صنعت سینما

سرویس فرهنگ و هنر مشرق-  هالیوود، به عنوان قلب صنعت سرگرمی دنیا، از بدو تاسیس خود در هاله‌ای از زرق و برق، تجمل، رویا و فانتزی قرار گرفته است و از این رو، «شهر زرق و برق/جلافت» (Tinseltown) لقب دارد. اما امروز دیگر عیان شده که پشت لایه درخشان و نور اغراق‌آمیزی که کارخانه‌ی رویاسازی و رویافروشی را احاطه کرده، ابعاد و وجوه تاریک و بعضا هولناکی نهفته است. کتاب‌هایی که در ادامه به مروز اجمالی آن می پردازیم، نمونه‌هایی از صدها جلد کتاب هستند که پرتوهایی بر همین حقایق و واقعیات تلخ و سیاه تابانده‌اند.

۱- «سامانتا گیمر» ، دختری ۱۳ ساله بود که با بلندپروازی و جاه‌طلبی به عرصه مدلینگ ورورد کرده بود و در یکی از همان روزهای ۱۳ سالگی، در ۱۹۷۷، توسط یکی از معروف‌ترین و تحسین‌شده‌ترین کارگردانان وقت هالیوود، رومن پولانسکی در خانه‌ی ستاره‌ی مشهور بازیگری، جک نیکلسون، مورد آزار فیزیکی و جسمی و در نهایت تجاوز قرار گرفت. در کتاب شرح حال خود با عنوان «»دختر: زندگی در سایه‌ی رومن پولانسکی»، گیمر با جزییاتی تکان‌دهنده، رویدادهای آن شب نحس را فاش می کند. او در ادامه کتابش، به ماجراهایی که در جریان طوفان رسانه‌ای درگرفته بر سر این مساله شکل گرفت، روند تعقیب قضایی پولانسکی و جریانات دادگاه و در نهایت فرار پولانسکی در میانه‌ی رسیدگی به پرونده به فرانسه می پردازد. او با احساساتی عمیق و وضوحی بُرّنده، رنج و اندوه ویران‌گری را که بعد از آن تجاوز تحمل کرد و درد مشاهده‌ی ادامه کار و شهرت و موفقیت پولانسکی در سینما را با وجود انجام آن جنایت، ترسیم می کند. او شرح می دهد که چگونه صنعت سینما تمام تلاش خود را به کار گرفت تا غائله را ختم و متجاوز را از مجازات رهایی دهد، چنان که گویی هیچ چیز خطایی رخ نداده بود. خواندن این شرح حال، با ملاحظه‌ی جنبش «می تو» در آمریکا، نشان می‌ دهد که آزار، تعدی و تجاوز و بهره‌کشی بی‌وقفه از زنان در بزرگ‌ترین مجموعه‌ی صنعت سرگرمی در دنیا(هالیوود) چه اندازه ریشه‌دار و قدیمی است.

۲- کری فیشر، بازیگر زن مشهور دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ در کتاب شرح حال خود با نام «نوشیدنی مطبوع» گرچه به شدت بذله‌گو و شوخ‌طبع است، اما در بطن کتاب، سیاهی و تاریکی پشت پرده را به نحوی موثر و عمیق توصیف می کند، گویی که آن شوخی و بذله‌گویی تنها نقابی بر حجم و گستره‌ی سیاهی حاکم بر صنعت سرگرمی در آمریکاست. بازیگر نقش «شاهزاده لیا» در مجموعه فیلم‌های «جنگ ستارگان» چگونگی رشد و صعود خود را، به عنوان عضوی از یک خانواده‌ی هالیوودی(پدرش ادی فیشر یک خواننده معروف و مادرش دبی رینولدز یک بازیگر مشهور بود) در صنعت سرگرمی شرح می دهد و از افشای  تبعیض جنسیتی، آزار و سوءاستفاده‌ی مداوم و متداول و رسوایی‌های اخلاقی پیاپی در صنعت، ابایی ندارد. ادبیات کتاب «نوشیدنی مطبوع» در بیان رازهای تاریک هالیوود بسیار تیز و نافذ و بدون ملاحظه است.

