روزنامه هم‌میهن

سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل با نام «ویژه‌های مشرق» شما را در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.

در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

*********

حضور محمدجواد ظریف، در نشست داووس و گفت‌وگوی فرید زکریا با او، چنان که قابل پیش‌بینی بود؛ واکنش‌های متفاوتی را در پی داشت، روزنامه‌های اصلاح‌طلب ظریف را پیام‌رسان گفتگو با آمریکایی‌ها می‌خوانند، روزنامه هم‌میهن نوشته است:

ظریف از منظر مخالفان رادیکال دولت، اسم مستعار پزشکیان است که با هدف کاهش هزینه‌های عملیاتی و انسجام‌بخشی به بدنه هواداران و حامیان، به‌جای شخص رئیس‌جمهور، معاون راهبردی او را هدف می‌گیرد. این درحالی است که رویکرد کلی این جریان، در جهت از بین بردن معدود فرصت‌های موجود و بستن اندک روزنه‌های باقیمانده برای گشایش روابط با جهان تعریف می‌شود.

در بخش دیگری از این گزارش آمده است:

نکته مهم در واکنش‌ها به مصاحبه اخیر ظریف، نه حملات تکراری طیف رادیکال که نقد رسانه‌ها و فعالان جدی‌تر جناح راست است؛ همان طیفی که خود را «بازوی میانه اصولگرای پروژه وفاق» تعریف می‌کند و از ابتدای دولت پزشکیان نیز، با وجود فرازونشیب‌ها و پیوست‌وگسست‌ها در موضع حمایت تلویحی از دولت و همراهی نسبی با رئیس‌جمهور باقی مانده است. رؤسای دو قوه مقننه و قضائیه و نیروها و رسانه‌های همسو با آنان، نمادهای اصلی این گرایش در جناح راست محسوب می‌شوند.

روزنامه اعتماد دیگر روزنامه اصلاح‌طلب نیز به سخنان ترامپ درباره ایران پرداخته و می‌نویسد:

در شرایطی که گمانه‌زنی‌ها درخصوص راهبرد احتمالی تهران و واشنگتن افزایش یافته است، دونالد ترامپ در اقدامی بی‌سابقه برایان هوک که پیش از این نماینده او در امور ایران در دولت اولش بود را برکنار کرد. رییس‌جمهور امریکا همزمان با این برکناری، حفاظت فیزیکی مایک پمپئو وزیر امور خارجه دولت اولش و نیز جان بولتون مشاور امنیت ملی پیشین خود را لغو نموده است. در ادامه برکناری‌های دومینویی جنجالی ترامپ انتشار خبر انتصاب استیو ویتکاف به عنوان مسوول پرونده هسته‌ای ایران نیز گمانه‌زنی‌ها در باب رویکرد احتمالی رییس‌جمهور امریکا را وارد دور تازه‌ای کرد. اما به فاصله کوتاهی از انتشار این خبر چنین انتصابی تکذیب شد. به نظر می‌رسد اما همچنان سیگنال‌هایی میان ترامپ و تهران در حال رد و بدل شدن است.

آرمان امروز هم نوشته است:

قیمت دلار در بازار آزاد ایران فقط در سه ماه اخیر و از زمانی که احتمال پیروزی دونالد ترامپ جدی شد، حدود ۲۳ درصد رشد کرده و ارز مرز ۸۴ هزار تومان نیز فراتر رفته است، اتفاقی که نشان می دهد زمان مذاکره با ترامپ محدود است و باید هر چه سریع تر اقدامی عاجل انجام داد.

سخنان آقای ظریف در گفتگو با فرید زکریا در سطح راهبردی دارای اشتباهات اساسی است. در سطح استراتژیک دچار یک خطای قدیمی است که در گذشته‌ی دور برخی فواید را داشته اما قطعا دیگر کار نمی‌کند و اثری ندارد.

