گروه سیاسی خبرگزاری فارس: رستم قاسمی وزیر نفت دولت دهم در سال‌های 90 تا 92 یعنی در زمانی که تحریم‌های دشمنان علیه ملت ایران به اوج خود رسیده بود، است و یکی از نامزدهای ریاست جمهوری در سال جاری محسوب می‌شود که البته وقتی در این‌باره از او سوال می‌پرسیم می‌گوید که تا انتخابات زمان زیادی مانده است و بعدا تصمیم‌گیری نهایی گرفته می‌شود.
با قاسمی در مورد موضوعاتی همچون تحریم‌ها و وضعیت فروش نفت ایران در شرایط فعلی، وضعیت معیشت و اقتصاد مردم، دولت یازدهم و دوازدهم، وعده‌های انتخاباتی نامزدها، اختیارات رئیس جمهور و حتی رقابت‌های انتخاباتی گفت‌و‌گو کردیم که مشروح این گفت‌و‌گو به شرح زیر است:
فارس: آقای مهندس! شما خاطره‌ای از حضورتان در یک تاکسی و دیالوگی درباره مقامات کشور داشتید. سوال من این است که اگر یکی از وزرای آقای روحانی سوار تاکسی شود چه چیزهایی خواهد شنید و واکنش مردم به او چه خواهد بود؟
قاسمی: من چند شب پیش با راننده‌ام به جلسه‌ای می‌رفتم و در مسیر به ترافیک خوردم و می‌دانستم دیگر به جلسه نمی‌رسم. به راننده گفتم شما ماشین را بغل نگه دارید و من موتورسیکلت می‌گیرم و می‌روم. پول نقد هم همراهم نبود. از این دوست همراه خودم پول نقد گرفتم تا موتورسیکلت سوار شوم. وقتی می خواستم سوار موتور شوم، راننده موتورسیکلت که فرد جوانی بود به محض اینکه من می‌خواستم سوار شوم از من پرسید: اصلا پول داری؟ گفتم بله پول همراهم است. راننده موتورسیکلت پاسخ داد: شما یکبار سوار تاکسی شدی پول همراهت نبوده من فکر کردم شما را برسانیم پول همراهت نیست. (با خنده) من گفتم نه اینبار پول نقد همراه دارم. راننده موتورسیکلت گفت من چون شما را شناختم خواستم با شما شوخی کنم. خلاصه مسیر را با ایشان رفتیم و با هزار مکافات هم از من پول را پذیرفت.
مردم همیشه یک انتقاداتی از شرایط موجود دارند. در تاریخ کشور هیچ گاه شرایط اقتصادی به سختی و دشواری اکنون نبوده است. من فکر نمی‌کنم که در سخت بودن شرایط فعلی کشور بین افراد اختلاف نظری وجود داشته باشد.
فارس: یعنی حتی سخت‌تر از قحطی‌های جنگ جهانی اول و دوم؟
قاسمی: آن زمان من خیلی … (با خنده) منظور من تاریخ اخیر ایران است. ما اکنون در حوزه اقتصادی کشور در ایستگاهی بدی قرار داریم و شرایط زندگی مردم اصلاً مطلوب نیست. بیشترین گفت‌وگوی مردم در تاکسی‌ها درباره مباحث روز کشور و اقتصادی است و حتی اگر یک مسئولی نیز در تاکسی باشد، مردم بدون هیچ رودربایستی مسائل و نقطه نظرات خود را مطرح می‌کنند. امروز آنقدر موضوعات فراگیر شده که گفتن موضوعات کشور فقط در تاکسی‌ها نیست و مردم در هر جایی مثل فروشگاه‌ها و صف‌های نانوایی نیز نارضایتی خود را از شرایط اقتصادی بیان می‌کنند. وقتی در نانوایی‌های پایتخت کشور نوشته شده نان قرضی به این معنی است که ما شرایط خوبی نداریم.
