«ژلوفن» کار دست مدیر آپارات داد!/ حمایت «ساترا» از صاحبان پلتفرم های اشتراک ویدئو

خبرگزاری فارس- گروه رادیو و تلویزیون: سال گذشته حوالی مهر ماه بود که برنامه ای با نام «ژلوفن» که در بستر فضای مجازی منتشر شد، جنجال بسیاری به پا کرد.

این ویدئو که از طریق سرویس اشتراک ویدئو آپارات بارگذاری شده بود، مربوط به یک گزارش خیابانی و پرسش هایی از کودکان بود. یک خانم میکروفن به دست از کودکان خردسال می پرسید که آیا می دانید چطور به دنیا آمده اید؟ چطور به شکم مادرتان رفته اید؟ و پرسش هایی از این قبیل. 

**موج اعتراض در فضای مجازی

قرار گرفتن این ویدئو در صفحه اول سایت آپارات و پربازدید شدن آن، واکنش های منفی زیادی را در فضای مجازی به دنبال داشت. بخشی از انتقادها را والدینی مطرح کرده بودند که از رخ دادن ماجرایی مشابه برای فرزندانشان نگران بودند: «چقدر دیده شدن برات مهمه که میری از بچه هایی که به سن بلوغ نرسیدن، این سوال رو می پرسی؟ شاید مفهوم حیا برای تو تغییر کرده ولی برای خیلی از والدین، مهمه.» کاربر دیگری نوشته بود: «مایی که داریم برا تربیت کودکمون تمام تلاشمون رو می کنیم، چطور بعدها بسپاریمش به جامعه ای که طرف با یه دوربین و سوالای بی خود، تمام فکر و درک بچه رو به چالش بکشه؟».

برای برخی کاربران هم سوال بود که چطور این افراد بدون مجوز با دوربین در پارک و خیابان از کودکان سوال کرده اند و بعد هم سایت آپارات، اجازه انتشار چنین ویدئویی را داده است. مدیر آپارات در واکنش به این اعتراض ها در توئیترش نوشت که علاوه بر حذف کلیپ نامناسب کانال ژلوفن، فعالیت این کانال هم تا تعیین تکلیف نهایی، معلق شد.

**دستگیری عوامل سازنده

دامنه اعتراض  به این ویدئو به فضای مجازی خلاصه نشد و خیلی زود خبر رسید که به دنبال شکایت برخی والدین و به دستور دادسرای ارشاد تهران، پلیس اطلاعات و امنیت تهران، عوامل ساخت این ویدئو را بازداشت کرده است. بعد هم ویدئویی منتشر شد که در آن، تهیه کنندگان این ویدئو از کارشان ابراز پشیمانی کرده و گفته بودند از غیرقانونی بودن کارشان اطلاع نداشتند و نهایتا گمان می کردند دارند یک سوال نامناسب از کودکان می پرسند!

**حریم شکنی که گریبان آپارات را گرفت!

در نهایت به تازگی حکم بارگذاری این ویدئو برای مدیرعامل آپارات صادر شد و طبق آن یک قاضی محمد جواد شکوری مقدم مدیرعامل آپارات را به خاطر آپلود ویدئو ژلوفن به ۱۰ سال حبس در دادگاه بدوی محکوم کرد. در پی صدور این حکم، روابط عمومی آپارات اعلام کرد که رای صادر شده از شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی مقیسه رای بدوی ( نخستین ) بوده، تجدید نظر خواهی از این دادنامه صورت‌‌ پذیرفته و در لایحه اعتراضیه با اشاره به ماده ۲۳ قانون جرایم رایانه ای و مصوبات حمایتی  شورای عالی فضای مجازی از پلتفرم ها که بصورت رویه ثابت درآمده، استناد شده و امیدواریم بر این مبادی محکمه تخصصی رای مناسب را صادر نمایند.

**نظارت بر محتوای سرویس‌های اشتراک ویدئو چگونه است؟

پس از صدور حکم 10 ساله برای مدیر آپارات، این سوال پیش آمد که درباره ویدئو مذکور، پلتفرم اشتراک ویدئو مقصر است یا کسی که ویدئو را بارگذاری کرده است؟ و روند نظارت بر این محتواها به چه شکل صورت می گیرد؟ در همین رابطه محمدجواد شکوری مقدم در گفت و گو با فارس در پاسخ به این سوال که فرایند بارگذاری ویدئوها چگونه است و اینکه چه کسانی می توانند با چه مجوز و شرایطی ویدئو بارگذاری کنند؟، اظهارداشت: آپارات سایت سرویس اشتراک ویدیو است که هر کاربر با عضویت در این سایت و پذیرش قوانین 8 ماده‏ای آپارات که در زمینه  رعایت حقوق ناشران و مولفان، عدم بارگذاری محتوا دلخراش و آزار دهنده ، مغایرت نداشتن محتوا با شئونات اخلاقی و عرف جامعه، عدم اهانت به مقامات سیاسی، نداشتن موزیک متن غیر مجاز، عدم ایجاد تنش و التهاب سیاسی در سایت، عدم تمسخر یک شهروند و اقلیت های قومی و مذهبی قادر خواهد بود محتوا خود را بارگذاری کند.

