مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص برگزاری این دوسالانه با دبیر علمی دومین دوره دوسالانه انتخاب آثار برتر مدافعان حرم به گفت‌وگو پرداخته است.
به عنوان اولین سوال، برگزاری «دومین دوره دوسالانه انتخاب آثار برتر مدافعان حرم؛ جایزه سردار شهید حاج حسین همدانی» چه ضرورتی دارد و هدف از برگزاری آن چیست؟
هدف از برگزاری چنین جایزه‌ای، حفظ روحیه دفاعی در میان جوانان و افراد مستعد و نورافکنی به ابعاد ناشناخته مقابله با خشن‌ترین و مخوف‌ترین تروریسم بین‌المللی است که تحت عنوان مدافعان حرم مطرح است. جایزه دوسالانه نیز به منظور رونق بخشیدن به تولید اثر پیرامون این اتفاق فرهنگی – نظامی بوده و به تجلیل از جهاد مظلومانه جهادگران در این عرصه کمک شایانی خواهد کرد.
براین اساس، اواسط دهه ۱۳۹۰ موضوع مدافعین حرم مورد توجه قرار گرفت. زیرا موضوعی بود که نظر بخش قابل توجهی از اصحاب فرهنگ به‌سمت آن کشیده شده و خود به خود تولید آثاری در زمینه‌های فیلم، شعر، خاطره، مستند و رمان را به همراه داشت.
این موضوع هم مثل موضوع‌های جنگ هشت ساله، ابتدا و به صورت خودجوش در کتاب‌هایی در ژانر خاطره و زندگینامه تألیف شدند، اما کم‌کم گونه‌های دیگر هم به آنها اضافه شدند.
این آثار به دلیل آنکه با محدودیت‌هایی در بخش تحقیق و حتی بیان بعضی واقعیت‌ها روبه‌رو بودند، به‌رغم تلاش نویسندگان و محققان عزیز نمی‌توانستند آثار کاملی باشند؛ لذا شاید در میدان رقابت‌های دیگر مثل جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی، جایزه کتاب سال دفاع مقدس و دیگر جوایز امکان رقابت نداشتند؛ از این‌رو جایزه دوسالانه شهید همدانی طراحی شد تا به نوعی از زحمات پدیدآورندگان این آثار قدردانی شود.
آیا کتاب‌های منتشر شده در ارتباط با مدافعان حرم از حیث کمی و کیفی به اندازه‌ای هست که بتوان دوسالانه‌ای برای آن برگزار کرد؟
با وجود مشکلاتی که به آنها اشاره شد، قطعاً چنین ظرفیتی در آثار مربوط به مدافعین حرم هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی وجود دارد. این واقعیت در بررسی کتاب‌های دوره اول برای ما مسجل شده است.
این نوع جوایز چه تأثیری در روند ماندگاری فرهنگ دفاع مقدس و مقاومت دارد؟
اصولاً ایجاد میدان رقابت، خود به خود باعث بازارگرمی و رونق بخشیدن در هر اقدامی می‌شود. در این مورد خاص، وقتی ۳۰۰ یا ۴۰۰ عنوان کتاب با موضوع مدافعین حرم توسط داوران مجرب و کارآزموده مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و از میان آنها چند کتاب برتر در زمینه‌های خاطره، زندگینامه، مستند، رمان و شعر به جامعه ادبی معرفی می‌شود، فی‌نفسه ماندگاری این آثار را هم به همراه خواهد داشت، هم آثار برگزیده و هم آثاری که در چرخه رقابت قرار گرفته بودند.
از تجربه جایزه‌ها و مراسم مشابه که در طول سال‌های گذشته برگزار شده یا می‌شود، چه بهره‌برداری بهینه برای باکیفیت‌تر برگزار شدن این جایزه انجام می‌گیرد؟
دوستانی که با این جشنواره همکاری می‌کنند، عمدتاً کسانی هستند که قبلاً با جشنواره‌های دیگر نیز همکاری داشته‌اند؛ لذا آن عزیزان قطعاً تمامی تجربیاتشان را برای هر چه بهتر برگزار شدن این جایزه به کار می‌گیرند. کمااینکه در دوره اول این اتفاق افتاد و من می‌خواهم از فرصت استفاده کرده و از این عزیزان تشکر کنم. با همت، تلاش و تجربه این دوستان بود که اولین دوره این جایزه، بسیار خوب و کم نقص برگزار شد.
چرا این جایزه به‌نام شهید حاج حسین همدانی نامگذاری شده است؟
به چند دلیل، دست اندرکاران بر آن شدند تا این جایزه را به‌نام شهید حاج حسین همدانی نامگذاری کنند که فقط به دو مورد از آنها اشاره می‌کنم.
اولین دلیل، سابقه فرهنگی این شهید میدان است. شهید همدانی چه در دوران دفاع مقدس و چه در جنگ سوریه، یک فرمانده میدانی با وجهه کاملاً نظامی بود. اما این فرمانده مقتدر میدان، همان‌طور که به جزئیات وقایع نظامی اطراف خودش توجه داشت، به همان مقدار هم از نگاه فرهنگی و کاملاً انسانی به این اتفاقات نگاه می‌کرد. اگر بگوییم که در تبیین تاریخ دفاع مقدس چه در لشکر ۲۷ و چه برای استان همدان بهترین مشوق و محرک، شخص شهید همدانی بود، گزاف نگفته‌ایم.
