن از یک آمار، می تواند جالب باشد.

بیشتر بخوانید:

ناوگان بالگردی افغانستان؛ جدیدترین مصداق از «هزینه‌های سازش» با آمریکا/ وقتی بالگردهای غربی نه زره مناسب دارند و نه سلاح استاندارد +عکس

«پایگاه بزرگ بگرام»؛ میزبانی که شاهد شکست دو ابرقدرت در افغانستان بود/ از توسعه بازداشتگاه‌های غیرقانونی توسط دولت اوباما تا فرار مخفیانه در دوران بایدن +عکس

بر اساس آمارهای رسمی منابع غربی، از سال ۲۰۰۲ میلادی تا به امروز که آمریکا بحث تشکیل نیروهای نظامی و امنیتی افغانستان تحت نظارت مستشاران این کشور و سازمان ناتو را آغاز کرده رقمی در حدود ۸۸ میلیارد دلار برای ارتش، پلیس و سیستم امنیتی این کشور در اشکال مختلف هزینه شده است. (از جمله آمار نشریه politico از رسانه های معتبر سیاسی در آمریکا).

حالا که شرایط نظامی و امنیتی در افغانستان رو به وخامت نهاده و بسیاری به دنبال پیدا کردن مقصر در خصوص مقصران در این شرایط هستند، بد نیست نگاهی به برخی از سخنان مقامات آمریکایی از گذشته تا به حال در این خصوص داشته باشیم. برای نمونه در بهار سال ۲۰۱۱ میلادی و در جریان یک جلسه استماع در کنگره آمریکا، ژنرال دیوید پترائوس فرمانده وقت نیروهای آمریکایی و بین المللی در افغانستان از افزایش قابل توجه مهارت و شجاعت ارتش افغانستان در نبردهای استان هلمند خبر داده و گفته بود چیزی نزدیک به ۶۰ درصد نیروهای عمل کننده در این ولایت که از جمله مناطق پر خطر این کشور بوده را نیروهای بومی تشکیل داده بودند.

در سال ۲۰۱۵ میلادی و با تمام شدن فاز رزمی آنچه آمریکا و ناتو، عملیات آزادی پایدار می نامیدند، اعلام شد که ارتش افغانستان خود را به عنوان نیرویی توانمند به اثبات رسانده و در یک مورد جالب دیگر در یک کنفرانس خبری در ۱۳ جولای سال جاری میلادی یعنی همین تابستانی که در آن هستیم، سخنگوی پنتاگون اعلام کرده بود که بر اساس برآورد آنها، ارتش افغانستان می داند که چطور از کشورش دفاع کند! که البته با گذشت تقریبا یک ماه از آخرین صحبت شاهد فروپاشی کامل خطوط دفاعی این ارتش بوده ایم.

اما یک روایت دیگر نیز در صحبت های کارشناسان مستقل و البته برخی از مسئولین رسمی آمریکایی وجود داشته که همواره به بخش های منفی، مشکلات و کمبود ها در افغانستان اشاره داشته اند. یکی از بحث های بسیار مهم در خصوص حفظ قدرت و برتری نیروهای ارتش افغانستان در هر نبردی، مسئله پوشش هوایی چه در شکل حمله به مواضع دشمن از آسمان و چه تامین نیازهای نیروهای خودی از طریق انواع هواگردها بوده است. برای سالها به این مسئله تاکید شد که ارتش افغانستان در بحث پشتیبانی هوایی به آمریکا و ناتو وابسته است لذا تلاش ها برای توسعه و تشکیل نیروی هوایی افغانستان آغاز و نیرویی برای این کشور تشکیل شد و جمعی از بالگردهایی مثل سری Mi ۱۷، بلک هاوک ، MD ۵۳۰ و هواپیمای ترابری هرکولس و پرنده تهاجمی بال ثابت سوپر توکانو در اختیار افغانی ها قرار گرفت.

نیروی هوای طالبان در کنار یک فروند بالگرد بلک هاوک ارتش افغانستان

بالگرد MD۵۳۰ افغانی در اختیار طالبان در وضعیت غیر عملیاتی و بدون پره ها – در انتهای تصویر نیز یک فروند بلک هاوک مشخص است

اما بحث فقط مربوط به سلاح و جنگ افزار نبود. اولا در بحث آموزش نیروی انسانی، خصوصا پرسنل زمینی برای تعمیر و نگهداری پرنده ها مشکلات زیادی برای افغان ها وجود داشت و دارد و این کشور در این بخش تقریبا به طور کامل وابسته به پیمانکاران خارجی بود که به نظر می رسد برنامه ای هدفمند برای این وابستگی وجود داشته است. کاهش پروازهای پشتیبانی توسط آمریکا و ناتو از یک طرف و افزایش حملات طالبان از طرف دیگر در سال جدید به صورت ناگهانی، فشار کاری روی یگان های هوایی ارتش افغانستان را بالا برد و این مسئله به سرعت، تبعات خود را نشان داد.

