خبرگزاری فارس، گروه شهری: آشنایی با تاریخچه متروی تهران از هنگامی که اولین قطار شهری در سال 1863 میلادی در لندن به کار افتاد تا زمان حاضر که اکثر شهرهای مهم دنیا دارای شبکه‌های مترو و قطارهای سریع السیر بین شهری هستند حدود 142 سال می‌گذرد.
اولین قطار مترو به یک موتور بخار مجهز بود که سوخت آن از ذغال سنگ تامین می‌شد و دود ناشی از این سوخت، تونل‌های مترو را آلوده می‌ساخت و از طریق لوله‌هایی مثل لوله بخاری به خارج هدایت می‌شد.
در حال حاضر مترو تهران در هفت خط اصلی در حال خدمات رسانی است که پنج خط آن (۲، ۳، ۴، ۶، ۷) کاملاً درون‌شهری، یک خط آن (۵) نسبتاً برون‌شهری (میان تهران و کرج) و یک خط آن (۱، انشعاب خط ۱) به صورت دو قسمتی است که قسمت نخست درون‌شهری و قسمت دوم برون‌شهری (میان تهران و فرودگاه امام خمینی (ره)) فعال است.
هرچند کرونا آمار مسافران مترو را کاهش داده ولی در اسفند 99 آمار روزانه مسافران شهر زیرزمینی به یک میلیون و 100 هزار نفر و اکنون حدود 700 تا 800 هزار نفر است. فارغ از شرایط کرونا یکی از بهترین وسایل حمل و نقل و جابجایی در تهران، مترو است که البته توسعه آن با بی مهری دولتی ها همراه شده و مدیران شهری معتقدند، طی سال های گذشته دولت به وعده های خود در همکاری با شهرداری چندان عمل نکرده است.
این روزها که ویروس کووید 19 در حال جولان است و شرایط تهران دوباره قرمز شده کمبود واگن بیش از هر زمان دیگری محسوس است. امکان رعایت فاصله اجتماعی نیست و تنها مسافران می توانند به زدن ماسک بسنده کنند. البته برخی شورای شهری ها هم می‌گویند؛ مترو کانون اصلی انتقال کرونا نیست و رتبه 13 در انتقال بیماری دارد ولی کارشناسان بهداشتی نظر متفاوت دارند و معتقدند هر مکان سربسته و پرجمعیت علیرغم جود تهویه ریسک بالایی در ابتلا به کرونا دارد.
درباره موضوعات مختلف مترو تهران از جمله زمان افتتاح ایستگاه های جدید مترو، هزینه ساخت هر کیلومتر خط مترو، سرانجام ساخت مترو پرند و خط 10 مترو تهران، جلسه با معاون اول رئیس جمهور و اوراق مشارکت با علی امام، مدیرعامل شرکت مترو تهران به بحث و گفت‌وگو نشستیم که جزئیات آن به شرح ذیل است:
افتتاح 4 ایستگاه جدید تا 30 روز دیگر
سرانجام افتتاح ایستگاه‌های جدید مترو در پایتخت به کجا رسید و آیا برنامه‌ای در این راستا اجرایی خواهد شد؟
4 ایستگاه جدید مترو تا پایان اردیبهشت در پایتخت به بهره‌برداری می‌رسد که البته قرار بود این 4 ایستگاه جدید در ماه‌های پایانی سال 99 به بهره‌برداری برسد ولی از آنجایی که اوراق مشارکت سال 98 به موقع دست‌مان نرسید و با تأخیر آزاد شد و هنوز بخشی از آن محقق نشده است،این مسأله به سرانجام نرسید.البته سال پیش 9 ایستگاه با 7.5 کیلومتر به بهره‌برداری رسید و افتتاح تعدادی پست برق و ورودی دوم ایستگاه‌ها را داشتیم.
مترو به مرزداران، شهرک آزمایش، اقدسیه و باقرخان می‌رسد
4 ایستگاه جدیدی که قرار است تا پایان اردیبهشت به بهره‌برداری برسد شامل ایستگاه مرزداران در شهرک آزمایش در خط 6، ایستگاه اقدسیه در خط 3 و ایستگاه باقرخان در خط 8 است.
200 میلیارد تومان از اوراق مشارکت هنوز وصول نشده است
چقدر از اوراق مشارکت که قرار بود جهت توسعه مترو تهران محقق شود وصول شد؟
به طور کلی این اوراق هزار میلیارد تومان بود که 800 میلیارد تومان آن آزاد و به عبارتی وصول شد و 200 میلیارد آن هنوز باقی مانده است که همچنان پیگیر هستیم که هر چه زودتر به سرانجام برسد.