فارس: خیلی‌ها معتقدند که نتیجه گفتمان حاکم بر دولت و نگاهی که آقای روحانی و کابینه‌اش به امورات کشور و بحث ناکارآمدی دارند، این وضعیت را برای کشور رقم زده است. یعنی وعده بزرگ انتخاباتی مثل درآمد سرشار از رشد اقتصادی. چقدر قبول دارید که شرایط فعلی نتیجه گفتمان حاکم دولت است و هر فردی هم به جای روحانی از این گفتمان قدرت را بدست گیرد وضعیت همینگونه خواهد بود؟
قاسمی: نامزدهایی که در انتخابات شرکت می‌کنند همواره شعارها و وعده‌هایی می‌دهند اما وقتی شعارها آنقدر غلیظ بوده و بی انصافی‌ها زیاد می‌شود، نتیجه این می‌شود. شما شعارهایی که علیه دولت سابق صورت می‌گرفت را به خاطر دارید. من در دولت سابق وزیر نفت بودم و شاهد تلاش‌های شبانه‌روز همکارانم بودم. در دولت دهم ساعت کار وجود نداشت. تلاش‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در شرایط خاص خود اتخاذ می‌شد. بعد از یازدهمین دوره انتخابات تا سال‌ها بعد حرف‌های غیر واقعی زیادی علیه دولت نهم و دهم گفته شد و ما امروز باید این قضاوت را به مردم واگذار کنیم که آیا آن حرف‌ها و عملکرد دولت فعلی با هم تناسب دارد؟ که البته این قضاوت توسط مردم از سال ها قبل شروع شده است.
*وضعیت امروز اقتصادی کشور به دلیل عدم تصمیم‌گیری از سوی مسئولان است
فارس: درباره عملکرد دولت حسن روحانی حرف زیاد زده می‌شود. خیلی‌ها معتقدند که اقدامات صورت گرفته در دولت دارای سناریوهایی بوده و گره زدن امورات جاری کشور به انتخابات عامل برخی از تصمیمات است و برخی از کارشناسان معتقدند که مسئولان دولتی به لحاظ سنی و تضاد منافع توانایی اداره امور را ندارند. شما فکر می‌کنید که وضعیت فعلی کشور نتیجه کدام یک از مواردی که گفته شد، است؟
قاسمی: من الان قصد قضاوت ندارم. نتیجه حکمرانی امروز کشور وضعیت فعلی مردم از لحاظ اقتصادی و معیشتی است. اینکه دولت توانسته تصمیماتی را در حوزه عبور از تحریم‌ها بگیرد، اقدام خوبی است اما همچنان که مقام معظم رهبری نیز بر آن تاکید فرمودند ما اگر جنگ اقتصادی داریم که حتماً هم داریم کسانی که می‌خواهند در این جنگ حضور پیدا کنند، باید زره‌های خود را بر تن کنند. زره ما در جنگ اقتصادی قدرت تصمیم است و قطعا به دلیل برخی از تصمیمات اشتباه نیز از شما حسابرسی خواهند کرد. وضعیت امروز اقتصادی کشور به دلیل عدم تصمیم‌گیری از سوی مسئولان است. با اینکه ثروتمند هستیم اما سهم ما از کیک اقتصادی جهانی بسیار ناچیز است.
*وضعیت فعلی معجونی از سهم ناکارآمدی، عدم تصمیم‌گیری و تحریم‌ها است
فارس: سهم ناکارآمدی در وضعیت امروز را چقدر می‌دانید؟
قاسمی: نتیجه امروز کشور معجونی از سهم ناکارآمدی، عدم تصمیم‌گیری و تحریم‌ها است.
فارس: آقای روحانی اخیراً تاکید کردند که شعارهایی که من دادم برای زمان «تحریم اقتصادی» بود و اکنون در «جنگ اقتصادی» به سر می‌بریم و من را در این دوران قضاوت کنید. آیا این ترفندی برای فرار از پاسخگویی نیست؟
قاسمی: زمانی که دولت دموکرات‌ها یعنی آقای اوباما سرکار بود، برای تحریم‌هایی که علیه ایران در سال 90 وضع کردند عنوان «تحریم‌های فلج کننده» را انتخاب کردند. تا آن روز نفت کشور به شکل فعلی تحریم نشده بود و شریان‌های مالی نیز وضعیت امروز را نداشت و البته ما تجربه تحریم به این شکل را نیز نداشتیم. ضمناً وابستگی‌های بسیاری نیز تا آن روز داشتیم. آن زمان ما تحریم آمریکا، سازمان ملل و اروپا هم بودیم. امروز درست است که اروپایی ها با ما همکاری نمی‌کنند اما مورد تحریم آنها و سازمان ملل نیستیم. پس اگر الان جنگ اقتصادی است پس آن زمان که ما همزمان مورد تحریم آمریکا، اروپا و سازمان ملل قرار داشتیم، چه بود؟ تحریم سازمان ملل موضوع مهمی است و واقعیتی است که نمی‌توان از آن فرار کرد؛ آن زمان جنگ نبود؟ و الان جنگ است؟ به هر حال مردم انتظار داشتند امروز عزت پاسپورت ایرانی‌ها به افلاک رسیده باشد.