نرسیدن پشتیبانی باعث زمینگیر شدن بسیاری از پرنده های افغان از جمله بالگردهای این کشور شد. در چند روز اخیر حداقل ۴ فروند بالگرد بلک هاوک، ۲ بالگرد MD ۵۳۰، ۷ فروند بالگرد Mi ۱۷ و ۶ فروند پهپاد اسکن ایگل به غنیمت نیروهای طالبان در آمده است. نکته جالب این که حداقل در یک مورد نیروهای طالبان با کمک پرسنل افغان موفق به پرواز با بالگرد Mi ۱۷  نیز شده اند.

نیروی های طالبان در کنار یک فروند Mi ۱۷ افغانی

پهپاد اسکن ایگل در داخل جعبه در یکی از پادگان های ارتش افغانستان که در اختیار طالبان قرار دارد

نکته مهم در خصوص قوای بالگردی افغانستان اینکه برای چندین سال، کارشناسان و خصوصا افسران افغان اعلام کردند که پرنده های روسی برای شرایط این کشور، خصوصا در بحث تعمیر و نگهداری گزینه ای مناسب تر هستند اما آمریکایی ها به بهانه اختلاف ها با روسیه بر سر مسئله اوکراین، پشتیبانی مالی از ناوگان میل ۱۷ این کشور را کاهش داده و اعلام کردند که بالگردهای غربی بلک هاوک را در اختیار افغان ها قرار می دهند. پیچیدگی های بالای این پرنده باعث شد که افغانی ها از همان ابتدا در بحث تعمیر و نگهداری این بالگرد به طور کامل به آمریکا وابسته باشند و در حدود یک ماه اخیر نیز دو یا سه فروند از این بالگردها در حملات طالبان به پایگاه های ارتش نابود شده و ۴ فروند از آنها نیز به غنیمت رفته که این چهار مورد به نظر در وضعیت غیر عملیاتی توسط پرسنل رها شده بودند.

نیروی زمینی افغانستان؛ میراث شوم آمریکا برای همسایگان

نگاهی به نیروی زمینی ارتش افغانستان به صورت بهتری نشان می دهد که چطور یک اشغالگر قصد دارد تا یک ارتش ضعیف را به صورت وابسته سازمان دهد. همان طور که در ابتدای مطلب هم اشاره شد ۲ دهه زمان و چیزی در حدود ۸۸ میلیارد دلار برای نیروهای نظامی و امنیتی این کشور هزینه شده اما نیروی زمینی افغانستان صرفا در حد یک واحد پیاده نظام نگاه داشته شده است و تقریبا هیچ واحد زرهی سنگین یا پیاده مکانیزه ای وجود ندارد و واحد های توپخانه ای نیز به تعداد بسیار محدودی از توپ های ۱۲۲ میلی متری و راکت های گراد محدود است.

 خودروهای تاکتیکی سری هاموی با پوشش ضد گلوله سبک، وانت های ساخت شرکت هایی مثل تویوتا یا فورد، نفربرهای سبک زرهی سری M۱۱۷ و خودروهای حفاظت شده سری maxxpro وسایل نقلیه ای هستند که سازمان خودرویی و توان تاکتیکی نیروی زمینی این کشور را تشکیل می دهند.

زره پوش M۱۱۷ به غنیمت رفته از ارتش افغانستان

خودروهای رها شده ارتش افغانستان در پایگاه هوایی قندوز

خودروی تاکتیکی هاموی در اختیار گروه طالبان در پایگاه هوایی قندوز

سه دستگاه خودروی حفاظت شده از سری maxxpro که توسط ارتش افغانستان رها شده

در چند ماه و خصوص چند هفته اخیر تعداد قابل توجهی از انواع این خودروها به غنیمت گروه طالبان در آمده و بنا به گفته برخی رسانه ها و متخصصانی که تحولات این کشور را از نزدیک دنبال می کنند، اصولا شمارش غنائم در این بخش تقریبا غیر ممکن شده است.

