رسانه ها

به گزارش مجاهدت از مشرق، پایگاه اینترنتی شبکه «المیادین» در گزارشی به تحلیل دو واقعه، درگذشت «مهسا امینی» در ایران و به قتل رسیدن «زینب عصام» دختر عراقی به دست نظامیان آمریکایی پرداخته و نحوه پوشش خبری این دو رویداد توسط رسانه‌ها را بازی با مرگ توصیف کرده است.

در ادامه مشروح این گزارش را می‌خوانیم:

در عراق یک دختر عراقی به نام زینب عصام به دلیل اصابت گلوله سرگردان از یک پایگاه آمریکایی به شهادت رسید؛ هم‌زمان با این پیشامد، در ایران نیز دختر جوانی به نام مهسا امینی پس از ارشاد پلیس اخلاقی و به دلایل پزشکی در گذشت. اما افکار عمومی جهان در حالی که به ماجرای زینب «بی‌اعتنایی» کردند و در موضوع فوت مهسا حلقه‌ای از «آتش» را گشودند.

خبر اصلی: زینب با گلوله آمریکایی‌ها کشته شد

چند روز گذشته در غرب بغداد پایتخت عراق در منطقه ابوغریب یک دختر عراقی به شهادت رسید؛ این دختر ۱۵ ساله، زینب عصام بود که گلوله‌ای سرگردان از سوی نظامیان آمریکایی و در مزرعه پدرش به وی اصابت کرد و زندگی‌اش را پایان داد. شاید نام این دختر و نحوه به قتل رسیدن او را نشنیده باشید؛ چرا که رسانه‌های بین‌المللی داستان او را به خوبی روشن نکرده‌اند.

اگر می‌خواهید بدانید که زینب چگونه درگذشت، با گشت و گذار در اینترنت و کانال‌های خبری، این اخبار را اغلب می‌خوانید: «شلیک گلوله‌ای سرگردان از پایگاه نظامی در حوالی روستای البوعطوان به دختر جوان عراقی به نام زینب اصابت کرد و به زندگی وی پایان داد». شلیک گلوله از پایگاه نظامی به این معنی است که قاتل شناخته شده است و مظنون کاملاً مشخص است؛ اما خبر به لحاظ اطلاعات و جزئیات ناقص است و حداقل از نظر نگارشی واضح و روشن نیست. باید سوال شود که این پایگاه نظامی متعلق به چه کسی است؟ و آیا در برابر گلوله‌های سرگردان، کسی مسئولیت خود را بر عهده می‌گیرد یا خیر؟

این خبر در منابع محلی اما ادامه داشت و در توضیحات بعدی مردم ساکن این منطقه در مورد به شهادت رسیدن زینب توضیحاتی ارائه کردند و گفتند که «گلوله از یک اردوگاه آموزشی نظامی در داخل فرودگاه بین‌المللی بغداد شلیک شد؛ آن‌ها به پایگاه نظامی «ویکتوریا» متعلق به ایالات متحده آمریکا واقع در داخل فرودگاه اشاره می‌کردند. رسانه‌های محلی همچنین جزئیات بیشتری از این حادثه را به نقل از خانواده زینب دختر جوان عراقی منتشر کردند؛ یکی از آن‌ها به یک شبکه تلویزیونی محلی گفت: «گلوله‌ای که به بدن زینب اصابت کرد، از پشت سر آمده بود؛ جایی که یک میدان تیر نظامی داخل  فرودگاه بین‌المللی بغداد و در نزدیکی روستای آن‌ها قرار دارد».

پس از این شواهد و گزارش‌های عینی، انگشت اتهام به سوی نیروهای آمریکایی نشانه رفته بود که تاکنون توجیه یا توضیحی برای آنچه اتفاق افتاده ارائه نکرده‌اند. اگرچه سیاستمداران، فعالان رسانه‌ای و مردم عراق نیروهای آمریکایی را به کشتن زینب متهم کردند و خواستار تحقیق در مورد این حادثه شدند. علاوه بر مطالبات و درخواست‌ها برای تحقیق در این پرونده، هشتگ #آمریکا_زینب را_کشت در شبکه‌های اجتماعی و توسط کاربران عرب‌زبان ترند شد. زینب پانزده ساله عراقی توسط نظامیان اشغالگر آمریکایی کشته شد اما هیچ کشوری نه محکوم کرد و نه صدای اعتراض را به آمریکا رساند. حتی سازمان ملل، نهادهای تابعه و کشورهای غربی نیز صدایشان برای زینب عراقی در نیامد؛ نهادهایی که پنج روز است در ادعای حمایت از دختری دیگر [مهسا امینی ایرانی] داد و فریاد می‌کنند.. اما همه این‌ها «نفرینی جغرافیایی» است.

مهسا امینی؛ خبری دیگر با تیترهای براق برای رسانه‌های غرب

چند روز قبل از به شهادت رسیدن زینب عصام در عراق به دست نظامیان آمریکایی، در روز جمعه خبر کاملا نامعلومی مبنی بر فوت یک دختر در داخل یکی از مراکز پلیس ایران درز کرد و دست به دست در رسانه‌ها پیچید. قبل از روشن شدن جزئیات و اعلامش توسط منابع رسمی، این خبر تیتر یک رسانه‌ها شد؛ چرا که این رخداد، خبری «چرب»، «جذاب» و «مناسب تیترهای براق» برای رسانه‌های غربی بود.