ورود بانک شهر به موضوع اوراق مشارکت مترو
اخیرا با معاون اول رئیس جمهور درباره موضوع اوراق مشارکت جلسه ای داشته اید. نتیجه این جلسه چه بود و آیا مشکل در مساله اوراق مشارکت برطرف می شود؟
بله دستور جلسه بررسی مشکلات انتشار اوراق مشارکت کلانشهرها به ویژه تهران بود. شهرداری‌ها با بانک شهر به دلیل آنکه متعلق به شهرداری کلانشهرها است راحت‌تر کار می‌کنند اما به دلیل مشکلاتی که در سنوات گذشته مواجه بود در سال‌های اخیر بانک مرکزی محدودیتی قائل شد که این بانک عاملیت انتشار اوراق مشارکت را داشته باشد.
بنابراین رایزنی‌هایی در این جلسه برای عهده دار شدن عاملیت بانک شهر در زمینه اوراق مشارکت انجام شد و با توضیحاتی که مدیرعامل بانک شهر ارائه داد، مقرر شد از ظرفیت ۸ هزار میلیاردی اوراق مشارکت بند «د» تبصره ۵ بودجه سال گذشته، تا سقف ۵ هزار میلیارد تومان به بانک شهر اجازه پذیرش عاملیت دهند و در این راستا مشکل شهرداری تهران و برخی شهرهای دیگر برطرف شد.
در سال گذشته تهران برای توسعه مترو هزار و ۸۵۰ میلیارد و ۴۵۰ میلیارد برای اتوبوسرانی اعتبار اوراق مشارکت داشت و اقدامات قانونی پیش برده شد و موافقت اولیه بانک مرکزی گرفته شد و امیدواریم در ادامه مسیر مشکل جدی نداشته باشیم.
بودجه مترو تهران در سال 1400
بودجه مترو تهران در سال 1400 چه میزان بوده و جزئیات آن چگونه در نظر گرفته شده است؟
بودجه مترو تهران بر اساس مصوبه شورای شهر تهران 6 هزار میلیارد تومان است که برای نخستین بار در بودجه شهرداری تبصره‌ها را به ردیف بودجه اضافه کردند البته 550 میلیارد تومان از این 6 هزار میلیارد تومان هزینه انتشار اوراق مشارکت در نظر گرفته شده و 2300 میلیارد تومان هم برای اوراق مشارکت پیش‌بینی شده و بقیه هم از منابع شهرداری است.
خط مترو پرند تکمیل می شود
سرانجام ساخت مترو پرند به کجا رسید؟
امسال برای نخستین بار 500 میلیارد تومان جهت تکمیل خط پرند از بودجه مترو در نظر گرفته شد البته این مسائل با فرض تهاتر با املاک از وزارت راه و شهرسازی است. اقدامات عمرانی برای ساخت خط پرند سال‌هاست که آغاز شده و به عبارتی این خط ادامه خط یک بوده که در دوره قبلی مدیریت شهری تا فرودگاه امام خمینی (ره) راه‌اندازی شده است. ادامه آن 19 کیلومتر بوده و پیشرفت فیزیکی این خط 70 درصد است. اگر منابع مورد نیاز برای مسیر مترو پرند تأمین شود قطعا این خط یکساله به بهره‌برداری خواهد رسید.
هزینه راه‌اندازی هر خط و ایستگاه مترو
هزینه راه‌اندازی هر خط مترو و هر ایستگاه شهر زیرزمینی در پایتخت چقدر تمام می‌شود؟
یک کیلومتر خط مترو هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که البته این میزان با در نظر گرفتن تجهیزات کامل و کارهای ساختمانی پیش‌بینی شده است همچنین هر ایستگاه مترو حدود 200 تا 250 میلیارد تومان آب می‌خورد.
زمان رونمایی از قطار ملی
ساخت قطار ملی به کجا رسید و چرا قبل از سال علیرغم وعده‌های داده شده توسط مدیران شهری رونمایی نشد؟
قبل از سال اقدامات ساخت قطار ملی کامل شد و 23 اسفند سال پیش پیروز حناچی شهردار تهران، محسن هاشمی رئیس شورای شهر، نوبخت معاون برنامه و بودجه ریاست جمهوری و سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری بازدیدی از محل ساخت قطار ملی داشتند. در حال حاضر منتظر هستیم که دفتر ریاست جمهوری تاریخی را اعلام کند تا این قطار با حضور حسن روحانی بزودی مورد رونمایی قرار گیرد.
تهران به 1500 واگن مترو نیاز دارد
چه زمانی قرار است تولید قطار ملی انبوه‌سازی شود؟
قطعاً با یک گل بهار نخواهد شد، تجربه طراحی و ساخت باید در قراردادهای انبوه‌سازی برود که این مسأله با حمایت دولت امیدواریم مورد تحقق قرار گیرد البته در اسفند سال پیش، قرارداد 105 دستگاه واگن را با شرکت واگن‌سازی تهران منعقد کردیم ولی به طور کلی تهران به 1500 دستگاه واگن نیاز دارد و تأمین این واگن‌ها مستلزم حمایت جدی دولت است. در حال حاضر 70 درصد اجزای قطارهای مترو از خارج وارد می‌شود و ما داریم برنامه‌ریزی می‌کنیم تا 85 درصد را داخلی کنیم که قیمت تمام شده با این مسأله بسیار کاهش می‌یابد و 25 تا 30 درصد با تولید قطار ملی و داخلی‌سازی صرفه‌جویی ارزی صورت می‌گیرد.