.

۳- هالیوود از گذشته تا به حال، پر از زنانی بوده که قربانی بی‌رحمی ماشین سرد و بی‌عاطفه‌ی هالیوود شدند، اما مصادیق مردانه از قربانیان سوءرفتار به طرز آشکاری کم‌تر است. ستاره‌ی دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ هالیوود، «تب هانتر»، در کتاب زندگینامه‌اش  با عنوان «محرمانه‌های تب هانتر» منتشر شد که در جریان تلاش برای بازیگری و ستاره‌شدن به انحراف جنسی کشیده شد و به عنوان یک مرد، چند دهه مورد سوء استفاده همه‌جانبه گردانندگان نظام استودیویی هالیوود قرار گرفت و کاملا تحت سیطره و کنترل ایشان زندگی کرد. طبق محتویات کتاب، هانتر حتی برای مدل مو و لباس پوشیدن و نحوه‌ی ظاهر شدن در اجتماع هم کاملا تحت اوامر گردانندگان بود. نتیجه‌ی اخلاقی که از کتاب «محرمانه‌های تب هانتر» می توان گرفت این است که “هیچ کس در هالیوود مصون از سوءاستفاده و آزار نیست. ” تب هانتر احتمالا از نخستین قربانیان پروژه‌ی کنترل ذهن سازمان سیا موسوم به MK_ULTRA بود.

۴- «مورین اوهارا»، ستاره‌ی بلوند فیلم‌های وسترن و ماجراجویی در «عصر طلایی» هالیوود یعنی ۱۹۴۰ تا ۱۹۶۰ بود. او با فیلم‌هایی چون «گوزپشت نتردام» و «» به شهرتی صاعقه‌وار رسید. بازیگر زن مورد علاقه‌ی مشهورترین کارگردان وسترن تاریخ هالیوود(جان فورد) و دوست صمیمی مشهورترین ستاره‌ی مرد فیلم‌های وسترن(جان وین) در کتاب شرح حال خود با عنوان «خودش است» (Tis Herself) روابط آشفته و آسیب‌زای خود را با کارگردانان، تهیه‌کنندگان و حتی مردان همبازی خود در فیلم‌ها بازگو می کند که شامل نامی اسطوره‌ای در سینما یعنی جان فورد هم می شود. لحن کتاب بسیار صریح و بی‌تعارف و در عین حال عبرت‌آموز است. او خواننده را با خود به عصر موسوم به «طلایی» سینمای آمریکا می برد تا نشان دهد هالیوود در طول حیات خود، همواره با تاریکی و تباهی اخلاقی پیوندی عمیق داشته است.

۵- «سیاه، سفیدِ جدید است» نام زندگینامه‌ی خودنوشت «پاول مونی» است. پاول گِلَدنی با نام هنری پاول مونی، کمدین، نویسنده، منتقد اجتماعی و بازیگر سیاهپوست آمریکایی بود که در دهه ۱۹۷۰ با نوشتن و بازی برای شوهای کمدی تلویزیونی چون « Saturday Night Live » به شهرت رسید.  او در شرح‌حال خود از مصایب و مبارزات یک سیاهپوست در دهه ۱۹۷۰ برای ورود و توفیق در عرصه کمدی می گوید و این که چه اندازه حصارها و موانع نژادپرستانه در هالیوود قدرتمند و تعیین‌کننده بوده و هست.