ظریف و سایراصلاح‌طلبان همیشه سعی داشتند تا خود را در نقش پلیس خوب در میان مسئولین و سیاسیون ایرانی نشان دهند تا با این کار، غربیان را به کار کردن با خودشان سوق دهند. حال اینکه شاید این روش در مقابل البرادعی و غربیان در دهه هشتاد، ینتایج بدی به بار آورد.

بازگشت پذیر بودن تحریم ها و تجربه یکبار خروج آمریکا از برجام نشان داد که همه تخم‌مرغ‌ها را نباید در یک سبد خاص چید!

سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل با نام «ویژه‌های مشرق» شما را در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.

در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

*********

مهمترین اثر برای شناخت سبک و سیاق آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در عالم سیاست و در زندگی شخصی، مجموعه روزنوشت‌ها و خاطرات وی است که تا سال ۷۶ به‌صورت مدون توسط نشر معارف انقلاب اسلامی منتشر شده است.

هاشمی در این روزنوشت‌ها از اتفاقات روزمره و گفتگوهای خود با همسر و اعضای خانواده‌اش سخن گفته است. او همچنین از آنچه فرزندانش در عالم سیاست و غیرسیاست انجام می‌دادند و آن‌گونه که زندگی می‌کردند، تا حدودی پرده برداشته و تشریفات زندگی خانواده‌اش را به نمایش گذاشته است.

هم‌زمان با سالگرد فوت هاشمی رفسنجانی رسانه‌های اصلاح‌طلب تمام قد به بررسی تاریخ هاشمی پرداخته و هر کدام با زاویه دیدی که اغلب یک‌طرفه است آن را مرور کرده‌اند، روزنامه هم‌میهن به نقل از کرباسچی نوشته است:

آقای هاشمی وقتی پای مصالح کشور و مردم مطرح می‌شد، رفتار دیگری در پیش می‌گرفت. نمونه بارزی که ایشان بارها هم مطرح کرده است درباره پایان جنگ است که ایشان به حضرت امام گفته بود: «من حاضرم این را اعلام کنم، حتی اگر نیاز است من را محاکمه و حتی اعدام کنید.» موقعیت اینگونه نبود که با امام بشود غیرواقعی و خارج از حقیقت صحبت کرد. نمونه‌های دیگر فراوان است اینکه در هر انتخاباتی اگر احساس می‌کرد مفید است ولو می‌دانست و خیلی‌ها می‌گفتند که مصلحت شخصی شما نیست ولی در صحنه حاضر می‌شد ولو نهایتا نتیجه نمی‌گرفت!

روزنامه سازندگی ارگان رسانه‌ای خانواده هاشمی نیز او را «راوی صادق» خوانده و می‌نویسد:

آیت‌الله هاشمی، سیاست‌مدار کلیدی نظام جمهوری اسلامی از ابتدای انقلاب در بالاترین مناصب حضور داشته است. تصمیم‌گیری‌های او در نظام جمهوری اسلامی، اهمیتی دست‌اول و تردیدناپذیر داشته و به ‌همین ‌دلیل، یادداشت‌های روزانه آیت‌الله منبعی ذی‌قیمت برای درک درست تاریخ معاصر است و هیچ مورخی نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد. خاطرات آیت‌الله بیشتر از آنکه تحلیلی باشد، خبری است؛ یعنی ثبت ساده رویدادهای هر روز به ‌نحوی که خواننده خاطرات امکان درک و تفسیر و تعبیر داشته باشد. مثلاً این خاطره که ۲ خرداد ۱۳۸۱ نوشته است را بخوانید:

