اوراق تبعی جدید بورس را نجات می‌دهد؟

به گزارش مجاهدت از مشرق، ناامیدی سهامداران از روند آتی بازار در هفته‌های گذشته سبب شده تا در کنار کاهش ارتفاع دماسنج‌های بورسی به کمترین سطح از اسفند سال گذشته، هم خروج سرمایه از جریان دادوستد سهام شدت گیرد و هم ارزش معاملات خرد بازار از حاکمیت فضایی رکودی خبر دهد.

شرایطی که سبب شد روز شنبه نشستی با حضور وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و مدیران هلدینگ‌های بزرگ بازار سرمایه برگزار شود.

از موضوعات مهمی که در این نشست به جمع‌بندی رسید، حمایت هلدینگ‌ها از سهام زیر مجموعه خود در قالب انتشار اوراق اختیار تبعی بود. در این راستا صندوق سرمایه‌گذاری مشترک توسعه بازار با هدف تامین مالی از فردا (سه‌شنبه ۱۹ مهر) عرضه اوراق اختیار فروش تبعی روی سهام ۱۵ شرکت‌ ایران‌خودرو، سایپا، پالایش نفت بندرعباس، پتروشیمی پارس، مخابرات ایران، پالایش نفت اصفهان، پالایش نفت تهران، سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی، ملی صنایع مس، فولاد مبارکه، بانک تجارت، بانک ملت، بانک صادرات، بانک پارسیان و ارتباطات سیار ایران را آغاز می‌کند.

اوراق اختیار فروش تبعی، به نوعی بیمه سهام محسوب می‌شوند. به طوری که در صورت داشتن این اوراق در کنار سهام اصلی شرکت، خرید سهام در تاریخ سررسید اوراق و به قیمت از پیش تعیین شده تضمین می‌شود. اما آیا دور جدید انتشار اوراق تبعی که با قصد حمایت از بازار سهام و روند نزولی فعلی عرضه خواهد شد، به اهداف خود خواهد رسید؟

این اولین‌باری نیست که شاهد انتشار اوراق اختیار تبعی هستیم و از زمان آغاز ریزش شاخص‌های بورسی در سال ۹۹، چندین بار شاهد انتشار این‌گونه اوراق بودیم. اوراق تبعی نوعی اوراق اختیار فروش است که به سهامدار اجازه می‌دهد قیمت سهم را درآینده تضمین کند و به نوعی سهم را بیمه کند، از این رو به آن بیمه سهام نیز می‌گویند.

با این حال در دفعات گذشته، انتشار اوراق مذکور نتوانست مانع از توقف روند کاهشی قیمت سهام و نماگرهای بورسی شود.

کارشناسان نیز در این خصوص معتقدند میزان اثرگذاری این سیاست بر روند بازار، بستگی به آن دارد که خریداران اوراق مذکور چه کسانی باشند. در صورتی که بیمه شدن سهام مذکور که عموما از نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز بازار نیز به شمار می‌روند، منجر به کاهش هراس و نگرانی سهامداران و ورود پول‌های جدید به بازار شود، طبیعتا می‌تواند کمکی هر چند موقت به وضعیت فعلی بورس تهران کند.

در غیر اینصورت اما نمی‌توان انتظار داشت این سیاست که با انگیزه حمایت از بازار صورت می‌گیرد، تاثیر چندانی بر روند بورس به جای بگذارد.

با این حال از آنجایی که انتشار اوراق اختیار تبعی، ارزیابی کارشناسان از قیمت آتی سهم را نشان می‌دهد می‌تواند اطمینانی در خصوص ارزندگی آن سهم باشد و از این منظر انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاران برای ورود سرمایه‌های پارک کرده خود به جریان معاملات سهام باشد. کل حجم جدیدترین دور عرضه اوراق اختیار فروش تبعی بیش از ۹ میلیارد ورقه است که بر اساس قیمت روز ۱۵ سهم برنامه‌ریزی شده (بر مبنای قیمت پایانی روز دوشنبه)، مجموع ارزش این اوراق ۲۰۷۶ میلیارد تومان برآورد می‌شود.

با این حال اطلاعیه شرکت بورس نشان می‌دهد که تنها صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت مجاز به خرید این اوراق هستند و نرخ سود نیز ۲۲ درصد خواهد بود. این در حالی است که قیمت روز تابلوی سهام مذکور با قیمت اعمال در تاریخ سررسید بین ۲۵ تا ۳۲ درصد است.

از این رو به نظر می‌رسد صندوق‌های با درآمد ثابت در صورت تمایل باید با قیمتی بالاتر از نرخ روز تابلو اقدام به خرید اوراق مذکور کنند تا نرخ سود ۲۲ درصد به دست آید. حال موضوع این است در حالی که در حال حاضر اوراق دولتی نیز همین نرخ سود ۲۲ درصدی را دارند و بانک‌ها نیز عموما ۲۳ درصد سود به سپرده‌گذاران خود پرداخت می‌کنند و اوراق گام نیز از سودهای ۲۵ درصدی برخوردار است، آیا این دور از عرضه اوراق اختیار تبعی مورد اقبال قرار می‌گیرد؟ آن هم در شرایطی که بر اساس آخرین آمار منتشر شده از سوی مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران (Fipiran) در سبد صندوق‌های با درآمد ثابت به طور میانگین ۱۰.۸ درصد سهام وجود دارد.

سهم شرکت‌ها از جدیدترین دور عرضه اوراق اختیار تبعی

با یک حساب سرانگشتی پیداست که بیشترین میزان عرضه فردا اوراق اختیار فروش تبعی به دو سهم خودرویی اختصاص داد. به طوری که میزان حجم اوراق مذکور برای شرکت ایران‌خودرو ۱.۸۳ درصد سهام شناور این شرکت و برابر با حجم مبنای حدود ۳۳ روز کاری «خودرو» است. برای سایپا نیز حجم اوراق منتشر شده، ۴.۲۸ درصد سهام شناور و بیش از ۳۱ برابر حجم مبنای روزانه آن است.

اطلاعیه شرکت بورس تهران نشان می‌دهد که تنها صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت مجاز به خرید این اوراق هستند و نرخ سود نیز بر اساس اطلاعات موثق ۲۲ درصد خواهد بود.

این در حالی است که قیمت روز تابلوی سهام مذکور با قیمت اعمال در تاریخ سررسید بین ۲۵ تا ۳۲ درصد است. به این ترتیب فردا صندوق‌های با درآمد ثابت باید با قیمتی بالاتر از قیمت روز، اوراق مذکور را خریداری کنند.

در این میان بررسی‌ها نشان می‌دهد گران‌ترین قیمت خرید نسبت به ارزش روز، متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی با اختلاف ۸.۱۸ درصدی خواهد بود. قیمت پایانی هر سهم «شستا» در پایان معاملات روز جاری ۸۶ تومان ثبت شد. با این حال با توجه به قیمت اعمال اختیار فروش تبعی این سهم در روز سررسید (۱۱۳.۵ تومانی) و نرخ سود ۲۲ درصدی، «هشستا۲۰۷» فردا به قیمت ۹۳ تومان به فروش خواهد رسید. کمترین اختلاف قیمت تابلو با قیمت خرید نیز به میزان ۲.۷ درصد متعلق به سهام شرکت پالایش نفت تهران است.