به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، سقوط، انفجار و آتش سوزی در ماه های اخیر تبدیل به یک کلید واژه روتین در نیروهای مسلح آمریکا شده و اگرچه در روزهای اخیر بسیاری از مخاطبان بحث آتش سوزی ناو USS Bonhomme Richard را دنبال کرده اند اما سقوط های پیاپی در بین پرنده های مشهور و مدرن آمریکایی، موضوعی است که بحث های زیادی را بین کارشناسان و فرماندهان سابق آمریکایی ایجاد کرده است.
بیشتر بخوانید:
سقوط جنگنده‌های پیشرفته غربی همچنان رکورد می‌شکند/ دشمن فرضی جان چند خلبان آمریکایی را گرفته است؟ +عکس
ناو ۱.۵ میلیارد دلاری ارتش آمریکا در آتش سوخت/ شناور استراتژیک ایالات متحده قربانی سوء مدیریت و کمبود امکانات آتش‌نشانی+ عکس و فیلم
یگان های پروازی آمریکایی در چند ماه اخیر و خصوصا از اوایل بهار به این طرف به شکل عجیب و غریبی با نرخ بالای حوادث رو به رو شده اند که برای بسیاری از علاقمندان و کارشناسان بخش هوایی سوال برانگیز شده است. حوادث برای یگان های پروازی آمریکا، امسال در ۲۵ ژانویه سال ۲۰۲۰ میلادی آغاز شد که در طی آن یک بالگرد سی هاوک نیروی دریایی آمریکا در نزدیکی ژاپن سقوط کرده و البته در جریان آن ۵ نفر نیروی حاضر در آن بالگرد نجات پیدا کردند.
حادثه بعدی را شاید بتوان یکی از بحث برانگیزترین حوادث هوایی برای یگان های پروازی ارتش آمریکا تلقی کرد. در روز ۲۷ ژانویه یک فروند هواپیمای E-۱۱A ارتش آمریکا در افغانستان سقوط کرد. منابع خبری در ابتدا خبر از سقوط یک فروند هواپیمای مسافربری افغانستانی دادند ولی اندکی بعد مشخص شد که یک پرنده ویژه آمریکایی با ماموریت انتقال افراد خاص و البته بحث رله های ارتباطی و شنود و جاسوسی الکترونیک دچار حادثه شده بود.
طالبان ادعا کرد که این پرنده را ساقط کرده است و آمریکایی ها ادعای سقوط این پرنده به دلیل نقص فنی را مطرح کردند. بنا به اعتراف خود آمریکایی ها دو نفر در این هواپیما حضور داشتند که هر دو نیز در این حادثه کشته شدند.
لاشه E-۱۱A آمریکایی در افغانستان
با فرا رسیدن ماه می (اردیبهشت) و در اواسط این ماه بود که شرایط عجیب برای نیروی هوایی آمریکا آغاز شد. در ابتدا در پایگاه هوایی Eglin در فلوریدا یک فروند جنگنده نسل ۵ اف ۲۲ سقوط کرد. چند روز بعد یک نسل ۵ دیگر آمریکایی یعنی یک فروند اف ۳۵ نیز متعلق به همین پایگاه سقوط کرد. هر دو این جنگنده ها تک سرنشین بوده و در این حادثه هر دو نفر موفق به پرش موفق از هواپیما شدند.
فلش مشکی اف ۲۲ در حال سقوط و فلش قرمز خلبان ایجکت کرده
در اوایل ماه ژوئن و در حالی که تابستان داغ ارتش امریکا در حال شروع شدن بود، یک فروند اف ۱۵ سی نیروی هوایی آمریکا که در انگلستان مستقر بود در جریان یک پرواز تمرینی در سواحل انگلیس دچار حادثه شده و خلبان نیز در این حادثه کشته شد. حادثه بعدی در اواخر ماه ژوئن یک فروند اف ۱۶ سی در ایالت کارولینای جنوبی سقوط کرده و در این حادثه نیز یک خلبان جان خود را از دست داد.