*مردم نخواهند پذیرفت که جریانی شرایط امروز کشور را به گردن دیگران بیاندازد
فارس: آقای مهندس! جریان دولت و حامیان او یعنی اصلاح‌طلبان برای انتخابات 1400 به دنبال معرفی کاندیدا به مردم هستند و به زعم بسیاری از کارشناسان سیاسی به دنبال مقصر برای عملکرد خودشان هستند. آقای روحانی در سه برهه سه مقصر معرفی کرده؛ دولت قبل، مجلس شورای اسلامی در دوره یازدهم و دولت ترامپ. به نظر شما چه روشنگری باید در بین مردم صورت گیرد که نامزدهای جریان دولت و اصلاح‌طلبان با عملیات روانی مقصرتراشی نکنند.
قاسمی: اگر ما برای مردم عقل قائل شویم باید بگوییم که قدرت تشخیص مردم بسیار بالا است. ما تاکنون سابقه چنین شرایطی در کشور نداشتیم؟ اینکه جریانی بخواهد شرایط امروز کشور را به گردن دیگران بیاندازد مردم نخواهند پذیرفت چون همه اختیاراتی که لازم بود نظام برای رفع تحریم‌ها و حل مشکلات اقتصادی مردم در اختیار دولت قرار داد و شرایط آن امروز اینگونه شده است. بالاخره اتوبوس دولت است که باید پاسخگوی شرایط امروز کشور باشد.
فارس: آقای روحانی در برخی مسائل از اختیارات رئیس جمهور انتقاد و گلایه داشته است. نظر شما در این خصوص چیست؟
قاسمی: ما در کشور قانون اساسی داریم و کسی که به عنوان رئیس جمهور انتخاب می‌شود باید بر اساس قانون اساسی کشور عمل کند و قانون اساسی هم مشخص است. اینکه ما روزی قانون اساسی کشور را مطالعه و خودمان را به مردم عرضه کردیم و شعارهایی دادیم و امروز بگوییم دیگران مقصر هستند و اختیاری نیز نداشتیم بعید می‌دانم که پذیرش آن توسط مردم مورد قبول واقع شود.
فارس: اینجا سوال از سوی بسیاری مطرح می‌شود که اگر رئیس جمهور فاقد اختیار است پس چرا یک جریان سیاسی که همواره معترض است پس چرا برای انتخابات نامزد معرفی می‌کند و برای رای آوری آن تلاش می‌کند.
قاسمی: هر کسی در کشور در مورد تحریم انتخابات صحبت کند از دایره نظام خارج است چون کشور دارای قانون اساسی است و هرکسی قانون اساسی را می‌پذیرد در دایره نظام حضور دارد. ممکن است عده‌ای به هر دلیلی پای صندوق رای نیایند و مردم نارضایتی از وضع موجود را دارند و این یک واقعیت است اما مردم همیشه این را اثبات کردند که علی‌رغم ناراضی بودن از وضع موجود در انتخابات شرکت می‌کنند البته و امروز این نارضایتی خیلی بیشتر شده و من معتقدم مردم ما در انتخابات حتما شرکت می‌کنند. هرکسی بر طبل تحریم انتخابات بکوبد از دایره نظام خارج است. به هر حال همه جریانات در انتخابات نامزد معرفی می کنند اما مردم شرایط واقعی کشور را می‌سنجند. بر اساس نتایج مراکز نظرسنجی، دغدغه نزدیک به 80 الی 90 درصد مردم مشکلات اقتصادی بوده است بنابراین وقتی دغدغه اول مردم این مسئله است طبیعتا مردمی که در پای صندوق‌های رای قرار می‌گیرند به دنبال کسانی خواهند رفت که به این مسئله توجه داشته باشد و به شعارهای مرده گفتارهایی مثل اصلاح نظام اداری، بانکی و … که شعاری بیش نیست، توجه نخواهند کرد.