نیروی طالبان مجهز به اسلحه تک تیرانداز M۲۴ در مرکز تصویر – در پشت سر وی سلاح های سری M۴ – شخص دست راست حامل قبضه و بدنه اصلی تیربار M۲

حجم قابل توجهی از سلاح های سری M۴ و M۱۶ به غنیمت رفته از ارتش افغانستان

در عین حال در وضعیت سلاح های سبک نیز شرایط به همین گونه است. در این سالها حجم گسترده ای از سلاح های سبک مثل اسلحه های تهاجمی سری M۴ و M۱۶، تیربار سنگین سری M۲، تفنگ های تک تیرانداز سری M۲۴  و تیربارهای سری M۲۴۰ و M۲۴۹ در کنار انواع سیستم های هدف گیری اپتیکی و دوربین های دید در شب به ارتش افغانستان تحویل داده شده که خصوصا در روزها و هفته های اخیر حجم زیادی از این تجهیزات در اختیار گروه طالبان قرار گرفته است و به نظر می رسد ارتش آمریکا نیز علاقمند بوده به صورت غیرمستقیم، این سلاح ها از دست ارتش افغانستان خارج شود.

وضعیت بهم ریخته این روزهای افغانستان می تواند باعث پخش شدن این حجم از سلاح های سبک در دست بازیگران مختلف در این کشور شده و به زودی راه خود را به درون گروه های تروریستی مثل سلول های خاموش داعش در افغانستان یا گروه های قاچاقچی مواد مخدر در این کشور باز کرده و برای نیروی مرزی کشورهای همسایه افغانستان از جمله جمهوری اسلامی ایران مشکل ساز باشند.

حجم قابل توجهی از تسلیحات انفرادی ارتش افغانستان که به غنیمت طالبان در آمده – تیربارهای سری M۲۴۰ و M۲۴۹ نیز در تصویر مشخص هستند

مسئله در خصوص مشکلات ارتش افغانستان فقط در حوزه آموزش یا پشتیبانی نبوده و وقتی به روایت های مختلف پرداخته می شود شاهد هستیم که بسیاری از مشکلات در حقیقت ریشه در دولت ها و سیستم فاسد در این کشور دارد. دولت افغانستان به عنوان یک ساختار حکومتی که در زیر سایه اشغال این کشور توسط آمریکا تشکیل شد هیچ گاه به دنبال ایجاد تشکیل یک ارتش قوی و مستقل و البته یک سازمان و دولت سالم نرفت. امروزه اگر به سراغ هر گزارش رسمی دولتی یا هر روایت رسانه ای از مشکلات دولت و ارتش افغانستان بروید تقریبا یک واژه مشترک در بین تمام آنها پیدا خواهید کرد و آن هم ” فساد ” است. این مسئله از ارتش تا دولت، از سیستم اداری تا پلیس و سیستم قضایی این کشور ریشه دوانده و بسیاری اعتقاد دارند یکی از دلایل عدم مقاومت های مردمی و حتی در مواردی استقبال مردم از طالبان در شهرهای این کشور به ستوه امدن مردم از سیستم فاسد حکومتی نزدیک به آمریکا و غرب است.

یک مثال جالب در خصوص این مسئله نحوه شروع فعالیت مجدد گروه طالبان در بحث به تصرف در آوردن بخش های کوچک تر مثل ایستگاه های نگهبانی و روستاها در این کشور بوده. از سالها قبل بحثی به اسم ارتش ارواح در نیروهای مسلح افغانستان شیوع پیدا کرد که شامل نیروهایی بودند که تنها روی برگه ها حضور داشتند و البته حقوق آنها نیز هر ماه پرداخت شده و به جیب فرماندهان فاسد می رفت. در عین حال بسیاری از سربازان واقعی که در میدان نبرد حاضر بودند از کمبود حقوق شکایت داشتند. اما این تمام مشکلات نبود. پشتیبانی بسیار ضعیف، خصوصا از واحدهای نظامی حاضر در مناطق دور افتاده باعث شده بود در موارد زیادی نیروها با حجم کمی از مهمات و حتی غذا در برابر نیروهای طالبان قرار بگیرند. بحث تهیه و پخش مواد غذایی به واسطه رانت خواری در بسیاری از بخش های ارتش افغانستان به دست پیمانکاران فاسد محلی افتاده بود که عملکرد ضعیف انها باعث شد تا در بسیاری از موارد نیروهای افغانی حتی در میدان نبرد گرسنه بمانند.