وی ادامه داد: و طبیعتا با استناد به ماده 74 قانون تجارت الکترونیک مصوب 17/10/1382 و ماده 751 قانون مجازات اسلامی و مصوبات مختلف شورای عالی فضای مجازی و هیات وزیران مسئولیت اجرا و توزیع و یا انتشار هر گونه محتوا خلاف قوانین کشور ایران در سایت آپارات بر عهده کاربران است و هر کاربر هنگام ثبت نام باید قوانین سایت آپارات را مطالعه و تایید کند.

مدیرعامل فیلیمو درباره اینکه فرایند نظارت بر محتوا چطور اتفاق میافتد؟ نیز توضیح داد: فرایند نظارت بر محتوا آپارات  در سه مرحله انجام می پذیرد، دریافت گزارش مردمی اولین روش، مهم‏ترین و موثرترین آنها است  که در سرویس های کاربر محور دنیا هم حرف اول را می‏زند و در حال حاضر در تمامی اپلیکشن ها و وب سایت آپارات  امکان دریافت گزارشات به سهولت ممکن است و  روزانه بیش از 10 هزار گزارش مردمی به دست ما می‏رسد که فورا مورد بررسی قرار گرفته و محتوای مشکوک حذف می شود.

وی افزود: روش دوم ما کنترل ماشینی تصاویر مستهجن و خشونت آمیز به کمک نرم افزارهای هوش  مصنوعی است، در این روش پس از ۵ تا ۱۵ دقیقه  از بارگزاری محتوا، فریم های تصادفی استخراج شده توسط ماشین کنترل میشود و در صورت عبور از مرز مشخص شده به صف کنترل انسانی منتقل میشوند؛ تا اگر خطایی از ماشین سر زده باشد با یک‌نگاه دقیق تر بازبینی شوند و حذف یا تایید گردند. روش سوم دریافت گزارشات روزانه از کمیته مصادیق مجرمانه اینترنتی زیر نظر دادستانی کل کشور است که مطابق با ماده 751 قانون مجازات اسلامی آپارات یک سرویس میزبانی است و باید به محض دریافت گزارش از این نهاد نسبت به موارد ارسال شده اقدام نماید.

شکوری مقدم در پاسخ به اینکه چه کسانی با چه شاخص هایی بر محتواهای بارگذاری شده، نظارت می‏کنند؟ نیز گفت: روزانه بیش از 30 هزار ویدیو در آپارات بارگذاری می‏شود که بر اساس فرایند های ذکر شده نظارت  بر محتوا  یک  تیم ۳۰ نفره آموزش دیده  در طول  24 ساعت و  هفت روز هفته مطابق با روش های فوق به بازبینی  و بررسی محتوا مشغول اند.

وی راجع به ساز و کار مقابله با تخلف نیز توضیح داد: از آنجایی که تخلفات سطوح مختلف دارند و نوع عملکرد رفتاری کاربران موجب می‏شود، برخورد ها از سطح حذف یک ویدیو از کانال متخلف تا تعلیق موقت یا دایم  و از دسترس خارج شدن کل کانال متفاوت است.

مدیرعامل صباایده درباره اینکه اگر محتوا نامطلوب باشد، شما چه مدت بعد از انتشار متوجه می شوید؟ نیز تصریح کرد: بستگی دارد محتوا  توسط مردم گزارش بشود یا خیر و یا ماشین هوش مصنوعی ما تشخیص بدهد یا ندهد. طبیعی است که ما نمی توانیم عقلا و منطقا روزی ۳۰ هزار قطعه ویدیو که به ۱۹ میلیون قطعه ویدیو ما هر روز اضافه میشود را بطور کامل بازبینی کنیم و این امری محال است و در هیچ سرویس کاربر محوری در دنیا هم سابقه نداشته و ماده 23 قانون جرایم رایانه ای به همین دلیل مسولیت سرویس های  میزبان را مشخص کرده است.

بارها پیش امده که یک ویدیو دارای تخلف، چندین سال قبل بارگزاری شده باشد و از ۳ روش توضیح داده فوق به ما نرسیده باشد و سیستم های نظارتی یا رسانه ها سوال می‏کنند چطور ممکن است یک ویدیو متخلف سه سال در سرویس شما باشد و ملتفت آن نشده باشید و این یک‌جواب بدیهی دارد ، سرویس های کاربر محور مانند یک شهر بزرگ اند و کاملا محتمل و طبیعی است که در گوشه از شهر جرم پنهانی رخ دهد  و سیستم قضایی و پلیسی کشور متوجه فعالیت آنها نشود ، اگر بشود و عکس العمل نشان ندهد حتما قابل شماتت و توبیخ است ولی اگر نشود چه؟ ما اصل را بر این قرار داده ایم که همه متعهد به قوانین سایت هستند مگر خلافش ثابت شود.