فارس: حتی شعارهایی مثل دیوارکشی در پیاده‌روها و …
قاسمی: امروز مشکلات مردم معلوم است و در بسیاری از خانواده‌های کشور افراد بیکار وجود دارد و مشکل تامین معیشت روزمره وجود دارد و شعارهای متعددی که در ادوار گذشته انتخابات داده شده در 1400 مورد اقبال قرار نخواهد گرفت. مردم کشتی طوفان‌زده اقتصاد را به دست کسی نمی‌دهند که نتوانستند یک قایق را درست برانند.
فارس: نظرتان در مورد تشکیل دولت جوان انقلابی چیست؟
قاسمی: من فکر می کنم فرمایشات رهبری بسیار جامع و کامل است و ایشان در مورد دولت جوان انقلابی فرمایشاتی داشتند و آن این که دولتی که با تفکر جوانی، همراه با تجربه و بکارگیری جوانان که در کشور کم هم نیست مسیر ریل کشور در حوزه اقتصادی را تغییر دهد. ویژگی های آن جهادی، پر کار، با تجربه و مردم را ارباب خود بدانند، است.
فارس: اصلاح‌طلبان طیف مقابل را محکوم می کنند که آنها بدنبال کاهش مشارکت در انتخابات هستند. نظرتان درباره این مسئله چیست و دوم اینکه ما انتخابات سال 98 را پشت سر گذراندیم که مشارکت در آن کاهش پیدا کرده بود. دولت بقیه گروه‌ها را متهم می کند که دیگران مقصر هستند و کارشناسان و نمایندگان مجلس عملکرد دولت را عامل این کاهش مشارکت عنوان می کنند . . .
قاسمی: اولاً اینکه من معتقدم کسانی که همدیگر را به عاملیت در مشارکت کمتر متهم می کنند نه درست است و نه منطقی. مقام معظم رهبری فرمودند کشور نیازمند مشارکت است. گام اول باید مشارکت باشد و گام دوم این است که چه تفکری بر قوه مجریه تکیه بزند. در گام نخست باید تلاش کنیم همه مردم ایران در انتخابات پیش رو شرکت کنند و این موضوع نیاز کشور ما در جامعه جهانی است بنابراین همه جناح‌ها باید تلاش کنند تا مشارکت در کشور حداکثری باشد. البته مشارکت مردم در ریاست جمهوری همواره متفاوت و پرشور بوده است. بر هیچکس پوشیده نیست که شرایط وضع موجود عامل اصلی کاهش مشارکت در انتخابات سال 98 بوده است.
فارس: البته اصلاح‌طلبان در ادامه همین اتهام‌زنی همواره تاکید دارند که اگر مشارکت بالا باشد طیف آنان پیروز است . . .
قاسمی: هرگز نباید این ادعا درست باشد چون هرکسی دلش برای ایران و انقلاب می‌سوزد باید برای مشارکت حداکثری تلاش کند. این ادعا هیچ منطقی ندارد. سال 84 و 88 بالاترین مشارکت را داشتیم و البته نتیجه آنچه که آنها ادعا می‌کنند، نبود.
فارس: اکنون افراد زیادی اسمشان برای کاندیداتوری مطرح است. آیا این افراد توانایی و ایده لازم را برای اداره کشور دارند یا خیر؟ و دوم اینکه آیا نسخه‌ای وجود دارد که مشکلات مردم را بتوان حل و مرتفع کرد؟ چرا که با عملکردی که توسط آقای روحانی صورت گرفت سبب شد مردم به شعارها و وعده‌ها بدبین شوند.
قاسمی: هنوز آرایش سیاسی انتخابات خیلی شکل نگرفته است. هرچه به انتخابات نزدیک شویم طبیعتا هرچه به انتخابات نزدیک‌تر شویم بهتر می‌توان افراد را قضاوت و شیوه آرایش سیاسی جناح‌ها را حدس زد. اینکه چه کسی می‌تواند موفق شود باید نخست ببینیم که نیاز امروز مردم چیست و حتما با درک نیاز جامعه می‌توانند افرادی می‌توانند تاثیر گذار باشند که در این جهت حرکت کنند و کارنامه و برنامه داشته باشند.