طالبان با استفاده از همین مشکل با نزدیک شدن به این واحد ها و محاصره کردن آنها در ابتدا و سپس دادن امان نامه آنها را ترغیب به ترک پست های خود کرد و از همین طریق بخش زیادی از روستا ها و جاده های مواصلاتی توسط این گروه تقریبا بدون درگیری یا تلفات خاصی تصرف شد.   از سوی دیگر ایالات متحده آمریکا نیز با وجود علم به این مسئله و اشاره چندین باره برخی از مقامات رسمی این کشور به وجود ساختارهای بیمار در داخل حاکمیت افغانستان، به علت استفاده کردن از وضعیت نابسامان افغانستان برای فعالیت های مخفیانه خود و تلاش برای ضعیف نگاه داشتن دولت، هیچ اقدامی برای حل این موضوعات انجام نمی داد و در نهایت ارتش و دولت افغانستان به مانند یک ویترین جذاب ولی از داخل تو خالی و تهی در برابر اولین ضربه محکم از هم فروپاشید.

با یک حساب ساده و سریع می توان فهمید اگر این هزینه واقعا خرج این کشور شده و در راه درستی خرج می شد، بعد از ۲۰ سال زمان و هزینه کردن حدود ۹۰ میلیارد دلار در این کشور، ارتش ساخته دست آنها توان مقابله با تهدیدات را بدون حضور مستقیم غرب داشت و مردم بی گناه افغان، بیش از این کشته و زخمی و آسیب دیده روحی و مالی نمی شدند اما آنچه در نهایت به دست آمده، حجم عظیمی تبلیغات و منت اروپا و آمریکا بر سر این کشور است تا نشان دهند چقدر به فکر افغانستان مظلوم هستند و آماده اند باز هم برای کمک به آنها، این کشور را اشغال کنند!

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، رفتن به زیر زمین یکی از تاکتیکهای بسیار قدیمی اما متداول در تاریخ هماوردهای نظامی به حساب می آید و از آن سده ها قبل، زمانی که یک نیروی نظامی می خواست از چشم دشمن خود پنهان مانده یا از آتش حملات او در امان باشد، داشتن تونل ها و سنگرهای زیر زمینی را انتخاب می کرد که همچنان برای ایجاد یک سد دفاعی پیشنهاد می شود. در حال حاضر چندین کشور قدرتمند جهان از جمله جمهوری اسلامی ایران جزو استفاده کنندگان از این روش با فناوری ها و تاکتیک های جدید هستند. از زمان رونمایی شهرها و سیلوهای موشکی توسط سپاه و ارتش، این سوال مطرح بود که چنین تاکتیکی تا چه حد می تواند مثمر ثمر باشد تا اینکه اخیرا تصاویر جدید ماهواره ای نشان داد که این روش نه تنها قدیمی نشده بلکه همچنان نیز یک گزینه پر طرفدار در میان برخی از بزرگترین قدرتهای موشکی جهان به حساب می آید.

بیشتر بخوانید:

کمربند آتشین سپاه در خلیج‌فارس و تنگه هرمز محکم‌تر شد/ رونمایی از «موشک خاص ایرانی» برای انهدام سریع شناورهای دشمن+عکس

از سیلو تا شهر؛ سپاه چهارمین قدرت موشکهای زیرزمینی جهان شد +عکس

اولین کارها در حوزه سنگرها و تاسیسات دفاعی زیر زمینی در تاریخ معاصر کشور ما، در دوره جنگ تحمیلی شکل گرفت. از بحث نیاز به پناهگاه ها در شهرهای مختلف برای مقابله با حملات هوایی و موشکی تا بیمارستان های صحرایی زیر زمینی در نزدیکی خطوط مقدم و حتی در چندین مورد مسیرهای زیر زمینی که زیر پای نیروهای عراقی کشیده و باعث غافلگیری آنها شد. با وارد شدن موشک و توان بالستیک و کروز به سازمان رزم نیروهای مسلح کشور ، بحث احداث مکان هایی برای توسعه، نگهداری و آماده سازی این سامانه ها نیز مطرح شد. یک نکته مهم در داشتن یک توان موشکی مناسب، بحث ایجاد توان پنهانکاری و غافلگیری در زمینه محل نگهداری و پرتاب این موشک ها است. بر اساس همین استراتژی و نیازمندی، به روایتی از همان سالهای پایانی جنگ توسعه سنگرها و تونل های زیر زمینی در نقاط مختلف کشور برای قوای موشکی آغاز شد.