وی در پایان گفت: اگر قرار باشد مسولیت کل محتوا آپارات یا یک‌پیام رسان متوجه مدیرسرویس باشد هیچ سرویسی بومی کاربر محوری در کشور ساخته نخواهد شد و هیچ ایرانی نمی تواند چنین ریسک و مسئولیتی را بپذیرد.

**ساترا هم به میدان آمد: تلاش جدی برای اصلاح فرآیندهای نظارتی انجام شده

در ادامه اما ساترا (سازمان تنظیم مقررات رسانه های صوت و تصویر) نیز که وظیفه تنظیم گری و نظارت بر محتوای پلتفرم ها را دارد به میدان آمد و درباره حکم صادره اعلام کرد: با توجه به اخبار منتشر شده درباره حکم صادره توسط شعبه 28 دادگاه انقلاب با موضوع رسیدگی به پرونده مدیرعامل شرکت صبا ایده، مالک رسانه آپارات، بیان نکاتی ضروری است: از اصول پذیرفته شده تنظیم گری در غالب کشورهای دنیا، اصل مهم «مسئولیت ویرایشی» – Editorial Responsibility -پلتفرم و رسانه در قبال محتوای منتشر شده است که به عنوان مبنای نظام توزیع مسئولیت در بارگذاری و انتشار محتوای صوت و تصویر در رسانه های کاربر محور و ناشر محور مطرح می شود هر چند این مسئولیت در رسانه های کاربر محور با رسانه های ناشر محور، تفاوت دارد و طبعاً تکالیف متفاوتی را بر آنها بار می کند.

در کشور ما هم اصل مزبور همواره مورد تاکید ساترا بوده تحت قالب مقررات عمومی رسانه های صوت و تصویر تشریح و ابلاغ شده است.

در وضعیتی که رسانه های کاربرمحور خارجی بدون قبول مسئولیت و عدم پاسخگویی در قبال قوانین و الزامات ملی و فرهنگی به راحتی فعالیت می کنند، ساترا وظیفه خود را حمایت بدون تبعیض از رسانه های داخلی در برابر رسانه های خارجی میداند و این مسأله در سال جهش تولید به طور جدی دنبال میشود.

رسانه های بومی که با تلاش کارآفرینان داخلی شکل گرفته اند جزو سرمایه های ملی هستند و اطمینان داریم موفقیت آنها در مقابل سلطه و مونوپلی رسانه‌ای موجود در جهان، قطعا در راستای تامین منافع ملی و رفع دغدغه های فرهنگی خواهد بود.

در خرداد ماه 1399 همزمان با طرح موضوع در دادگاه، با درخواست مکتوب مدیر عامل رسانه آپارات، بررسی و کارشناسی نسبت به موضوع انجام شد و بر اساس اصل توزیع مسئولیت بین بارگذار و مدیر پلتفرم، جلساتی با مدیر رسانه و سطوحی از مقامات محترم قضایی برگزار شد.

بر اساس بازدیدهای دوره ای گروه ارزیابی و نظارت ساترا که از رسانه ها از جمله رسانه آپارات انجام شد و در تاریخ 27 خرداد 99 نتیجه آن به اطلاع عموم رسید، مشخص شد این رسانه به تناسب حجم بالای محتوای بارگذاری شده، تلاش جدی و موثری در راستای اصلاح فرآیندهای نظارتی خود انجام داده است.

با توجه به بدوی بودن رأی صادره و ارجاع پرونده به شعب تجدید نظر، ساترا، گزارش و نظر کارشناسی خود را به دادگاه ارائه می کند که با حسن نظر دستگاه قضایی به رسانه های بومی و در عین حال توجه به دغدغه های بحق فرهنگی، امید است مؤلفه‌های حکمرانی و تنظیم‌گری رسانه مورد نظر قرار گیرد.

حالا باید دید با توجه به اینکه آپارات یک پلتفرم اشتراک ویدئو به حساب می آید، آیا حکم 10 سال حبس برای مدیر آن به اجرا خواهد رسید یا در مراحل بعدی با توجه به قانون گذاری های انجام شده این حکم تقلیل خواهد یافت یا خیر. همچنین آیا قانون گذار در موارد مشابه قوانین سختگیرانه تری برای بارگذاران چنین ویدئوهایی تعیین می کند یا قوانین به شکل سابق خود باقی می ماند.

انتهای پیام/