*شعار دادن و حرف زدن کار سختی نیست
فارس: در بحث این نیازها ممکن است شعار مشترک از سوی نامزدها داده شود. اما راه رسیدن به این نیازها را باید مطرح کنند. آقای روحانی می گوید که حتی آب خوردن مردم هم به مذاکره با آمریکا وابستگی دارد . . .
قاسمی: شعار دادن و حرف زدن کار سختی نیست. امروز اینقدر اطلاعات برای حرف زدن وجود دارد که شعار دادن را هم راحت‌تر کرده است. من قبلا هم گفتم که خوب است کسانی که می خواهند فرمان اجرایی کشور را بدست بگیرند و لوکوموتیو ران دولت شوند تجربه بین‌المللی داشته باشند و دنیا را بشناسند و حداقل یک کارخانه آجرپذیری را اداره کرده باشند و بعد مدعی حل مشکلات باشند. ما امروز در ایستگاهی قرار گرفتیم که با این دست و فرمان عبور از آن ناممکن است. برای عبور از این ایستگاه باید ریل اقتصاد و قالب‌های موجود آن شکسته شوند و حتما شدنی است. تغییر و مقاومت می‌طلبد و مقاومت اقتدار، عقل و سازوکار می‌خواهد.
*وزیر نباید به رئیس‌جمهور گزارش بدهد در واقع رئیس جمهور باید از وزیر گزارش بگیرد
فارس: آقای روحانی مدعی است که دنیا را می‌شناسد و البته چندی پیش هم گفته بود که ما چون تخصص مذاکره داریم می‌گوییم که این مسیر باید ادامه پیدا کند . . .
قاسمی: تجربه‌ای است که امروز نتیجه آن معلوم است. شما وعده دادید که مسئله‌ای را حل کنید اما هنوز به پایان آن نرسیده‌اید. در واقع من می گوییم ما به پایانش رسیدیم.کسانی باید در قوه مجریه قرار گیرند که در حوزه اقتصادی کشور با دنیا مذاکره و کشورهای مختلف دنیا رفتند و کارنامه اجرایی و عملگرایی در همه حوزه‌های کشور نیز داشته باشند. وزیر نباید به رئیس‌جمهور گزارش بدهد در واقع رئیس جمهور باید از وزیر گزارش بگیرد که این نیازمند تجربه است.
فارس: آقای قاسمی! آقای روحانی می‌گوید ما می خواهیم کار کنیم اما آمریکا نمی‌گذارد و مانع است.
قاسمی: این ها که گفتند ما تجربه داریم و با آمریکا موضوع را حل می کنیم باید با تجربه‌شان موضوع را حل می‌کردند.
فارس: آقای ربیعی می‌گویند که آنهایی که مدعی دور زدن تحریم هستند کاری نکردند . . .
قاسمی: من در سوال قبلی گفتم. ایشان کاش از دوستان وزارت نفت سوال می‌کردند. کسانی هستند که مدعی دور زدن تحریم‌ها بودند و امروز بخشی از این تحریم‌ها را دور می‌زنند یا خیر؟
فارس: از چه کسانی باید سوال می‌کردند؟
قاسمی: از دوستان وزارت نفت و دیگر وزارتخانه‌ها سوال می کردند.
فارس: آن وقت پاسخ آنها چیست؟
قاسمی: جواب معلوم است. آنهایی که مدعی دور زدن تحریم‌ها بودند اکنون هم برای دور زدن تحریم ها آستین ها را بالا زده‌اند.
فارس: این ادبیات‌ها زمینه ایجاد دو قطبی در انتخابات به ویژه در حوزه سیاست خارجی نیست؟
قاسمی: در انتخابات همه چیز ممکن است و همه شعاری داده خواهد شد. انتخابات پیچیدگی خاص خود را دارد اما ما امروز با مردمی مواجه هستیم که تجربه‌ای را پشت سر گذاشتند و سختی‌هایی را نیز تحمل می‌کنند. مردم ما مردم باهوش و با استعداد هستند و قطعا تصمیم درست و خوبی می‌گیرند. ترفند احساسات و دو قطبی کردن در این انتخابات کارساز نشد و مردم حتما با توجه به شرایط موجود کشور تصمیمی حساب شده خواهند گرفت. برای حل مشکلات امروز کشور نیازمند همدلی جدی همه مردم و مسئولان کشور هستیم.
