خبرگزاری فارس ـ اراک؛ کشاورزی یکی از ارکان اصلی بقای جوامع و موتور اصلی رشد و توسعه اقتصادی کشورها به شمار می‌رود، با توسعه بخش کشاورزی است که نیازمندی دولت‌ها به واردات کاهش یافته و دولت‌ها به استقلال اقتصادی دست پیدا می‌کنند.
توسعه بخش کشاورزی به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی پیش‌نیاز ضروری برای تحقق توسعه پایدار کشورها امری حیاتی محسوب شده و با توسعه این بخش است که می‌توان در سایر بخش‌ها به شکوفایی و توسعه دست یافت.
با تولید محصولات کشاورزی و رسیدن به خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی نیاز دولت‌ها به واردات کاهش یافته و دولت‌ها به استقلال و شکوفایی اقتصادی دست پیدا می‌کنند.
رونق و شکوفایی بخش کشاورزی در همه شرایط به ویژه در شرایط تحریم نقشی اساسی در کاهش اثر تحریم و تداوم پیشرفت و رشد سایر عرصه‌ها داشته و موتور اصلی رشد و توسعه اقتصادی به شمار می‌رود.
ایران طی چهل سال اخیر تحریم‌های بسیار سختی را پشت سر گذاشته و آنچه موجب شده بتواند با وجود این تحریمها همچنان در برابر فشارهای دشمنان ایستادگی کند، تکیه بر توان داخل و تلاش در مسیر خودکفایی است که بخشی از این خودکفایی از مسیر کشاورزی عبور می‌کند.
امروز جوانان و فعالان عرصه تولید در شهر اراک ضمن تلاش برای گسترش تولیدات کشاورزی، این بخش را با تکنولوژی‌های پیشرفته آمیخته کرده و موفق شده‌اند از این رهگذر تولیدات خود را کارا و با استفاده از دانش‌های نوین در عرصه تولید محصولات کشاورزی زمینه تولید ثروت، ایجاد بازار و ارز آوری را فراهم کرده و کشور را از واردات بی‌نیاز کنند.
شرکت زیست فناور فرارویش از جمله شرکت‌های دانش‌بنیانی است که از سال 97 فعالیت خود را در زمینه کشت بافت گیاهی آغاز کرد و در سال جاری موفق به ثبت این شرکت شد.
کشت بافت گیاهی یکی از شاخه‌های بیوتکنولوژی زیست فناوری است که کاربردهای زیادی در زمینه اصلاح نباتات، تکثیر انبوه گیاهان به صورت غیرجنسی دارد و قادر است از نمونه کم گیاه تعداد زیادی گیاه در مدت زمان کوتاه با حفظ خصوصیات پایه مادری تولید کند.
با توجه به اهمیت این شاخه از بخش کشاورزی و نقش آن در تولید محصولات کشاورزی با دکتر صالحی رئیس هیات مدیره این شرکت دانش‌بنیان به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
فارس: اهمیت کشت بافت‌گیاهی در حوزه بخش کشاورزی چیست؟
صالحی: این روش کشت می‌تواند گیاهان سالم و با حفظ خصوصیات پایه مادری را تولید و روانه بازار کند، گاها گیاهانی با پایه مادری به تعداد کم وجود دارد که تکثیر آنها با روش سنتی دشوار است که با استفاده از روش کشت بافت می‌توان آنها را عاری از هرگونه بیماری‌ها و آلودگی‌های ویروسی و حفظ خصوصیات پایه مادری تولید و تکثیر کرد.
سالانه تعداد زیادی گیاه زینتی در کشور تولید و عرضه می‌شود که در سال‌های گذشته بسیاری از این گیاهان به صورت آماده به کشور وارد و پرورش داده می‌شود و گلخانه‌داران با پرورش این گیاهان؛ آنها را به بازار عرضه می‌کردند.
به دلیل تحریمها واردات این گیاهان زینتی دچار مشکل شد و از آنجا که روش سنتی تکثیر جوابگو نبوده و تکثیر آن با روش سنتی مقرون به صرفه نیست، روش کشت بافت مورد توجه قرار گرفت.
در روش سنتی تکثیر احتمال انتقال بیماری‌ها و عدم انتقال صفات مادری به نسل بعد وجود دارد، که در روش کشت بافت این اشکالات وجود ندارد.
فارس: چه تعداد گیاه به مرحله کشت بافت رسانده‌اید؟
صالحی: شرکت زیست فناور فرارویش در حال حاضر 10 گیاه زینتی را در حال تکثیر دارد که چهار گیاه کالادیوم، پیرومیا ابلق، فیلودندرون، فیکوس به مرحله تجاری رسیده و 6 گیاه دیگر در مرحله تحقیقاتی هستند.
فارس: شما به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نهال آناناس در کشور مطرح هستند، ایده تولید این نهال چگونه شکل گرفت؟
صالحی: در حال حاضر سطح زیرکشت گلخانههای کشور طبق برنامه توسعه ششم به شدت در حال افزایش است، اما تعداد گیاهانی که در گلخانه‌ها کشت می‌شود محدود و اندک هستند.
کشت گلخانهای به دلیل مصرف کم آب، بازدهی اقتصادی بالا و نرخ اشتغال خوبی که دارد، از اهمیت ویژه‌ای در کشور برخوردار است، به همین دلیل تنوع‌بخشی به تولیدات گلخانهای به عنوان یکی از رویکردهای وزارت جهاد کشاورزی در دستور کار قرار گرفت و برنامه‌ریزی‌های خوبی در این راستا انجام شد که یکی از تولیداتی که در این راستا مورد توجه قرار گرفت، گیاه آناناس بود.