41 رام قطار نیاز به نوسازی و اورهال دارد
چه تعداد از قطارهای مترو تهران نیاز به نوسازی و اورهال شدن دارند؟
41 رام قطار باید در مترو تهران اورهال شود که از محل تبصره 18 بودجه کل کشور توافقنامه‌ای بین نوبخت و حناچی و صندوق امید در ماه پایانی سال گذشته انجام گرفت و با کمک دولت قرار است 31 رام قطار در سال 1400 اورهال شود. در هفته آخر سال گذشته اولین تخصیص را بر اساس این توافقنامه گرفتیم و ان‌شاءالله امسال شاهد اتفاقات خوبی در این راستا خواهیم بود.
البته سال گذشته را به جرأت می‌توان یکی از سخت‌ترین سال‌ها برای پیشبرد اهداف برنامه‌های اجرایی در کل کشور دانست که این امر قاعدتاً مبتلا به فعالیت‌های شهرداری کلانشهرها هم بوده است. با این وجود شهرداری تهران تلاش فراوانی داشت تا از تمام امکانات بالقوه و بالفعل استفاده کند و بتواند اولویت‌های برنامه خود در سال 99 را به سرانجام برساند، یکی از این اولویت‌ها، توسعه شبکه حمل و نقل عمومی و افزایش بهره‌وری خطوط مترو تهران بود و امسال هم همین مسیر را پیش خواهیم رفت.
اولویت کاری مترو در سال 1400
چه برنامه هایی در اولویت کاری مترو در سال 1400 قرار دارد؟
اولویت اول تکمیل خطوط ۶ و ۷ و در مرحله بعدی عملیات اجرای خط 10 است. همچنین کلنگ زنی توسعه شرقی خط ۴ و تکمیل توسعه غربی خط ۴ نیز در دستور است و اگر منابع تامین شود می توانیم تا پایان سال آن را تکمیل کنیم. همچنین تکمیل و بهره برداری از پایانه اکباتان و بهره برداری از فاز دو پایانه کلاهدوز در خط ۴ نیز از دیگر برنامه‌های مترو تهران در سال ۱۴۰۰ است.
بدهی چندانی به پیمانکاران نداریم
بدهی شرکت مترو به پیمانکاران چگونه بوده و آیا مطالبات آنها کامل برطرف شده است؟
تا پایان سال تقریبا بدهی‌ها به پیمانکاران انجام شده و بدهی مستقیمی نداریم در حال حاضر کمتر از هزار میلیارد تومان بدهی وجود دارد به مرور اقدامات لازم در این راستا انجام می‌گیرد.
آغاز عملیات اجرایی خط 10 مترو از سمت میدان دریاچه چیتگر
ساخت خط 10 مترو تهران به کجا رسید و چه زمانی این خط مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد؟
هر خطی که ساخت آن آغاز می‌شود 5 تا 10 سال طول می‌کشد تا به بهره‌برداری برسد کلنگ خط 10 را شهریور بر زمین زدیم و دستگاه TBM خط 7 در 6 ماهه دوم سال گذشته به محل جدید پیش‌بینی شده به سمت دریاچه چیتگر منتقل شد و امیدواریم امسال کارها آغاز شود و تا قبل از فروردین عملیات اجرایی در ایستگاه دریاچه چیتگر آغاز شود.
خط ۱۰ حدود ۴۳ کیلومتر است
به طور کلی خط ۱۰، به طول ۴۳ کیلومتر است و از فلکه سوم تهرانپارس شروع و تا وردآورد ادامه می‌یابد. اکنون ۱۴ کیلومتر از این خط در حد فاصل میدان دریاچه چیتگر تا میدان کتاب و در ادامه تا نمایشگاه بین المللی در دستور کار است.
خطری دریاچه را تهدید نمی‌کند
آیا ساخت خط 10 مشکلی برای دریاچه چیتگر به همراه نخواهد داشت؟
خیر، مشکلی در این راستا نیست و فاصله مناسب با دریاچه در نظر گرفته شده است.
وضعیت مجتمع‌های ایستگاهی مترو چگونه است؟
در سال ۹۹ نسبت به چند سال قبل توجه به مجتمع‌های ایستگاهی بهتر بود چرا که چند سال عملا این موضوع درآمدزایی نداشت. اما در سال ۹۹ توانستیم یک قرار داد را به پشتوانه پروژه‌های مجتمع ایستگاهی انجام دهیم.
سال پیش مناقصه‌ای برای تأمین کابل و برخی از خطوط با استفاده از ظرفیت مجتمع‌‌گاهی در نظر گرفته شد و 507 میلیارد تومان برای تأمین کابل‌های مورد نیاز تهیه کردیم امسال هم نسبت به این عملکرد خوش‌بین هستیم.
انتهای پیام/
منبع خبر