۶-کوری فِلدمن، کودک-ستاره‌ی سینما و آگهی‌های تبلیغاتی در دهه‌ی ۱۹۸۰ بود. او در کتاب شرح‌حال بسیار احساسی و تاثربرانگیز خود با نام «کوریوگرافی» از سیاهی‌ای که پشت پرده‌ی زرق و برق و درخشش شهرت سلطه دارد، نوشته است. او گرچه در سن پایین به شهرت و پول رسید و دوستان بسیار مشهورتر از خود نیز پیدا کرد، اما یک زندگی سراسر تراژدی را تجربه کرد. او فرزند یک خانواده آشفته و فروپاشیده بود و از همین رو، توانست در ۱۵ سالگی خود را از حضانت والدینش رها سازد. اما تراژدی بزرگ زندگی کوری فلدمن سوءاستفاده فیزیکی، روحی و جنسی مداوم از او در صنعت سینما بوده است. او از فشار و آسیب حاصل از این تجاوزها به اعتیاد روی آورد و به خاطر مواد مخدر در زیر سن قانونی بازداشت هم شد. «کوریوگرافی» با ادبیاتی کوبنده از چرخه‌ی رنج و بقاء برای یک کودک-بازیگر مشهور می گوید و این که هالیوود چه اندازه جای خطرناکی برای کودکان و نوجوانان است. کوری فلدمن امروز یکی از رساترین صداها در هالیوود در مبارزه با پدوفیلی(سوءاستفاده جنسی از کودکان) گسترده و شایع در این صنعت است.

۷-کتاب «فاروهای هالیوود: نیمه تاریکِ بهشت آن‌ها» که نخستین چاپ آن در ۴ اکتبر سال جاری میلادی منتشر خواهد شد، داستان یکی از خانواده‌های مشهور هالیوودی است که در داخل صنعت سینما به عنوان «خانواده سلطنتی» شناخته می شوند. پدر خانواده، جان فارو، کارگردان و فیلمنامه‌نویس برنده‌ی جایزه اسکار بود  که با بازیگری به نام مورین اُسالیوان ازدواج کرد که خود به خاطر ایفای نقش «جین» در سری فیلم‌های تارزان در کنار جانی ویسمولر معروف شده بود. آن‌دو صاحب هفت فرزند شدند که یکی از آنان بازیگر زن معروف دهه ۱۹۷۰، «میا فارو» بود. از بیرون، آن‌ها یک خانواده درخشان و نمونه‌ی هالیوودی بودند که همای خوشبختی بر بالای سقف خانه آنان لانه داشت، ولی همه‌ی حقیقت، چیزی نبود که در ظاهر دیده می شد. کتاب این ادعا را مطرح می کند که ریشه‌ی اتهاماتی که میا فارو به شوهرش، وودی آلن(کارگردان، بازیگر و نویسنده مشهور آمریکایی) وارد کرده بود که وودی دخترخوانده‌ی هفت‌ساله‌ی این زوج، دیلَن، را مورد آزار جنسی قرار می داد، ریشه در کودکی خود میا و رابطه‌ی تلخ و خشونت‌بار پدرش با او داشت. جان فارو از سوءاستفاده‌ی جنسی از فرزندان خود هم ابایی نداشت.

این کتاب شامل تحقیقات جدید، مصاحبه‌هایی که قبلاً هرگز منتشر نشده بود با بازیگرانی که با جان فارو کار می‌کردند و یک فرضیه اصلی از نویسنده، زندگی‌نامه‌نویس و مستندساز «مریلین آن ماس» است.

۸- یکی از نخستین کتاب‌های شرح‌حال که به جنبه‌های وحشتناک حرفه سینما در هالیوود برای کودکان بازیگر پرداخت، «کودک-ستاره» نوشته‌ی «شرلی تمپل» بود که در ۱۹۸۸ منتشر شد. شرلی در سن بسیار کم وارد فعالیت سینمایی شد و برای سال‌ها مشهورترین کودک-ستاره هالیوود بود. لیکن تروما و آسیب‌های سال‌ها سوءاستفاده و بدرفتاری جنسی با او که در کف صحنه‌های فیلمبرداری رشد کرده بود، او را بسیار تلخ‌کام و رنجور کرد. او همواره یکی از الگوهای عبرت‌آموز درباره‌ی سرنوشت کودک-بازیگران در دنیای ظاهرا پرزرق و برق و پر از رویای هالیوود بوده است.