در سال ۱۳۹۰ و همزمان با اجرای رزمایش موشکی پیامبر اعظم(ص) ۶ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود که برای اولین بار، از سیلوهای پرتاب موشک ایرانی رونمایی شد. این مسئله که در زمان خود بازتاب های بسیار گسترده ای در سطح جهان داشت نشان داد که در سالهای بعد از پایان جنگ تحمیلی، سپاه به دنبال توسعه تاسیسات زیر زمینی خود بوده اما نکته جالب در خصوص این مسئله این بود که در همان زمان برخی منابع اعلام کردند که ایران از حدود ۱۵ سال قبل از آن یعنی حدود سال ۱۳۷۵ شمسی به این توانایی دست پیدا کرده است.

نمایی از سیلوی پرتاب موشک سپاه مربوط به رزمایش پیامبر اعظم(ص) ۶

اما مشخصا در تمام این سالها، نیروی هوافضای سپاه صرفا به دنبال توسعه سیلوهای موشکی نبود. در مهر ماه سال ۱۳۹۴ مفهوم جدیدی در ادبیات نظامی ایران به عنوان شهرهای موشکی وارد شد. شهرهای موشکی شامل تاسیسات کامل نگهداری ، تعمیر ، اسمبل و آماده سازی موشک های بالستیک نیروهای هوافضای سپاه هستند که در برخی از موارد در عمق ۵۰۰ متری زیر زمین احداث شده اند. برخی از این شهرهای موشکی دارای سیلوهای پرتاب و برخی نیز مجهز به سیستم های حامل متحرک موشکی هستند که عملیات آماده سازی موشک در آنها انجام شده و موشک برای پرتاب از آنها خارج می شود.

نمایی مربوط به یکی از شهرهای موشکی سپاه – پرتاب گرهای متحرک در یک طرف و موشک های انبار شده در طرف دیگر

گستره وسیع سرزمین ایران و سالها تلاش و سازندگی در این بخش باعث شده تا بسیاری از کارشناسان خارجی نیز به این مسئله اعتراف کنند که اصولا یکی از مشکلات بزرگ در وضعیت هر گونه رویارویی نظامی با ایران بحث همین سیلوها ، شهرها و پرتابگرهای متحرک موشکی است که در هر نقطه ای از ایران ممکن است ساخته شده و ناگهان چندین موشک از آن شلیک شود. در عین حال در سالهای اخیر نمونه های این شهرهای موشکی برای واحد نیروی دریایی سپاه نیز در سواحل جنوبی کشور توسعه پیدا کرده و انواع شناورها و یگان های موشکی در این پناهگاه های مستحکم زیر زمینی حضور دارند.

البته این مسئله و توانایی های کشور در حوزه ساخت پناهگاه های زیر زمینی در بخش های دیگر مثل برنامه صلح آمیز اتمی نیز به کمک آمده است. بعد از تهدیدات فراوان دشمنانی همانند رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا برای حمله به برنامه کاملا شفاف و نظارت شده کشور ما، بخشی از تاسیسات حساس به زیر زمین منتقل شدند و تا حد زیاد از گزند حملات موشکی و هوایی دور ماندند.

چین ؛ همه چیز به زیر زمین می رود

اما همانطور که اشاره شد، در کنار جمهوری اسلامی، قدرت های دیگر موشکی نیز وارد توسعه سیلوها و شهرهای موشکی شده اند که روسیه، از قدیمی ترین آنهاست. اما اکنون مشخص شده که در کشور چین که در آنجا نیز تونل سازی و ساخت حتی شهرهای بزرگ در زیر زمین سابقه ای تاریخی دارد، اقدامات و برنامه های مهمی در حال اجراست. بعد از وقوع انقلاب کمونیستی و تشکیل جمهوری خلق چین، این کشور دارای مشکلات گسترده با آمریکا بود و یکی از گزینه های چین برای دفاع از تاسیسات حیاتی خود، توسعه حجم قابل توجهی از تاسیسات و تجهیزات زیر زمینی بوده است. از شهر زیر زمینی پکن تا تاسیسات انرژی، انبارهای کالاهای استراتژیک تا سیستم های کنترل راکتورهای هسته ای و دیگر نیروگاه ها تا پایگاه های هوایی و البته واحدهای موشکی این کشور در زیر زمینی صاحب جا و مکانی شدند.