با یک مرور سریع در گوگل، نحوه برخورد رسانه‌ها با درگذشت مهسا امینی، دختر جوان ایرانی مشخص شد: عناوینی سست، روایت‌هایی غیرواضح و بدون جزئیات، و اتهاماتی بی‌پایه و اساس. بسیاری از سایت‌ها و شبکه‌ها این قسمت از خبر را کلمه به کلمه منتشر کردند: «مهسا امینی پس از دستگیری توسط پلیس اخلاق در تهران به دلیل پوشش نامناسب به کما رفت». بعد از این سوال‌هایی پیش می‌آمد از جمله این‌که آیا دختر جوان ایرانی در لحظه دستگیری پلیس جان خود را از دست داد؟ یا آن‌که بعد از دستگیری توسط پلیس او شوکه شده بود؟ در خبرها ذکر نشده بود که امینی مورد شکنجه قرار گرفته است، پس او چگونه درگذشته است؟

با وجود توضیحات کامل و ذکر جزئیات توسط نهادهای مربوطه در ایران و همچنین ادامه تحقیقات پرونده با انجام آزمایش‌های لازم در این خصوص، رسانه‌های غربی از انحراف این خبر نگذشتند و همچنان به اتهام‌ها علیه ایران می‌پرداختند. علاوه بر شایعات و روایت‌های متناقضی که پس از گسترده شدن این «مسئله جذاب و اشتها آور سیاسی» همانطور که برخی فعالان سیاسی و رسانه‌ای آن را نام‌گذاری کردند، موجی از اعتراضات و محکومیت‌های جهانی آغاز شد. کاخ سفید اعلام کرد که درگذشت امینی «نقض فاحش و وحشتناک حقوق بشر» است و سازمان ملل نیز ابراز نگرانی کرد. اتحادیه اروپا آنچه را که برای این دختر ایرانی رخ داده «غیرقابل قبول» دانست و خواستار محاکمه عاملان آن شد؛ در حالی که کشور فرانسه نیز فوت مهسا امینی را پیشامدی «تکان‌دهنده» توصیف کرده بود.

استاندارهای دوگانه رسانه‌های غربی؛ کدام خبر شنیده شد؟

هر دو حادثه ناگوار بود؛ با این حال، اختلاف در نحوه پوشش رسانه‌ها به این دو رخداد قابل توجه است. رسانه‌های غربی تا قبل از نوشته شدن این گزارش، خبر قتل زینب عصام دختر عراقی را منتشر نکرده بودند؛ از سوی دیگر اما فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی مملو از مطالب، ویدئوها و قسمت‌های تلویزیونی در خصوص درگذشت مهسا امینی شده است. این رسانه‌ها به خودی خود اقدام به تجزیه و تحلیل ویدئوی نحوه فوت دختر ایرانی کرده‌اند و افکار عمومی را علیه ایران هدایت می‌کنند؛ روندی که یک تحریک مستقیم و بسیج آشکار علیه تهران است و ادعا دارد که در مورد آزادی‌های عمومی و فردی در ایران بحث می‌کند.

اگرچه روال عادی تحقیقات قانونی از سوی نهادهای ایران ادامه دارد اما پخش رسانه‌های غربی و برخی شبکه‌های عربی همچنان به لحظه وقوع حادثه اختصاص دارد و داده‌های آن‌ها هم چیزی فراتر از آن اطلاعات و جزئیاتی نیست که تاکنون پلیس و نهادهای تحقیقات ایرانی رسماً اعلام کرده‌اند. این رسانه‌ها همچنان به پخش مطالب گسترده علیه پلیس و نظام ایران ادامه می‌دهند. 

در مقابل دختری عراقی در حالی که در مزرعه پدرش کار می‌کرد با گلوله‌های آمریکایی به شهادت رسید و پس از قتل‌های مشکوک همواره بحث‌ها و سوال‌هایی پیش آمده است. خانواده این دختر شهید عراقی تایید کردند که مجبور شده‌اند نه تنها از پایگاه نظامی اشغالگران آمریکایی شکایت نکنند، بلکه شخص یا متهمی را پیدا کنند که باید از او شکایت شود! این امر اضافه بر تحریف روند تحقیقات است؛ زیرا با توجه به اینکه خانواده شهید از کشاورزانی هستند که در مجاورت فرودگاه نظامی زندگی می‌کنند و نمی‌توانند هویت عامل جنایت را مشخص کنند، پس عملاً امکان رسیدگی به این پرونده وجود ندارد. 

این قسمت تنها موردی نبود که در خصوص شهادت زینب عصام دختر عراقی از اخبار و گزارش‌های رسانه‌های غربی حذف شد، بلکه طبق گفته خانواده مقتول و مردم منطقه هر روز این اتفاق تکرار می‌شود. اصابت گلوله‌های سرگردان از میدان تیر پایگاه نظامی آمریکایی دائماً به مردم و کودکان می‌رسد و ساکنان بی‌گناه نزدیک به این پایگاه دائما در معرض خطر هستند. 

رسانه‌های غربی نه به ماجرای زینب پرداختند و نه به ماجرای میدان تیر و گلوله‌های سرگردانی که تهدیدی دائمی برای مردم این منطقه است. آن‌ها همچنین به تلفات غیرنظامی و نظامی ناشی از عملیات‌های نظامیان آمریکایی در عراق اشاره نکردند. مسئله‌ای که آخرین مورد آن شهادت گروهی از افسران اطلاعاتی و پرسنل امنیتی عراق در منطقه البغدادی استان الانبار در اثر بمباران هوایی بالگردهای آمریکایی اتفاق افتاد.

تناقض در این است که یکی این دو خبر، مهم‌تر از دیگری نبود، اگر موضوع مهم واقعاً جان انسان‌ها باشد. این اهمیت و ارزش در رسانه‌های غربی و عربی امری گزینشی بود که بر اساس مواضع سیاسی خود، در مورد ایران اغراق کرده و مردم را گمراه کردند؛ مهسا و زینب نمونه‌ای از استاندارد دوگانه بودند و البته آخرین داستان‌ها از این تناقض هم نخواهند بود.