فارس: در مورد شما بحث‌ها و مطالبی منتشر شده که قرار است وارد انتخابات شوید. رد می کنید یا تائید؟
قاسمی: عرض کردم که تا انتخابات زمان زیادی مانده است و اجازه دهید به انتخابات نزدیک‌تر شویم و بعدا تصمیم‌گیری نهایی گرفته می‌شود.
فارس: شما برای این مسئله برنامه‌ای نیز تهیه کردید؟
قاسمی: بنده حقیر و تیم ما کارنامه‌ای داریم و برنامه‌ای نیز داریم که مبتنی بر برنامه عملیاتی است که می‌تواند بدون شعار برای مردم این باور را ایجاد کند که در این برنامه‌ها واقعیت‌هایی وجود دارد. بخشی از این برنامه تهیه شده است بنابراین هرکسی که در کشور فرمان قوه مجریه را در اختیار بگیرد می‌تواند از این برنامه استفاده کند.
فارس: توصیه شما به جریان اصولگرا برای شایسته‌گزینی چیست؟
قاسمی: من به دوستان اردوگاه انقلاب عرض کردم که نیازهای کشور را در یک ستون قرار داده و افرادی که آمادگی پذیرش مسئولیت دارند در ستون دیگر قرار بدهید و بر اساس اینکه توانایی افراد با توجه به شرایط موجود کشور، نمره‌ای را در نظر بگیرند که این می تواند برای تصمیم‌گیری نهایی مورد استفاده قرار گیرد. در شرایط امروز کشور همه مردم باید مشارکت داشته باشند و وفاق ملی ایجاد شود.
فارس: شما این تکثر نامزدها را تهدید یا فرصت می‌دانید؟
قاسمی: اکنون خیلی تهدید محسوب نمی‌شود چون دوستان خود را عرضه می‌کنند و معرفی می‌شوند و نشان می دهد که ما در کشور افراد زیادی داریم که جرات و شهامت پذیرش چنین مسئولیتی را دارند.
فارس: به نظر شما در جریان اصولگرا نامزدهایی که کنار گذاشته می‌شوند ظرفیت خود را در اختیار دیگر نامزدها قرار می‌دهند؟
قاسمی: حتما باید اینکار را صورت دهند. ایران، انقلاب و نظام جمهوری اسلامی برای ما مهم است و هرکسی که با انتخاب مردم بر صندلی ریاست جمهوری نشست همه باید به او کمک کنند چون این توان یعنی توان ایران، انقلاب و مردم است.
فارس: درباره جزئیات برنامه انتخاباتی خود می‌توانید بیشتر توضیح دهید.
قاسمی: در روز مشخصش خواهیم گفت.
فارس: تصمیم‌گیری شما در انتخابات منوط به چیست؟ چهره‌های سیاسی و شورای ائتلاف با شما جلسه‌ای داشته است؟
قاسمی: فعلا شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی بررسی‌های خود را صورت می‌دهد و من خیلی از دوستان این بحث که بخواهند با کاندیدا مذاکره‌ای صورت دهند را نشنیدم و با خود حقیر نیز مذاکره‌ای صورت نگرفته است.
فارس: در برنامه شما به شورای شهر هم اشاره‌ای شده است و ایده و مشورت شما به جریان انقلاب در رابطه با شورای شهر چیست؟
قاسمی: خوشبختانه انتخابات شوراها با انتخابات ریاست جمهوری با هم است می‌تواند همپوشانی جدی در بحث مشارکت داشته باشد. انتخابات شورای شهر همواره مهم است و قطعا دوستان در جبهه انقلاب برای این مسئله برنامه‌ریزی‌های لازم را صورت می‌دهند و ما هم هر کمکی از دستمان برای رونق بخشیدن به شهرهای مختلف کشور و مردم دریغ نخواهیم کرد.
فارس: آقای مهندس شعار انتخاباتی شما چه خواهد بود؟
قاسمی: من شعار و الگوهایم که ویژه هم است بعد از اعلام کاندیداتوری اطلاع‌رسانی خواهم کرد.
انتهای پیام/
منبع خبر