بین سال‌های ۱۹۳۵ و ۱۹۳۸، بزرگ‌ترین رونق‌دهنده به گیشه در هالیوود، شرلی تمپل بود. هنگامی که او تنها شش سال داشت، جایزه افتخاری نوجوانان آکادمی را برای بازی خود در فیلم «چشمان روشن» دریافت کرد. متأسفانه، دوران فعالیت او در شهر پرزرق و برق(لقب هالیوود) نیز با تلاش‌های متعدد برای آزار و تجاوز جنسی از سوی دست‌اندرکاران سینما گره خورد. امروزه، ما از سوء استفاده گسترده از بازیگران کودک در هالیوود اطلاع داریم. با این حال، شرلی تمپل در سال ۱۹۸۸ در زندگینامه خود یعنی ستاره کودک درباره این موضوع صحبت کرد و از نام بردن افراد هم هراسی نداشت. او بازیگران و مدیران مختلف را به بدرفتاری جنسی در طول سال‌ها با خود متهم کرد، کسانی مانند جورج جسل کمدین یا تهیه‌کننده، دیوید او. سلزنیک. شاید یکی از بدترین تجربیات او با آرتور فِرید، تهیه‌کننده مشهور کمدی موزیکال‌های عصر طلایی هالیوود بود. زمانی که تمپل از فاکس قرن بیستم به MGM نقل مکان کرد، این دو با هم آشنا شدند. او به دفتر تهیه‌کننده رفت، جایی که فریدمدعی شد که شرلی ستاره‌ی جدید کمپانی خواهد بود. پس از آن، این مدیر سینمایی پرنفوذ تلاش کرد تا رفتاری زشت، دخترک ۱۱ ساله را تحریک کند. اما شاید به دلیل معصومیت نوجوانی یا فقط از روی شوک، شرلی شروع به خندیدن در برابر این حرکت زننده کرد. این باعث عصبانیت تهیه کننده شد و سپس او را از دفترش بیرون کرد.

۹- کتاب «تاریخچه‌ی سیاه هالیوود: یک قرن طمع، فساد و رسوایی پشت صحنه‌ی فیلم‌ها» به قلم کِرون کانولی در سال ۲۰۱۴ منتشر شد. کتاب با جمله معروفی از مریلین مونرو، ابرستاره‌ی زن دهه ۱۹۶۰ آغاز می شود:

” هالیوود جایی است که برای یک بوسه هزار دلار و برای روحت پنجاه سنت می‌پردازند. “

به نوشته‌ی کانولی، تا ۲۰۱۵، صد سال از تاسیس هالیوود می گذشت و در این مدت، گرچه در ظاهر هالیوود را تجلی‌گاه تجمل و شکوه و درخشش و مکانی برای زیبارویان و مستعدها در نظر می گرفتند، با این حال از بدو شکل‌گیری، بند ناف هالیوود با رازهای تاریک و حتی مخوف گره خورده است. این کتاب روایت‌های تکان‌دهنده‌ای از سرنوشت ستارگانی ارایه می کند که وقتی در اوج دوران کاری جلوی دوربین بودند، با آنان همچون ایزدان و الهگان یونانی و رُمی برخورد می شد، اما به محض این که قدرت پولسازی آنان برای ماشین عظیم چاپ اسکناس هالیوود خدشه‌دار می شد، در چنبره‌ی فراموشی، افسردگی، مواد مخدر، الکل و فروپاشی جسمی و روحی فرو می رفتند.