«آخر شب دیشب، آقای [احمد] جنتی، [امام‌جمعه موقت تهران] با تلفن از خواب بیدارم کرد و گفت، به خاطر خستگی سفر و عدم مطالعه، فردا نمی‌تواند نمازجمعه را اقامه کند و درخواست‌ کرد که من بروم. به شوخی‌گفتم، مگر برای خطبه جمعه مطالعه می‌کند!؟ اگر مطالعه می‌کند، چرا بی‌محتواست!؟ پذیرفتم. امروز سوره فتح را برای داستان صلح حدیبیه- به‌ عنوان یک مورد مشخص از حمیت و تعصب جاهلی- و نقطه مقابل آن را در قرآن مطالعه ‌کردم. خطبه‌ای در تعصب و لجاج و التقاط تفکر و خطبه‌ای درباره فتح خرمشهر و شرارت‌های جنگ‌طلبانه اسرائیل و آمریکا ایراد کردم. ستاد [برگزاری] نمازجمعه [تهران] تعدادی چفیه‌ آماده ‌کرده بود و به شخصیت‌های صف‌های جلو می‌داد که به گردن بیندازند؛ شبیه به رهبری. من نپذیرفتم. گفتم، تقلیدی از اعراب است».

روزنامه آرمان ملی که مواضع احساسی نسبت به هاشمی دارد نیز به نقل از محسن هاشمی نوشته است:

به نظرم آقای هاشمی خیلی خوب در سال ۹۲درخشید فقط با همان حرکت که قهر نکرد و با حمایت از آقای روحانی وارد معرکه انتخابات شد و انتخابات را برد، و روز بعد هم پای کار ایستاد. کار سوم یا چهارمی که ایشان انجام داد حمایت از امضای برجام بود در صورتی که یادم است همان موقع سال ۹۳ و ۹۴ حتی سیاسیونی مثل آقای ظریف و حتی خود آقای روحانی نگران امضای برجام بودند و می‌ترسیدند که از سوی افراطیون مورد سوال و هجمه واقع شوند و دستشان می‌لرزید که امضا کنند ولی آیت‌ا… هاشمی به میدان رفت و حمایت کرد تا آنها امضا گردد. لذا به نظر من ایشان در مقطع‌های مختلف وظیفه‌ای به عهده داشت و این وظیفه را به خوبی و بر اساس توان و امکاناتی که در اختیار داشت به سرانجام رساند.

در مورد ایجاد یک چهره بدون خطا از هاشمی از سوی رسانه‌های نزدیک بهآن مرحوم بیان چند نکته ضروری است:

۱- روزنوشت‌های آیت‌الله هاشمی رفسنجانی نیز مانند برخی خاطره‌نگاری رجال سیاسی، خالی از یکجانبه‌گرایی، حب و بغض‌های شخصی و جناحی نیست و نگارنده یا گوینده سعی می‌کند در پیروزی‌ها خود را شخصیتی محوری جلوه دهد و نقش منفی خود را در شکست‌ها و تلخ‌کامی‌ها مخفی کند. خاطرات هاشمی رفسنجانی نیز از خطاهای انسانی و شخصی مصون نیست.

۲- محققان و پژوهشگران تاریخ معتقدند که مجموعه روزنوشت‌ها و خاطرات هاشمی خالی از خطاهای محتوایی و ساختاری نیست؛ خطاهایی که ممکن است عمدی و یا سهوی باشد. در ادامه به صورت تیتروار با ذکر مصادیق و نمونه‌هایی به بیان این خطاها خواهیم پرداخت. اما پیش از آن لازم است به منشایابی این خطاها بپردازیم.

۳- فارغ از خطاهایی که احتمالاً یک رجل سیاسی ممکن است در تاریخ‌نگاری مرتکب شود، هاشمی رفسنجانی به دلیل نگاه «خودمرکزپنداری» که داشت، برخی از وقایع و رویدادها را به گونه‌ای بیان کرده است که نسبت به آنچه روی داده، فاصله دارد و یا اندازه بازنمایی متناسب با اندازه واقعی آن اتفاق نیست.