لاشه در حال سوختن اف ۱۶ آمریکایی در کارولینای جنوبی
حدود یک هفته پیش نیز یک اف ۱۶ سی دیگر آمریکایی این بار در ایالت نیومکزیکو سقوط کرد. در این حادثه خلبان موفق به ایجکت از پرنده شده و از این سانحه جان به در برد. این البته لیست تمام حوادث نیروی هوایی آمریکا نبوده چراکه در همین مدت یک فروند اف ۳۵ آمریکایی در ایالت یوتا در هنگام فرود دچار شکستگی در ارابه فرود جلویی شده و در حادثه ای دیگر نیز یک هرکولس آمریکایی در کمپ تاجی عراق از باند خارج شده و شدیدا آسیب دید.
هرکولس آمریکایی آسیب دیده در کمپ تاجی در عراق
اما قبل از پرداختن به علل و مشکلات ممکن در خصوص این حوادث بد نیست در ابتدا نگاه کوتاهی به قیمت پرنده های از دست رفته داشته باشیم. بالگرد سی هاوک از جمله پرنده هایی است که هنوز در خط تولید وجود داشته و در حال حاضر رقمی در حدود ۲۸ میلیون دلار برای هر فروند آن پرداخت می شود. پرنده E-۱۱A بر اساس جت تجاری گلوبال ۷۰۰۰ ساخت شرکت Bombardier ساخته شده است. درباره ماهیت دقیق و قیمت سامانه های نصب شده بر روی این پرنده به صورت دقیق اطلاع رسانی نشده ولی با توجه به اهمیت راهبردی این پرنده برای ارتش آمریکا، براورد کلیه هزینه ها را درباره این پرنده در حدود ۱۰۰ میلیون دلار قرار می دهیم. در این حادثه دو خلبان نیز کشته شدند که هزینه برای آموزش هر خلبان در حدود ۵ میلیون دلار برآورد می شود.
هواپیمای شکاری اف ۱۵ سی بر اساس قیمت سال ۱۹۸۸ میلادی در حدود ۳۰ میلیون دلار قیمت دارد که این بها سال ۲۰۲۰ میلادی در حدود ۴۷ میلیون دلار است. هزینه تربیت یک خلبان اف ۱۵ سی به دلار سال ۲۰۱۸ در حدود ۹ میلیون دلار است. از دست دادن یک اف ۱۵ سی و خلبان آن یعنی آمریکا چیزی در حدود ۵۶ میلیون دلار در این حادثه ضرر کرده است.
خلبان اف ۱۵ کشته شده آمریکایی در حادثه سقوط در سواحل انگلستان
آمریکایی ها در ادامه، دو فروند اف ۱۶ سی و یک خلبان را از دست دادند. بهای اف ۱۶ سی به دلار سال ۱۹۹۸ میلادی چیزی در حدود ۱۹ میلیون دلار بوده که با نرخ تورم و در سال ۲۰۲۰ به رقم ۳۰ میلیون دلار میرسد. دو فروند اف ۱۶ سی یعنی ۶۰ میلیون دلار و از دست دادن یک خلبان اف ۱۶ سی یعنی حدود ۵.۵ میلیون دلار که خسارت ارتش آمریکا در این دو حادثه را به حدودا ۶۵ و نیم میلیون دلار می رساند. شایان ذکر است که تولید هواپیماهای اف ۱۵ و اف ۱۶ سی در حال حاضر متوقف شده است.
از دست دادن اف ۲۲ شاید به نوعی ضربه ای بزرگتر برای نیروی هوایی آمریکا بود چرا که تولید این جنگنده متوقف شده و تولید کم آن در زمان مورد نظر باعث شد قیمت هر فروند از آن به چیزی در حدود ۳۵۰ میلیون دلار برسد. هواپیمای اف ۳۵ سقوط کرده نیز از مدل آ بوده است که اخیرا قیمت آن در حدود ۸۰ میلیون دلار اعلام شده است.
مجموع خسارت نیروی هوایی آمریکا در این سقوط ها که منجر به از دست رفتن کامل چندین فروند هواپیما و دو خلبان شده حدودا چیزی در حدود ۶۶۰ میلیون دلار است که البته اگر بخواهیم هزینه های مربوط به اف ۳۵ حادثه دیده در هنگام فرود و هرلکوس آسیب دیده در عراق نیز حساب کنیم ای بسا به راحتی به رقمی در حدود ۷۰۰ میلیون دلار نیز برسیم.