در بدو تاسیس، سازندگان فیلم فقط به خاطر هوای آفتابی آن به جنوب کالیفرنیا نقل مکان نکردند، بلکه به غرب رفتند تا از قوانین ثبت اختراع که استفاده از دوربین های فیلم را محدود می کرد، فرار کنند. هالیوود از اولین روزهای خود، همچون گلخانه‌ی برای فانتزی‌ها، عیّاشی‌ها و افراط عمل می کرد. پول زیاد، تحسین بیش از حد، توقع بیش از حد و منیت بیش از حد. برخی از بازیگران با امید- اغلب پوچ- به پیشرفت شغلی، مبادله جنسی، و حتی بردگی جنسی چهره‌های ذینفوذ را  می‌کنند، اوباش‌ به اتحادیه‌ها وارد می‌شوند و از استودیوها اخاذی می‌کنند، در حالی که به نظر می‌رسد «فیکسرها»، که مزدور مدیران ارشد استودیویی هستند، برای خفه کردن صداهای مخالف یا حتی به خاک سیاه نشاندن بازیگران و سایر عوامل صنعت، هیچ خط قرمز قانونی ندارند   همان‌طور که از عنوان پیداست، کتاب تاریخچه هالیوود را از ابتدای قرن بیستم تا دوران شکوفایی آن تحت سیستم استودیویی و در نهایت تا هالیوود CGI و فیلم های پرفروش تابستانی امروز را پوشش می دهد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، جاسوس‌بازی و اجرای عملیات غیرممکن توسط ماموران مخفی، همیشه مورد علاقه صنعت سینما بوده است. این علاقه به‌حدی است که این نوع جاسوس‌بازی‌ها برای خودش به یک ژانر مهم و معتبر سینمایی تبدیل شده است. آرتیست بازی‌های شگفت‌انگیز ماموران جذاب و ازجان گذشته‌ای که بی‌محابا به دل خطر می‌زنند و انواع و اقسام سلاح‌های مخفی را در اختیار دارند و می‌توانند با خطرناک‌ترین جانیان بین‌المللی مقابله و مبارزه کنند، تماشاگران را به وجد آورده و مشتاق دنبال کردن ماجراجویی‌های این مردان آهنین و شکست‌ناپذیر می‌کند.

برای تماشاچی فیلم‌های جاسوسی هیچ‌وقت این پرسش مطرح نمی‌شود که مامور جاسوس داستان چگونه می‌تواند ناگهان یک هلی‌کوپتر یا جت را هدایت کند یا چگونه می‌شود در یک لحظه حساس، برخی از شخصیت‌های همراه بدمن‌های داستان در یک چرخش غیرقابل توجیه به این موجودات منفی پشت کرده و مدافع سرسخت مامور جذاب ماجرا می‌شوند. برای تماشاگران ژانر جاسوسی، تنها نکته مهم این است که او بالاخره می‌تواند با پشت‌سر گذاشتن تمام موانع سخت، دمار از شخصیت‌های شرور درآورده و آنها را سر جای خودشان بنشاند یا نه .

در عالم سینما معروف‌ترین مامور ضدجاسوسی، جیمز باند یا همان مامور۰۰۷ است اما برای تماشاگران فرانسوی و دوستداران محصولات این کشور اروپایی، جیمز باند ساخته و پرداخته هالیوود الزاما بهترین مامور مخفی بزن‌بهادر نیست. فرانسوی‌ها جیمز باند خاص خودشان را دارند که به او لقب اواس‌اس ۱۱۷ را داده‌اند. مامور ۱۱۷ از خیلی جهات شبیه مامور۰۰۷ است. مثل او راه می‌رود و رفتار می‌کند و جذابیت او را دارد و یک‌تنه می‌تواند پدر تمام شخصیت‌ها و موجودات منفی را درآورد. با این وجود فرق بزرگ بین این دو در کمدی بودن رفتار و کارهای مامور ۱۱۷ است.

 

متفاوت از هالیوودی‌ها

برخلاف مجموعه جیمز باندی سونی/ باربارا بروکولی که مامور داستان آدمی جدی است و ماجراهایش در فضایی کاملا جدی و خشک اتفاق می‌افتد (حالا کاری به این نداریم که منتقدان سری آخر مجموعه جیمز باند با بازی دانیل کریگ را درامی مستقل و سیاه ارزیابی کردند که حال‌وهوایی تازه و متفاوت به این شخصیت و فیلم‌هایش داده است) فضای کلی مجموعه اکشن و جاسوسی «اواس‌اس۱۱۷» فضایی کمدی است و مامور جاسوس داستان خیلی مواقع آدمی بی‌دست و پاست که اقداماتش باعث خنده و تفریح تماشاچی می‌شود. شاید یکی از دلایل اصلی این امر، فاصله‌گذاری آن با مجموعه جیمز باند بوده باشد.