۴- به عبارت دیگر دلیل برخی خطاهای غیرمعمول در خاطرات هاشمی را باید نگاه «خودمرکزپندار» وی دانست. در این نگاه، همه چیز از خود او شروع می‌شود و همه چیز به او ختم می‌شود. از این رو وقتی انقلاب و تاریخ را روایت می‌کند، خود را در مرکز و دیگران را در ارتباط با آن مرکز و در حاشیه تعریف می‌کند.

در خاطرات هاشمی، تمجیدها از وی برجسته و هر آن کس که در تقابل با وی و یا کارنامه‌اش قرار داشته باشد و یا حتی اندکی تفاوت نظر با او داشته باشد، محل نگرانی است. هاشمی اینگونه نشان می‌دهد که تا دقیقاً آخرین روز از دوره ریاست‌جمهوری‌اش هر کس با او دیدار می‌کرد، از عملکرد او و دولتش تعریف و تمجید می‌کرده است و همه‌چیز تقریباً عالی است. اما با رئیس‌جمهور شدن خاتمی، از همان روزهای ابتدایی دولت آقای خاتمی همه چیز به یکباره نگران کننده می‌شود و دیدارکنندگان از اقدامات دولت جدید ابراز نگرانی می‌کردند.

در خاطرات روز ۱۰ فروردین ۷۶ هاشمی آمده است: «[آقای یحیی آل‌اسحاق]، وزیر بازرگانی، برای تبریک عید و گزارش وضع خوب توزیع در ایام عید آمد. سپس آقای [علی] شمخانی، [فرمانده نیروی دریایی] آمد و درخواست کرد، در مراسمی که برای معرفی قدرت دریایی ایران در سایه سازندگی دوران مسئولیت من می‌گیرند، شرکت کنم و اصرار داشت دست من را ببوسد که برای حفظ شخصیت فرماندهان، مخالفت کردم. گفت در اهواز نذر کرده و عجیب که آقای آل‌اسحاق هم همین اصرار را داشت و گفت تاکنون دست کسی را نبوسیده است.»

اما در خاطرات روز ۲۰ آبان که هاشمی دیگر رئیس‌جمهور نیست، آمده است: «جمعی از نمایندگان مجلس آمدند و گفتند با هم قرار گذاشته‌اند که در مجلس به دور از روابط جناحی، از حق دفاع کنند. از اختلافات در حال اوج و از حذف نیروهای کاردان در دولت اظهار نگرانی ‌کردند و از من خواستندکه برای حل مشکلات دخالت ‌کنم.»

سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل با نام «ویژه‌های مشرق» شما را در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.

در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

*********

اول بهمن‌ماه روزی است که ترامپ به کاخ سفید نقل مکان کرده و رسما زعامت خود بر دولت امریکا را آغاز می‌کند. در ایران این روزها این سوال مطرح است که تهران چگونه می‌تواند منافع ملی خود را در دوران ترامپ و از دل روابط با امریکا تامین کند؟

روزنامه‌های اصلاح‌طلب این روزها در تلاش هستند تا دولت را به سوی مذاکره مستقیم با ترامپ ترغیب کنند، روزنامه هم‌میهن به نقل از ریچارد هاس افسر سابق سازمان سیا در جنگ عراق نوشته است:

تهران باید اطمینان دهد هر فعالیت یا توانمندی ممنوعه‌ای مدت‌ها پیش از اینکه برای ساخت سلاح هسته‌ای به کار گرفته‌شود، شناسایی شود. چنین توافقنامه‌ای همچنین موضوع حمایت نظامی ایران از هر بازیگر غیردولتی مانند حزب‌الله، حماس و حوثی‌ها را غیرممکن می‌کند. این توافق همچنین برنامه موشکی ایران را محدود می‌کند.