آناناس یک گیاه گرمسیری است که از سال 95 توسط جهاد کشاورزی وارد کشور شد، تحقیقات بسیاری در زمینه سازگاری این گیاه با شرایط گلخانهای انجام شد و تولید آن در شرایط گلخانهای موفقیت آمیز شناخته شد که همین مسئله موجب شد توسعه کشت آناناس مورد توجه قرار گیرد.
برای توسعه کشت این گیاه پایه مادری کافی در کشور وجود نداشت، یکی از بهترین نوع‌های آناناس، آناناس MD2 است که میوه بسیار خوش طعم و با ظاهر بازار پسند و سرشار از ویتامین C است که از نظر تولیدی مقاوم به بیماری‌ها است.
تکثیر این رقم طی قراردادی توسط موسسه تحقیقات گل و گیاهان زینتی کشور به شرکت فراروش واگذار شد که این شرکت موفق به تکثیر این گیاه به روش کشت بافت شد.
فارس: تاکنون چه تعداد نهال آناناس تولید کرده‌اید؟
صالحی: در سال جاری حدود 100 هزار پایه نهال آناناس توسط شرکت تولید و بین گلخانههای کشور توزیع شد.
این شرکت آمادگی دارد در سال 1400 بالغ بر 700 هزار نهال آناناس تولید و عرضه کند.
فارس: مزیت‌های کشت این گیاه برای کشور چیست؟
صالحی: با کلید خوردن این طرح در اراک برای 12 نفر به صورت مستقیم شغل ایجاد شده است.
هرسال مقدار زیادی ارز دولتی برای واردات آناناس از کشور خارج می‌شد که با توسعه کشت این محصول در گلخانههای کشور علاوه بر جلوگیری از خروج ارز، امکان صادرات آن به کشورهای منطقه فراهم است.
با تولید این محصول از خروج ارز از کشور جلوگیری شد، ضمن اینکه تولید آناناس بازدهی اقتصادی بالایی دارد.
ایران پیش از این یکی از وارد کنندگان آناناس بود به طوری که در سال گذشته بیش از 10 میلیون دلار بابت وارات این میوه ارز از کشور خارج شد، لزوم کاهش وابستگی به خارج و جلوگیری از خروج ارز، ضرورت تنوع بخشی به تولید محصولات گلخانهای، ایجاد یک فرصت شغلی سودآور، اقتصادی‌کردن واحدهای تولید گلخانهای، کمک به تأمین ارز از طریق صادرات محصولات گلخانهای و تأمین نیاز داخلی مسوولان را بر آن داشت که طرح تولید آناناس را کلید بزنند که به همین منظور طرح توسعه و ترویج کشت آناناس در شرایط گلخانه به صورت پایلوت در استان‌های گیلان، گلستان، مرکزی، سیستان‌وبلوچستان و فارس عملیاتی شد که هم اکنون مرکزی به عنوان بزرگ‌ترین تولید کننده نهال این محصول در سطح کشور شناخته می‌شود.
فارس: وضیت ایران از نظر تولیدات گلخانهای چگونه است؟
صالحی: تولیدات گلخانههای از نظر اقتصادی، استراتژیکی و ایجاد اشتغال و همچنین حفظ آب از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
قدمت تولید محصولات گلخانهای به چهار دهه قبل باز می‌گردد، هم اکنون سطح کل گلخانههای کشور حدود ۱۵ هزار و ۸۰۰ هکتار است که بخش اعظم این گلخانه‌ها تنها به تولید محصولاتی چون مثل خیار، گوجه‌فرنگی و گل رز اختصاص دارد.
مشکلی که کشور حوزه تولید محصولات گلخانهای با آن مواجه است بحث نبود تنوع محصول است که رفع این مشکل با ایجاد تنوع محصولی در دستور کار برنامه‌ریزان امر قرار گرفت و در این راستا کشت انواع سبزی و صیفی‌های جدید، انواع میوه‌های نیمه‌گرمسیری و گرمسیری، میوه‌های معتدله و سردسیری، انواع بری‌ها و گیاهان دارویی به صورت پایلوت در کشور آغاز شد که آناناس هم جزءی از این میوه‌ها است.
فارس: میزان تولید آناناس چقدر است و این محصول در چه کشورهایی تولید می‌شود؟
صالحی: تولید سالانه آناناس 25.5 میلیون تن در جهان است، برزیل و تایلند مهم‌ترین کشورهای تولیدکننده آناناس هستند.
در چند سال اخیر آناناس به لحاظ ارزش غذایی و دارویی مورد توجه بسیاری از مصرف‌کنندگان کشورهای مختلف قرار گرفته است.
این میوه ارزش خوراکی بسیار بالایی دارد و سرشار از ویتامین A، ویتامین C، ویتامین‌های گروه B، کلسیم، فسفر، آهن، اسید سیتریک، اسید مالیک بوده و برای ارتقا سلامت قلب، سرطان، افزایش اثر داروهای ضد آرتریت، سلامت کلیه‌ها، درمان التهاب، مشکلات گوارشی و افزایش انرژی بسیار مفید است.
فارس: برنامه آتی شرکت چیست؟
صالحی: توسعه سبد محصولات و تنوع بخشی به تولیدات از مهم‌ترین برنامه‌های آتی است، علاوه بر آن اصلاح چند رقم گیاه زینتی نیز از دیگر اهداف آتی شرکت است.
*****************
گزارش از حمید جلالی
*****************
انتهای پیام/
منبع خبر