«اواس‌اس ۱۱۷: از آفریقا با عشق» سومین قسمت از مجموعه جاسوسی احیا شده مامور ۱۱۷ است که ژان ژراردن، ستاره سرشناس سینمای فرانسه در آن در قالب شخصیت دووجهی هوبرت بونیسور دلابت/ مامور ۱۱۷ ظاهر شده است. در داستان فیلم، او این‌بار باید راهی یک کشور آفریقایی شود که دیکتاتور آن با شورش‌های جمعی روبه‌روست. ۱۱۷ باید با شناسایی عوامل شورش مانع از تسلط آنها بر کشور و سرنگونی دیکتاتور شود. طبیعی است مامور ۱۱۷ با مشکلات زیادی در این رابطه روبه‌رو می‌شود، به‌خصوص که باید وجود یک مامور جوان‌تر و بی‌پروا به نام مامور ۱۰۰۱ (با بازی پی‌یرنینی) را هم تحمل کند.

برای قسمت سوم این کمدی اکشن موفق، نیکلاس بدوس انتخاب شد. او جای میشل هازاناویسوس، فیلمساز سرشناس فرانسوی را گرفت که پشت دوربین دو قسمت قبلی آن در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۰۶ بوده است. زمانی که بعد از حدود ۱۵سال تهیه‌کنندگان فیلم تصمیم به تولید قسمت تازه آن گرفتند، این فیلمساز نتوانست بر سر نوع ساخت فیلم با آنها به توافق برسد و به‌ناچار از پروژه کناره گرفت. او که با ساخت نسخه سینمایی مجموعه پربیننده تلویزیونی اواس‌اس ۱۱۷ اعتبار تازه‌ای به داستان این مامور جاسوس داده بود، نمی‌توانست پذیرای نظرات تهیه‌کنندگان مجموعه فیلم باشد. به‌گفته هازاناویسوس این نظرات غیرعلمی و تحمیلی بودند.
 

اقتباس خوب سینمایی

نسخه سینمایی این اکشن پرفروش، اقتباسی سینمایی از یک مجموعه پرطرفدار و کلاسیک تلویزیونی است که فصل اول آن سال ۱۹۵۶ روی آنتن رفت و استقبال بالای مردم از این مجموعه راه را برای تولید فصل‌های بعدی آن در سال‌ها و دهه‌های بعد هموار کرد. این فصل‌ها که در فاصله سال‌های ۱۹۶۳تا ۱۹۷۱ تولید شدند با حضور کارگردانان و بازیگران متفاوتی به دیدار تماشاگران آمدند.

از سال ۱۹۷۱ بارها بحث تولید فصلی تازه از مجموعه تلویزیونی یا ساخت نسخه سینمایی اواس‌اس ۱۱۷ مطرح شد که راه به جایی نبرد. یکی از دلایل تعلل این بود که هازاناویسوس در اصل قصد داشت یک مامور سن و سال‌دار کچل به‌عنوان شخصیت محوری نسخه سینمایی ارائه و معرفی کند. به باور او، تماشاگران چنین تیپ و شخصیتی را برای نسخه سینمایی بهتر و راحت‌تر قبول می‌کردند تا جوانی خوش‌تیپ. درعین‌حال او قصد داشت زمان ماجراهای داستان را هم به دهه ۷۰میلادی ببرد. تهیه‌کنندگان فیلم نظر ژان فرانسیس هیلان را قبول کردند که عقیده داشت انجام چنین کاری تماشاگران سینما را فراری خواهد داد.