در بخش دیگری از این یادداشت که دستورالعملی از سوی سازمان سیا در رسانه‌های ایرانی است آمده:

چنین توافقی به صورت ماهوی با توافقنامه برجام ۲۰۱۵ متفاوت است، چراکه آن توافق برای محدودیت‌های هسته‌ای تاریخ تعیین کرده‌بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نادیده گرفته‌بود. در چنین توافقی ایران می‌تواند برنامه انرژی هسته‌ای داشته‌باشد که البته تحت محدودیت‌ها و نظارت‌های شدید قرار داشته‌باشد. ایران در عین حال می‌تواند حمایت‌های سیاسی و اقتصادی (و نه نظامی) از بازیگران منطقه‌ای انجام دهد. به ازای این تعهدات تحریم‌های اقتصادی می‌تواند به شکل قابل توجهی کاهش پیدا کند و حتی تحریم‌هایی که باقی می‌ماند، در صورت اقدام تهران به اعطای آزادی‌های بیشتری به ایرانیان می‌تواند سهل‌گیرانه‌تر اجرا شود یا حتی برطرف شود.

روزنامه اعتماد نیز در گفتگویی با یکی از چپ‌های رادیکال پزشکیان را ترغیب به گرفتن تصمیم شجاعانه درباره ترامپ کرده و می‌نویسد:

اصولی که ایران سالیان سال درباره آن صحبت می‌کرد یعنی عزت، مصلحت و حکمت باید در دستور کار دوباره مسوولان قرار گیرد. مردم ایران با سختی‌های بسیاری مواجهند، مهاجرت‌های بسیاری صورت می‌گیرد و گذرنامه ایران تضعیف شده. ایران این روزها نیازمند یک شجاعت ویژه در تصمیم‌گیری است. رویکردی که چند سال قبل در بیانات رهبری به آن اشاره و ذیل عنوان نرمش قهرمانانه از آن یاد شد. حتی در صحبت‌های اخیر رهبری هم ماجرای شکست احد به عنوان یک مثال تاریخی مطرح شد. همچنین زمانی که مصلحت عامه مسلمین ایجاب می‌کرد امام حسن (ع) صلح را انتخاب کردند تا منافع مردم محقق شود. این روند از سوی ایران مدل 1403هم باید در دستور کار قرار بگیرد.

بخشی از اصلاح‌طلبان همچون گذشته با تکیه بر روش حسن روحانی امام حسن(ع) را مصادره به مطلوب کند و به خیانت برخی خواص و فرماندهان لشکر در این صلح تحمیلی نپردازند.

بی‌شک هنوز افکار عمومی در یاد خود دارند که روحانی با اشتباه محاسباتی و سهل‌اندیشی در اعتماد به آمریکا، بدون ستانده از طرف‌های مقابل، تمام مزیت‌های رقابتی ایران را ‌پای جمع‌بندی مذاکرات و توافقی تعجیلی ریخت و بدتر از آن، با عجله و شتاب غیرمنطقی به اجرای تعهدات ایران در برجام مبادرت ورزید.

روحانی با خارج کردن مواد غنی‌سازی شده، برچیدن چند هزار سانتریفیوژ، تعطیلی فردو و اراک، عدم اخذ تضمین لازم و مطمئن و همچنین عدم تناظر اقدامات طرفین، عملاً هیچ قدرت چانه‌زنی در مقابل آمریکا در دستان ایران باقی نگذاشت، این درس تاریخی هنوز تازه است!

سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل با نام «ویژه‌های مشرق» شما را در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.

در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

*********

صبح روز یکشنبه در شرایطی برای ایران آغاز شد که خبر سقوط دمشق و خروج بشاراسد از پایتخت سوریه پس از 24سال حکومت بر سوریه، افکار بسیاری از ایرانیان را به خود معطوف کرده بود. این ماجرا مورد توجه بسیاری از روزنامه‌های اصلاح‌طلب قرار گرفته است.