وی در زمان شروع غائله سوریه، مسئولیت مستشاری آنجا را به‌عهده گرفت و علاوه بر اقدامات مستشاری و مشورت‌هایی که در زمینه‌های نظامی به مسئولان سوری می‌داد، برای تهییج نظامیان و مردم آن کشور جهت مقابله با دشمنی که به شهرها، روستا‌ها و خانه‌هایشان هجوم آورده بود، کتاب‌های ترجمه شده به زبان عربی، مربوط به خاطرات رزمندگان ایرانی در جنگ هشت ساله را به آنها می‌داد تا مطالعه کنند و الگو بگیرند. یعنی به یک عنصر فرهنگی حاضر در میدان جنگ بدل شده بود.
دومین دلیل، نوع نگاه‌ها و اتفاقاتی هستند که تا قبل از مهر ۱۳۹۴ یعنی زمان شهادت حاج حسین در کشورمان حاکم بود.
تا قبل از شهادت شهید همدانی، عزیزانی که در سوریه و عراق به شهادت می‌رسیدند، خیلی مظلومانه و حتی به‌عنوان شهدای مناطقی از ایران در گلزار‌های شهدا دفن می‌شدند و اسمی از شهید مدافع حرم یا القابی مشابه برده نمی‌شد، اما وقتی که در روز ۱۶ مهر ۱۳۹۴ ، حاج حسین در سوریه شهید شد و روز بعد پیکر او به فرودگاه مهرآباد رسید، ابتدا تمامی سرداران و امیران جمهوری اسلامی زیر تابوت این فرمانده سلحشور میدان نبرد با تکفیری‌ها رفتند و روز‌های بعد از آن خیل عظیم مردم عزادار پیکر او را تشییع کردند.
این اتفاق، آن مخفی کاری را شکست و از آن پس شهدای سوریه و عراق با عنوان «شهید مدافع حرم» با عزت و عظمت تشییع و خاکسپاری شدند. اطلاق این لقب زیبا به آن شهدای عزیزی که هزاران کیلومتر دورتر از خانواده‌هایشان به شهادت می‌رسیدند، در حقیقت دستاورد شهادت حاج حسین بود؛ لذا برای ماندگار شدن نام این شهید بزرگوار به ذهن دوستان آمد که چنین جایزه‌ای را با نام او پایه‌ریزی کنند.
با توجه به اینکه دوره اول این جایزه برگزار شده، ارزیابی‌تان از نتایج دوره اول چیست و چه بهره‌ای برای این دوره داشته است؟
این جایزه در سال ۱۳۹۷ بدون هیچ پشتوانه مشخصی از سوی دوستان پیشنهاد داده شد و در ادامه با همکاری و مساعدت عزیزان دست اندر کار با نمره خوب در سال ۱۳۹۸ به نتیجه رسید. قطعاً تجربیات برگزاری دوره اول برای هر چه بهتر برگزار شدن دوسالانه دوم، به کارمان می‌آید و از آن بهره خواهیم برد.
مؤسسان یا پیشنهاد دهندگان اصلی این جایزه چه کسانی بودند؟
ابتدای امر این پیشنهاد را حسام، بنده و وهب فرزند ارشد سردار همدانی به بعضی از دوستان از جمله رئیس وقت حوزه هنری، مؤمنی دادیم که او هم از آن استقبال کرد. محل دبیرخانه در خود حوزه هنری و مسئولیت فراخوان آثار و داوری‌ها به مؤسسه فرهنگی ۲۷ بعثت محول شد. حسام، دبیر علمی و زنجانی مسئولیت اجرایی کار را به عهده گرفتند.
کار‌ها با مشارکت دوستان به خوبی پیش رفت و در آبان ۱۳۹۸ اختتامیه جایزه در حوزه هنری برگزار شد. البته سازمان‌های دیگری هم مانند معاونت فرهنگی سپاه، سازمان سپاه محمدرسول‌الله (ص) تهران بزرگ، سازمان فرهنگی اوج و بنیاد فرهنگی شهید همدانی در این کار به ما کمک کردند.
با توجه به وجهه بین‌المللی مقاومت و دفاع از حرم (حضور افغان‌ها، پاکستانی‌ها، عراقی‌ها و سایر رزمندگان) در دفاع از حرم، آیا تمهیداتی برای بین‌المللی شدن این جایزه دیده شده است؟
موضوع بین‌المللی شدن این جایزه در همان دوره اول مدنظر بود و مورد توجه هم قرار گرفت. چه اینکه بعضی از آثار ناشران لبنانی و سوری هم در داوری‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت، اما چون اطلاع‌رسانی کامل انجام نگرفته بود، آثار زیادی به جشنواره نرسیدند.
امیدوارم در این دوره هم با ارسال آثار خوب و همکاری سازمان‌های مسئول، شاهد اتفاق‌های خوبی در این عرصه فرهنگی باشیم.
انتهای پیام/ 118
منبع خبر