به گزارش مجاهدت از مشرق، بله به گفته رولد دال، وقتی به یک گیاه صدمه بزنید، جیغ میزند اما نه به همان شیوهای که ما جیغ میزنیم. گیاهان نوعی صدا شبیه کلیک یا منفجر شدن در فرکانسهای اولتراسونیک خارج از برد شنوایی انسان تولید میکنند که هنگام وارد شدن استرس به گیاه بلندتر میشوند. به گفته دانشمندان این افزایش صدا میتواند یکی از روشهای تعامل گیاهان با یکدیگر و اطلاعرسانی در مورد استرس و ناراحتیشان از دنیای اطراف باشد.
لیلاچ هادانی از دانشگاه اونتاریو در این باره میگوید: «حتی در ساکتترین زمینها نیز صداهایی وجود دارد که ما نمیشنویم و آن صداها اطلاعاتی را منتقل میکنند. جانورانی وجود دارند که این صداها را میشنوند، پس این احتمال وجود دارد که تعاملات آکوستیک در جریان باشد. گیاهان مدام با حشرات و دیگر حیوانات تعامل دارند و بسیاری از این ارگانیسمها از صدا برای ارتباط استفاده میکنند، از این رو برای گیاهان مناسب نیست که اصلاً از صدا استفاده نکنند.»
گیاهان تحت فشار منفعل نیستند، درست برخلاف آن چیزی که بسیاری از ما فکر میکنیم. آنها تغییرات قابل توجهی را متحمل میشوند، که یکی از آشکارترین آنها برای ما انسانها، آزاد کردن بو و عطرهای بسیار قوی است. آنها همچنین میتوانند رنگ و شکلشان را تغییر دهند. این تغییرات میتوانند هشدار خطر به دیگر گیاهان مجاور باشد که در واکنش به این هشدار، مکانیزمهای دفاعیشان را تقویت کرده یا جانوران را برای از بین بردن آفتهایی که به آنها آسیب میزنند، به خود جلب میکنند.
چند سال پیش هادانی و همکارانش دریافتند گیاهان میتوانند صدا را شناسایی کنند. سوال منطقی بعدی این بود که آیا گیاهان میتوانند صدا را تولید نیز بکنند یا خیر؟ برای پیدا کردن پاسخ، آنها در شرایط مختلفی شروع به ضبط صدای گیاهانی چون گوجه فرنگی و تنباکو کردند. در ابتدا، آنها گیاهان را بدون ایجاد استرس مورد آزمایش قرار دادند تا پایهای برای صدای تولیدی آنها به دست بیاورند. سپس صدای گیاهانی که آب کافی دریافت نمیکردند و گیاهان که ساقهشان بریده شده بود را ضبط کردند. این ضبط صداها در ابتدا در سالنهای آکوستیک عایق در برابر صدا ضبط شدند و سپس هادانی و همکارانش به دنبال محیط طبیعی گلخانهها رفتند. آنها در ادامه یک الگوریتم را طراحی کردند تا بین صدای تولید شده توسط گیاهان بدون دریافت استرس، گیاهان بریده شده و گیاهان دارای کمبود آب تمایز قایل شوند.
صداهای تولید شده شبیه کلیک کردن یا منفجر شدن هستند، در فرکانسهایی بسیار بالا که انسان نمیتواند آنها را بشنود و تنها در شعاع یک متری قابل شنیدن هستند. گیاهانی که استرسی به آنها وارد نمیشود هرگز صدایی اینچنینی تولید نمیکنند. در مقایسه، گیاهانی که استرس دریافت میکنند بسیار پرسروصداتر بوده و به طور متوسط ساعتی ۴۰ صدای شبه کلیک تولید میکنند در حالی که تعداد کلیکهای تولید شده بسته به گونه گیاه متفاوت است. گیاهانی که دچار کمبود آب بودند سروصدای قابل توجهی تولید میکردند. آنها مدتها قبل از این که نشانههای واضح کمبود آب را به نمایش بگذارند شروع به جیغ زدن کردند و هرچه میگذشت این سروصدا بیشتر میشد تا این که گیاه پژمرده شده و رفته رفته خاموش میشد. دانشمندان در گیاهان دیگر نیز الگوهای مشابهی را پیدا کردند، از انگور و کاکتوس و گندم گرفته تا ذرت و بسیاری گیاهان دیگر.
منبع: روزنامه شهروند