روزنامه سازندگی ارگان خبری حزب کارگزاران درباره سقوط اسد می‌نویسد:

حکومت بشار اسد دارای ضعف‌هایی بوده که نمی‌توان آن را مخفی کرد. سیاسیون ما هم باید در اظهارات خود به این موضوع توجه داشته باشند سپس مواضع خود را اعلام کنند. بحث جنگیدن نیست. مقامات سوریه از نظر اطلاعاتی غافلگیر شدند چراکه احتمال نمی‌دادند که چنین اتفاقی رخ دهد. ارتش سوریه هم اعتقادی به مبارزه با این مخالفان نداشته است. دیدیم که پی‌درپی هم عقب‌نشینی کرده و اساساً اراده‌ای برای جنگیدن با آنها نداشت؛ چون مطلع بود که بخش مهمی از مردم سوریه طرفدار همین گروه هستند.

این روزنامه نوشته است:

در اینکه ضعف‌هایی در حکومت بشار اسد وجود داشت، حرفی نیست. ولی وقتی خواست اکثریت مردم تغییر یک نظام باشد باید به آن تن داد. سیاسیون ما هم باید این مورد را مدنظر قرار دهند.گروه‌های مختلف سیاسی باید پشت‌ سر نظام قرار بگیرند. تصمیم دستگاه دیپلماسی ما هم که تصمیم نظام است. جمهوری اسلامی تصمیم درستی درباره تحولات سوریه گرفت و بی‌جهت خود را درگیر این موضوع نکرد. ما هم باید یک‌صدا موضع نظام را تکرار کنیم.

روزنامه اعتماد اما خواهان آن شده است که پزشکیان به سرعت تحریرالشام را به رسمیت بشناسد! این روزنامه نوشته است:

رفتار آینده ایران بستگی به رفتار متقابل جریانات حاکم در سوریه دارد. هرچند گروه تحریرالشام سعی کرد از حمله به سفارت ایران اعلام برائت کند، اما به هر حال هر دولتی که در سوریه روی کار بیاید، مسوول منافع ایران، مسوول حفاظت از اماکن زیارتی و مقدسه در سوریه و همچنین مسوول قراردادهای منعقد شده میان ایران و سوریه است. در این شرایط دولت چهاردهم نباید مسیر افراطیون را در پیش بگیرد .بلکه باید خود را به عنوان بخشی از راه‌حل و طرف کمک‌کننده به دوران گذار، معرفی کرده و نقاط مشترک با سوریه را برجسته و روی این نقاط مشترک به سمت همکاری حرکت کند.

روزنامه هم‌میهن دیگر روزنامه اصلاح‌طلب نیز به تهدیدات موجود پس از سقوط اسد پرداخته و می‌نویسد:

تهدیدی که اکنون متوجه ایران است این است که با توجه به دستاوردهای ترکیه در سوریه، ممکن است آنکارا تصمیم بگیرد از فرصت استفاده کرده و از طریق روابطش با باکو، در شمال ایران نیز دست به تحرکاتی بزند. اگر این اتفاق رخ دهد، هم جناح شمالی و هم جناح غربی ایران به نقاط تهدید تبدیل خواهند شد.

پس از سقوط دولت بشار اسد در دمشق جریان‌های متعدد اصلاح‌طلب به میدان آمده تا از فرصت پیش‌آمده بهره‌برداری کنند.

پایش رسانه‌های اصلاح‌طلبنشان می‌دهد که گروهک‌های ضدانقلاب 25 شبهه را در شبکه سایبری خود درباره سوریه منتشر کرده‌اند که بسیاری از آن‌ها با برخی جریان‌های داخلی تقاطع دارد.

سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل با نام «ویژه‌های مشرق» شما را در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.

در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

*********

با انتشار خبر ابلاغ قانون عفاف و حجاب به دولت در تاریخ ۳۳ آذرماه، موج سنگینی از انتقادات و برجسته کردن آنچه منتقدان آن‌ها را ابهامات و تناقضات، می‌خوانند علیه این قانون منتشرشده است.