در بحث علل این حوادث مسائل مختلفی را می توان مطرح کرد. برای نمونه پرنده هایی مثل سری اف ۱۵ سی یا اف ۱۶ سی عمدتا در دهه ۸۰ و حتی ۷۰ میلادی قرن قبلی ساخته شده اند و برخی از آنها شاید بیش از ۴۰ سال عمر دارند و فشار و خستگی سازه آنها در بسیاری از اوقات موجب بروز حادثه می شود. بعد از ماجرای ۱۱ سپتامبر و تهاجم آمریکا به عراق و افغانستان و حملات نظامی در سوریه و لیبی نیز فشار سنگینی به ناوگان هوایی آمریکا وارد شده و در عین این فشار بیشتر خصوصا بر روی پلتفرم های قدیمی تر بیشتر احساس می شود.
البته در بحث جنگنده های نسل ۵ با بحث هایی متفاوت رو به رو هستیم. این جنگنده ها به دلیل حساسیت های بالا در سیستم های به کار رفته در آنها و مسئله پنهانکاری در طراحی بدنه و مواد سازنده آنها همیشه هزینه ساخت و تعمیر و نگهداری سنگینی داشتند که این مسئله با توجه به برخی کاهش بودجه ها در بخش هوایی برای تامین سایر نیروها و البته در خصوص پرنده اف ۳۵ بحث ویروس کرونا که خط تولید قطعات را تحت تاثیر قرار داده و زنجیره تامین را دچار مشکل کرده نیز تاثیر گرفته اند. صد البته بحث اشتباهات انسانی در برخی از این سقوط ها نیز کاملا ممکن است که خود فاکتوری مهم محسوب می شود که می توان به دلایل بسیار گوناگون رخ دهد.
خسارت ها در دریا از ۱ میلیارد دلار آغاز می شود!
اما به مبحث دریا برسیم و خسارت و انفجارهای اخیر که سر خط بسیاری از رسانه های جهان بوده است. قبل از پرداختن به بحث هایی جدید مربوط به ناو USS Bonhomme Richard به حادثه پیش آمده برای یکی دیگر از ناوهای کلاس Wasp به اسم USS Kearsarge اشاره ای می کنیم. این ناو که در سواحل شرقی آمریکا در تاسیسات شرکت کشتی سازی NASSCO از زیر مجموعه های شرکت جنرال دینامیکز در منطقه نورفولک در ایالت ویرجینیا در حال طی دوره ای بازبینی بوده دچار یک آتش سوزی شده است.
البته این آتش به سرعت توسط خدمه حاضر در محل خاموش شده اما به علت ترس ارتش امریکا، هنوز اطلاعات بیشتری در این خصوص منتشر نشده است.
USS Kearsarge
نمایی از USS Bonhomme Richard از بالا و حجم خسارت وارد شده به ناو
اما به سوژه شماره یک این روزهای نیروی دریایی آمریکا یعنی USS Bonhomme Richard بپردازیم. این ناو که در پایگاه دریایی در سن دیگو کالیفرنیا دچار حریق شده بود بعد از ۴ روز سوختن در نهایت خاموش شده و البته تصاویر منتشر شده از آن پس از آتش سوزی نشان از شدت وسیع آسیب به بخش های مختلف این کشتی است. از بین رفتن بخش زیادی از پل فرماندهی، بخش های داخلی و حتی سوراخ شدن بخش های بزرگی از عرشه پروازی اصولا ادامه حیات و تعمیر این ناو را با سوالات بزرگی رو به رو کرده است.
نکته جالب اینجاست که برخی از کارشناسان اعلام کردند در صورتی که نیروی دریایی آمریکا قصد داشته باشد ناو جدیدی را در همین کلاس برای جایگزینی با USS Bonhomme Richard بسازد احتمالا باید هزینه ای در حدود ۴ میلیارد دلار را بپردازد. در هر صورت و تا این جای کار، سال ۲۰۲۰ سالی بسیار پرخرج و پر حادثه برای نیروهای مسلح آمریکا بوده بخصوص آنکه تابستان داغی که رسانه ها و کارشناسان غربی، برای وضعیت کشورمان و نیروهای مسلح ایران به کار می بردند و پیش بینی می کردند، حالا در ایالات متحده در حال رخ دادن است هرچند که هنوز بیش از ۶۰ روز تا پایان این فصل به یادماندنی برای ارتش این کشور، باقی مانده است.