واحدهای موشکی ارتش چین در چند دهه اخیر و در راستای برنامه بزرگ مدرن سازی ارتش این کشور به سمت توسعه توان موشکی خود رفتند که یکی از ارکان این برنامه توسعه، ساخت حجم زیادی از تونل ها و سیلوهای پرتاب موشک بوده است. در این تونل های بزرگ و طولانی که در سرتاسر سرزمین چین توسعه پیدا کرده اند چینی ها بحث نگهداری و آماده سازی موشک های خود را انجام می دهند.

تا همین چند ماه اخیر تصور بسیاری از کارشناسان بر این بود که چین بر اساس اعلام سیاست همیشگی خود در حوزه سلاح های هسته ای، دارای یک زرادخانه تقریبا کوچک هسته ای بوده و هیچ گاه نیز آغاز کننده استفاده از این تسلیحات نخواهد بود. اما از اوایل تیر ماه سال جاری بود که منتشر شدن تصاویر ماهواره ای روایتی بسیار متفاوت را از توان موشکی چین به نمایش گذاشت و تصویر ماهواره ای نشان دهنده چیزی در حدود ۱۱۹  یا ۱۲۰ سیلوی پرتاب موشک در منطقه یومن در استان گانسو در شمال کشور چین است. این منطقه بیابانی در نزدیکی سایت قدیمی آزمایش تسلیحات هسته ای چین بوده و کارشناسان اعتقاد دارند که این سیلوها برای نگهداری و پرتاب موشک های سری دی اف ۴۱ توسعه پیدا کرده اند.

پوشش مخصوص بر روی دهانه سیلوی موشک در منطقه منطقه یومن در استان گانسو چین

نمای مشخص از یک سیلوی در حال ساخت موشکی در منطقه منطقه یومن در استان گانسو چین

قبل از این که به این موشک بپردازیم باید گفت که این مسئله انتهای شگفتی ها در خصوص موشک های چینی نبود. در حدود هفته پیش نیز یک مجموعه جدید از سیلوهای جدید موشکی این بار در منطقه هامی در استان سین کیانگ چین رصد شده که شامل ۱۱۰ سیلوی جدید است و برآوردها نشان می دهد بخش قابل توجهی از آنها نیز برای جای دادن موشک های بالستیک قاره پیمای سری دی اف ۴۱ است که با این حساب چیزی در حدود ۲۳۰ سیلوی جدید موشکی در چین در مراحل مختلف ساخت و آماده سازی است. پیش از این بسیاری از کارشناسان اعتقاد داشتند که کشور چین چیزی کمتر از ۵۰ سیلوی زیرزمینی پرتاب موشک در اختیار دارد که از آنها برای شلیک موشک های سوخت مایع سری DF-۵ استفاده می کند.

سیلوها با پوشش مخصوص و تاسیسات مربوط به ساخت آنها در منطقه هامی در استان سین کیانگ

موشک های سری DF-۴۱ از سوخت جامد بهره برده و علاوه بر سیلوهای زیرزمینی می توانند از روی پرتابگرهای متحرک نیز شلیک شوند. این موشک ها بردی در حدود ۱۴ هزار کیلومتر داشته و بسته به نوع ماموریت می توانند تا ۱۲ سر جنگی هسته ای را با خود حمل کنند. این موشک ها در ابتدا به صورت متحرک و نصب شده بر روی حامل های متحرک دیده شده بودند و حالا به نظر می رسد که مدل سیلو پرتاب آنها نیز آماده شده است.

موشک بالستیک DF-۴۱ بر روی پرتابگر متحرک در رژه ارتش چین

دو برداشت از این حرکت چین وجود دارد یکی بر این اساس است که چین به دنبال تغییر سیاست های کلی خود در حوزه نظامی است و به دلیل رویکردهای نامناسب آمریکا، به سمت یک نوع برخورد تهاجمی تر سوق پیدا خواهد کرد و برداشت دیگر اینکه مقامات چینی احساس کرده اند به زودی ناچار خواهد شد در مذاکرات محدودیت و کاهش تسلیحاتی بین قدرت های بزرگ وارد شود و از همین الان به دنبال برگ های برنده بیشتری برای این مذاکرات هستند. در هر صورت، هر آنچه که هدف چینی ها از این اقدام جدید و توسعه شهرها و سیلوهای زیرزمینی باشد، باید گفت که ساخت و سازهای جدید نشان می دهد که استراتژی نیروهای مسلح کشورمان بویژه نیروی هوافضای سپاه در حرکت به سمت تاسیسات زیر زمینی و سیلوهای موشکی، نه تنها یک ابتکار قدیمی نبوده بلکه یک مسئله و تاکتیک همچنان راهبردی و مهم به حساب می آید.