رسانه های اصلاح طلب در مطالب مختلفی تلاش دارند تا به انحای مختلف مطالبه عدم ابلاغ قانون حجاب و عفاف از سوی رئیس جمهور را کلید زده و تصریح کنند که نحوه مواجهه با این لایحه در میزان خشونت در جامعه اثر دارد!

روزنامه شرق در گزارشی لایحه حجاب را بهانه کرده تا خشونت سازمان یافته را تشریح کند، این روزنامه نوشته است:

زنانی که هم‌زمان تحت سایر اشکال تبعیض هستند شامل زنان اقلیت‌های قومی، زنان فقیر طبقه کارگر، زنان مهاجر و اقلیت‌های جنسی و جنسیتی بیش از دیگران از خشونت نهادی، قانونی و نادیده‌انگاری رنج می‌برند و دچار آسیب می‌شوند. مثلا مشکلاتی مانند کودک‌همسری و قتل ناموسی بیشتر موجب خشونت علیه برخی زنان می‌شود. در مجموع بخش عمده‌ای از نقض تمامیت جسمانی زنان محصول خشونت نهادی است که هم با خشونت قانونی اعمال می‌شود و هم با سکوت و نادیده‌انگاری و عدم حمایت از زنان!

روزنامه هم‌میهن دیگر روزنامه الصاح‌طلب نزدیک به گعده ساختاری نیز می‌نویسد:

اجرای قوانین محدودکننده و تنبیهی، مانند قانون حجاب اجباری، به افزایش تنش‌های روانی، احساس ناکامی و ناامیدی در جامعه منجر خواهد شد. به‌ویژه زنان و گروه‌های آسیب‌پذیر بیشترین فشار روانی را متحمل خواهند شد که می‌تواند به افزایش آمار افسردگی، اضطراب و حتی خودکشی بیانجامد.

در بخش دیگری از این گزارش آمده است:

ناکارآمدی اجبار در تغییر رفتار، مورد دیگری است. براساس نظریه‌های رفتاری، ازجمله نظریه تقویت مثبت اسکینر و نظریه نیازهای مازلو، تغییر رفتار انسانی از طریق اجبار و تنبیه منجر به نتایج معکوس می‌شود. مطالعات داخلی و بین‌المللی نشان می‌دهد که رویکردهای قهری نه‌تنها به تغییرات مثبت منجر نمی‌شوند، بلکه احتمال تنش، درگیری و چنددستگی در جامعه را افزایش می‌دهند.

رادیکال‌های اصلاح طلب در حال تولید هراس اجتماعی، نارضایتی اجتماعی و خشم اجتماعی بوده اما می کوشند تا ضمن تبرئه خود این تلاش ها را منتسب به برخی مسائل چون لایحه حجاب کنند.

تلاش برای سیاه نمایی از شرایط و تشویق به نافرمانی مدنی به دلیل اعمال قانون مربوط به برخورد با بی حجابی و…نشان می‌دهد که این جریان در وهله اول می‌کوشد تا هر اقدام قانونی ای که مورد پسند رادیکال‌های اصلاح طلب می‌باشد را یک مساله و یک نارضایتی بازنمایی کنند و در اقدام بعدی نیز بکوشند تا پروژه «حاکمیت غیرعادی» را برجسته سازند.

در حالی رادیکال‌های اصلاح طلب موضوع نافرمانی مدنی و برکشیدن جنبش های اعتراضی را مورد تاکید قرار می‌دهند تا مساله اقدامات خشونت آمیز را در چارچوب نافرمانی مدنی تعریف کرده و ضمن به چالش کشیدن اعتراضات خشونت پرهیز تصریح می کنند که اصل امتناع از خشونت در مبارزات اجتماعی و سیاسی عبارت است از امتناع از وارد کردن آسیب به جسم و جانِ انسان‌های دیگر، و اختلال در نظم عمومی مانند آتش زدن لاستیک اتوموبیل لزوماً از مصادیق خشونت نیست، بلکه شکلی از نافرمانیِ مدنی به شمار می‌رود!